“Een psychiater zei : je moet je kinderen wortels en vleugels geven. Dat vond ik zo mooi. ” Dani Klein over haar nieuwe cd “Roots & Wings” en over de toekomst van onze planeet : “Een grote mengeling van rassen. “

JACKY HUYS

Schaarbeek City en alles is rustig. Dani Klein geniet er nog even van. “Roots & Wings”, de vierde cd van Vaya Con Dios, is af maar nog niet op de wereld losgelaten. Dàn zal het leven er namelijk éven anders uitzien. Ze kreeg laatst een award voor de verkoop van vijf miljoen cd’s, wereldwijd, zegge en schrijve veertig gouden en platina schijven. Op het feestje zag ze eruit of ze liever ergens anders wou zijn. “Ik heb er problemen mee om iets te krijgen”, zegt ze. “Ik voel me dan altijd een beetje verlegen. Als ik aan het zingen ben, dan is het normaal dat men naar me kijkt en luistert, maar als men gewoon kijkt omdat ik zoveel platen heb verkocht, dan voel ik me daar onwennig bij. “

Soms denk ik dat het goed is dat je dit meemaakt op relatief late leeftijd. Als je twintig was geweest, had je het misschien niet overleefd.

Klein : Bah, ik ben op een heel rationele manier opgevoed. Werken bijvoorbeeld is heel belangrijk in mijn familie. Wij kunnen weinig respekt opbrengen voor mensen die niet werken. Wij hebben dus ook veel meer respekt voor mensen die een stomme job doen zelfs al kunnen ze beter dan voor mensen die zitten te wachten tot de perfekte gelegenheid zich aanbiedt. Ik ben altijd met mijn voeten op de grond gebleven. Ik heb het heel moeilijk gehad. Ik heb ook vaak getwijfeld. Ik dacht : als ik op mijn dertigste nog niks bereikt heb, dan ga ik een baan zoeken. Maar dan werd ik dertig en toen was het weer : wat moet ik nu doen ? Ik kan geen autoriteit of discipline verdragen, ik kan dat niet aan. Ik heb verschillende keren in winkels en op kantoren gewerkt…, na drie of zes maanden ging ik er meestal roepend weg.

Het leven van een studiozangeres is ook hard.

Klein : Als het ging om reklamespots inzingen, was dat meestal oké. Hoewel : ze vonden vaak dat mijn stem te persoonlijk was, dat ze niet goed bij het produkt paste. En wat backing vocals betreft : ik heb het zeer moeilijk met harmonieën. Er zijn zangers en zangeressen die zomaar drie, vier verschillende harmonieën uit hun mouw schudden. Ik kàn dat ook, maar ik moet me er verschrikkelijk hard voor koncentreren. Ik ging altijd terug naar de lead en dan maakte ik natuurlijk fouten, waardoor ze opnieuw moesten beginnen. En ’time is money’, vooral in zulke studio’s en voor zulke produkties. Het was een interessante periode, maar niet gemakkelijk. Je kan hoe dan ook geen backing- of studiozangeres blijven, vind ik. Als je lang op de achtergrond staat, dan is dat een teken dat zoiets bij je persoonlijkheid past. En als je je al tien jaar hebt aangepast, dan verlies je toch een deel van je persoonlijkheid.

Wat gaf jou de moed om door te gaan ?

Klein : Ik had de poen nodig (lacht). En ook : àls ik een job aanneem, dan wil ik die tot een goed einde brengen. Weet je, mijn eerste droom was aktrice worden. Ik was gefascineerd door het teater. Ik had niet echt een beeld voor ogen, niet echt iets waarnaar ik wou streven, ik droomde wel van veel op reis te gaan en het vliegtuig te kunnen nemen zoals gewone mensen de bus nemen. En ook van in hele grote hotels zoals het Ritz te verblijven.

Et voilà : àl je dromen zijn uitgekomen.

Klein : Bijna.

Wat ontbreekt er nog ?

Klein : Beroemd zijn is niet altijd gemakkelijk. Ik heb het er vaak moeilijk mee. Ik word niet zo vaak lastig gevallen, omdat ik zelf diskreter ben geworden in mijn uiterlijk en in hoe ik mij gedraag. Maar ik heb er moeite mee dat mensen je gaan beschouwen als hun bezit. Er is geen afstand. Ze komen naar je toe, ze weten absoluut niet wie je bent, maar ze spreken je wel aan alsof ze je al dertig jaar kennen. En als je vijf miljoen platen hebt verkocht, word je beschouwd als een deel van de industrie. Dus wordt er in ons kapitalistisch systeem van je verwacht dat je elk jaar méér verkoopt. Als er een plaat uitkomt, voel ik die druk altijd. Je weet dat als het doel niet wordt bereikt, dat er mensen teleurgesteld zullen zijn en zich minder voor jou zullen interesseren. Daarbij komt ook dat ik al wat ouder word. Het zijn allemaal zulke delikate zaken. Eigenlijk, éigenlijk ben ik een zangeres, maar ik zing maar drie maanden om de twee jaar. Dat vind ik niet normaal : ik wil méér zingen.

Ik heb de indruk dat veel van je teksten autobiografisch zijn : de wonden van het verleden blijven je leven beheersen. Op “Hot August Night” van je nieuwe plaat neem je, voor het laatst zeg je, afscheid van Dirk Schoufs.

Klein : Hij maakte een serieus deel van mijn leven uit. Wij waren al een jaar uiteen toen Dirk gestorven is. Wij waren vijanden, wij spraken niet meer tegen elkaar. Ik heb die relatie nooit kunnen afmaken, dus is het maar normaal dat zoiets blijft hangen. Ik begin nu pas zijn positieve kanten weer te aanvaarden, want ik heb dat heel lang niet kunnen doen. Ik was te gekwetst. Ik kon niet vergeven. Het is raar, want wij hebben maar drie jaar samengewoond, dus zo lang is hij daar niet geweest. Maar mijn zoon Simon zegt dat het zijn belangrijkste jaren waren. En soms als ik Simon zie lopen, heb ik de indruk : tiens, dat heb ik al eerder ergens anders gezien (glimlacht).

In “Lonely Feeling” vraag je je af wat de zin van het leven is.

Klein : Het leven is totaal absurd. Het heeft géén zin. Wij denken dat we zeer belangrijk zijn, maar dat is niet zo. Iedereen kan vervangen worden. Wat doen we hier eigenlijk ? Ik begrijp dat niet. Dat is ook een van de redenen waarom ik me bijna niet meer bezat : de volgende dag heb ik een kater en betaal ik de prijs. Ik voel me dan heel ellendig en depressief, en dan begin ik over metafysische dingen na te denken. Ik kan dat niet aan, het is afschuwelijk.

Er zijn mensen die vinden dat wat jij doet te commercieel is, rockers die jou niet als ‘echt’ beschouwen. Kwetst jou dat ?

Klein : Natuurlijk. Maar met de jaren ben ik het gewoon geworden en heb ik ermee leren leven. In het begin was het vreselijk. Ach, rockjournalisten bewonderen artiesten die zelfdestruktief zijn, omdat ze dat waarschijnlijk ook een beetje in zich hebben, maar het zelf niet durven doen. Een journalist is over het algemeen iemand die een baan heeft en een huis, vrouw en kinderen, maar die iemand anders wil zijn. En dan zien ze die artiesten die zichzelf aan het kapotmaken zijn, die zuipen en aan drugs verslaafd zijn en een scheet laten in het bijzijn van de president of kotsen in de limousine en dat vinden ze fantastisch. Dan maken ze er een held van. Ik heb zo’n leven van dichtbij gezien en meegemaakt en… ik vind het schandalig. Ik heb daar echt moeite mee. Wat ik op dat moment erg vond, was dat ze mij verweten dat ik niet zo was. Willy Willy zat in het begin bij Vaya Con Dios tot hij bij The Scabs is gaan spelen. Godverdomme, als ik het privé-leven van al die muzikanten van dichtbij bekijk, dan ben ik 125.000 keer meer rock’n’roll geweest en ik ben het nog dan zij. Die mannen hadden allemaal een vrouwke thuis en ze gingen een stuk taart eten bij hun ouders thuis de zondagmiddag. Ik heb risico’s genomen. Al die ‘streetcredibility’ en andere bullshit. Een rebel zijn ? Leven in de marge van de maatschappij ? Ik doe het veel meer dan zij. Ze voelen zich onzeker en hebben niet afgerekend met hun opvoeding. Het is niet omdat je je hoofd kaal scheert en 23 ringen in je neusgaten steekt, dat je op een interessante manier gaat denken.

De titel van je plaat is erg symbolisch gekozen : wortels en vleugels. Wat bedoel je er precies mee ?

Klein : Ik was in New York met Luc Renneboog van Blue Blot en zijn vrouw Martine. Zij heeft drie zonen, de mijne wordt 19 in februari. Een moeilijke en vervelende periode, want je hebt er niks meer over te zeggen en ze vinden je oninteressant (glimlacht). De periode waarin ze je verwensen, om zelf te kunnen bestaan. Maar dat is een beetje moeilijk, want anderzijds zijn ze nog steeds afhankelijk, terwijl ze dat niet willen zijn. Het is zeer ingewikkeld. Ik heb wel de indruk dat ik er moet zijn, zelfs al zie ik Simon zes maanden niet. Aan de andere kant moet ik hem zijn gang laten gaan, ik mag geen kontrole hebben over wat hij doet, ik mag mijn mening niet zeggen. Ik zit al zeven jaar in psychoterapie en Martine zei dat ze ook een tijdje naar een psychiater was geweest in New York, die had gezegd : ‘You have to give your children roots and wings. ‘ Ik vond dat zo mooi. Ik dacht : dat is eigenlijk het enige wat je nodig hebt in het leven. Dat is gewoon liefde, weten dat je ergens thuishoort. Als je dat krijgt, dan heb je de sterkte om de wereld in te gaan. Ook die faze in het leven van een kind : een baby is zeer afhankelijk van de moeder, en die zal pas in de andere ruimte kunnen spelen als hij zeker weet dat zijn moeder er nog zal zijn als hij terugkomt. Je hebt die konstante nodig om te kunnen weggaan. In een relatie is dat ook zo.

Jij bent getrouwd.

Klein : Ja, al een tijdje zelfs (lacht).

Indertijd zei je : relaties moeten hoogstens een jaar duren.

Klein : We zijn allemaal beïnvloed, we denken dat we een lange relatie moeten aankunnen en dat dat eigenlijk het enige is wat geldig is. Maar ik vind het moeilijker en moeilijker om met iemand samen te leven. Ik heb de laatste jaren eigenlijk geleerd om alleen te zijn. Als je dat kan appreciëren, is dat ongelooflijk. Je hebt natuurlijk mensen nodig. Ik ben geen hermiet die op een berg gaat zitten. Maar ik vind het moeilijk om met iemand samen te leven en ik weet niet of ik dat nog wil. Ik zou liever een relatie willen met iemand die zijn eigen appartement heeft. Het dagelijkse leven, de praktische zaken ‘je hebt je broek laten liggen en je chausettes’ , dat hoort weliswaar bij het leven, maar ik vind dat minder interessant (glimlacht). En ook : na een tijd neem je alles als vanzelfsprekend aan. Je doet geen inspanning meer om je partner te verleiden, het is allemaal maar meegenomen. In het begin laat je je goeie kanten zien en na een tijd toon je alleen nog je slechte kanten. Ik zou het dus interessanter vinden om een relatie te hebben met iemand die in zijn eigen wereld leeft, die zijn eigen dingen doet, en dan elkaar twee of drie keer per week te zien. Dan kan je er tijd aan geven en de inspanning doen om er iets goeds van te maken. Maar als je elke dag met iemand samenwoont, dan is de magie vlug verdwenen.

Er is een nummer dat er om wisselende redenen uitspringt op de nieuwe plaat : “What If”. Jij verduidelijkt daarin je standpunt over interraciale kulturen.

Klein : Ik woon in Schaarbeek. Ik heb een zoon die jong is en die veel Marokkaanse vrienden heeft. Als je politiek bewust bent en het Vlaams Blok en andere smeerlapperijen ziet en hoort, dan kun je niet anders dan een standpunt innemen. De toekomst van de planeet is volgens mij een grote mengeling. En als ze dat willen vermijden, dan moeten ze stoppen met vliegtuigen en auto’s te bouwen. Het is toch normaal dat als je de kans krijgt om ergens anders te gaan kijken, dat je dat gaat doen. Als het je bevalt, dan heb je zin om er een tijdje te blijven. Het probleem is dat er bij al die verschillende kulturen, die gaan mengen, mensen zijn met andere denkwijzen en ideeën. Dat vraagt dus veel tijd.

Maar ik vind dat er ten opzichte van de migranten die hier twintig jaar geleden naar toe gekomen zijn nooit een immigratie-politiek geweest is, noch een visie op lange termijn. Ze hebben die mensen laten komen, omdat ze goedkoper waren dan Belgen. Ze hebben ze geëxploiteerd. De mensen die verantwoordelijk zijn voor de toestand vandaag zijn de mensen die de migranten toén hebben laten komen. Ze hebben er totaal geen rekening mee gehouden dat die uit een andere kultuur kwamen, dat die het misschien moeilijk zouden hebben om zich aan te passen aan onze maatschappij. Ze hadden kunnen proberen die mensen te integreren. Ze hadden tenminste een programma kunnen hebben. Maar ze hebben niets gedaan.

Dat zijn mensen die uit de bergen komen, die een ‘kleine’ mentaliteit hebben. Ze zijn nooit naar school geweest, ze kunnen nauwelijks lezen of schrijven. Die tradities wegen ontzettend zwaar, dus ze zijn al een beetje opgesloten. In plaats van die mensen te ontvangen en hen de kans te geven om hun geest te openen, heeft men ze gewoon genegeerd en ze zijn nog meer bekrompen geworden. Hun kinderen horen nergens : ze zijn geen Belg en geen Marokkaan. Het is verschrikkelijk, maar je kan het die mensen niet verwijten.

Sommigen doen dat wel.

Klein : Het ergste aan het Vlaams Blok is dat daar een aantal zeer intelligente mensen tussen zitten. Toen er verkiezingen waren, was ik aan het zappen en ik kwam op een of ander duidingsprogramma op de BRTN. Ik wist niet wie aan het spreken was, maar ik dacht : ja, die heeft gelijk, dat is waar. Maar op een gegeven moment begon ik te denken : ho, nu gaat hij toch een beetje ver. En ja hoor : het bleek iemand van het Vlaams Blok te zijn. Het was echt ongelooflijk : tegen abortus, tegen si en la. De mensen denken dat het Vlaams Blok de vrijheid van de migranten wil beperken, maar eigenlijk wil het ook ons leven bepalen.

“Roots & Wings” van Vaya Con Dios is verschenen bij BMG Ariola.

Dani Klein : “Het is niet omdat je je hoofd kaal scheert en 23 ringen in je neusgaten steekt, dat je op een interessante manier gaat denken. “

Dani Klein : “Het is toch normaal dat als je de kans krijgt om ergens anders te gaan kijken, dat je dat ook doet. “