Op de avond van de Kom op tegen Kanker Show had ik al een wee gevoel in mijn maag. Hier werden een paar dingen op een weinig taktvolle manier vermengd. Er waren de openhartige getuigenissen van de vrouwen, onder wie collega Frieda Joris. Er waren Leah Thys en Liliane Saint-Pierre die kwamen vertellen waarom ze, samen met Gilda De Bal uit de kleren waren gegaan voor de Laat naar je borsten kijken campagne. Zo’n bewustmakingscampagne is zeer nodig. Te veel vrouwen slaan immers nog steeds geen acht op hun lichaam. Te lang ook is de screening op borst- en baarmoederkanker een zeer misdeeld veld in de gezondheidszorg geweest. Daarom ook heeft Weekend Knack Europa Donna gesteund, de lobbygroep die zoveel mogelijk vrouwen wil verenigen om de overheden in alle Europese landen met hun neus op de feiten te drukken: er is meer aandacht nodig voor deze typisch vrouwelijk gezondheidsproblemen en vooral veel meer geld (zie Weekend Knack van 20 september 2000). Vrouwen hebben recht op alle informatie en de beste behandeling en daar moeten de ministers van Volksgezondheid voor zorgen. Dát is de kern van de zaak.

Schrijnend vind ik het dat een liefdadigheidsactie evidente zorgprogramma’s als de psychologische begeleiding van vrouwen met borstkanker in een universitair ziekenhuis moet helpen betalen. Met stijgende verontwaardiging heb ik gekeken naar een montage van leed en moed met muzikaal sentiment en een bedelactie om drie projecten te kunnen realiseren. Niemand hoeft voor mij een marathon te lopen of een pannenkoekenslag te houden. Als vrouw heb ik recht op de beste verzorging, op terugbetaling van de nodige zorg en de beste geneesmiddelen als ik met borstkanker te maken krijg. Ik betaal belastingen en mag verwachten dat daarvan een flink deel wordt gereserveerd voor de eerste doodsoorzaak bij vrouwen. Eigenlijk is het ook onzindelijk dat een minister voor Welzijn in zo’n programma plots 20 miljoen op tafel legt. Dat dient in de eerste plaats haar eigen publiciteit.

Dat deze reactie zo laat komt, heeft als enige verklaring dat ik de ergernis had weggemoffeld. Tot een lezeres mij opmerkzaam maakte op een ander gênant facet van deze actie: de mailing die de Vlaamse Liga tegen Kanker rondstuurde aan vrouwen. Ik had hem gekregen, maar eigenlijk niet goed gelezen. Een oproep voor screening, dacht ik, en dat doe ik als risicopatiënt al jaren. Eén keer al ben ik zelf geconfronteerd geweest met de angst in de weken volgend op een biopsie, die gelukkig voor mij goed afliep.

Dus nam ik, op aanraden van Griet Vervinckt, die mailing opnieuw door. Dat Leo Leys, de directeur van Kom op tegen Kanker, zo’n stuk stroperig melodrama ondertekent, is een schande. Want wat wil deze brief: geld voor het sociaal fonds van de Vlaamse Liga tegen Kanker. Daarvoor wordt enkel een beroep gedaan op sentiment.

Gelukkig zat er nog de folder bij die de landelijke screening aankondigt. Iets later was wellicht efficiënter geweest, want die screening start pas in juni. In de brief van Leys wordt over screening trouwens met geen woord gerept.

De copywriter van dienst schreef een dramatisch verhaaltje over een weduwe met drie kinderen die door kanker arm gemaakt werd. Als ze veel geluk heeft, en de juiste voorspraak allicht, kan ze uit dat fonds maandelijks een bedrag krijgen. Misschien ook een abonnement op die drakerige azalea’s, die het kankersymbool geworden zijn, om haar leed te lenigen?

Liefdadigheid, medelijden zijn het laatste wat iemand wil die met kanker wordt geconfronteerd. En al die vrouwen die een verbeten en moedig gevecht voeren tegen borstkanker verdienen niet dat op zo’n neerbuigende, betuttelende manier over hen wordt gesproken en geschreven. Als ik denk aan S. en M., twee vrouwen uit mijn omgeving die léven met borstkanker, weet ik zeker dat ze andere dingen verwachten van een organisatie die zich opwerpt als lobbygroep. Of zoals Griet Vervinckt schrijft: “Hoe zou de heer Leys het vinden zo’n brief te krijgen gewijd aan de dingen die je niet meer kunt als je prostaatkanker hebt?”

TESSA VERMEIREN