Charles Mingus heeft in zijn leven weinig slechte dingen afgeleverd. De man kon dan wel eens zijn musici via onzachtaardige trappen tegen de onderbenen tot enig vuur aansporen, de resultaten waren meestal indrukwekkend. In 1959 was Charles Mingus in een bijzonder creatieve periode, binnen het jaar nam hij vier van zijn absolute meesterwerken op (Naast “Ah Uhm” en “Mingus Dynasty” ook nog “Blues & Roots” en “Mingus Presents Mingus”) en tekende daarvoor bij vier verschillende labels. De bezetting, met pianist Roland Hanna, altsax John Handy, tenorist Booker Ervin en drummer Dannie Richmond als kern, was ook een van zijn betere formaties.

Sony heeft de sessie uit 1959 waaruit Mingus Ah Um en Mingus Dynasty voortkwamen, gebundeld en aangevuld met een derde cd-restjes en alternate takes. Mingus Ah Hum is een absolute klassieker met sommige van zijn betere composities als “Goodbye Pork Pie Hat”, “Fables of Faubus” en “Boogie Stop Shuffle”. De combinatie van een soort TGV-gevoel, intelligente en nooit clichématige arrangementen, tot het uiterste gedreven solisten die risico’s nemen – en wanneer ze dreigen het ravijn in te storten, snel een nieuwe muziektaal uitvinden om op hun poten te blijven -, tempowisselingen en eencoaching waar Georges Leekens jaloers op mag zijn. Verfijning met de gepaste dosis vulgariteit, noem het maar street credibility met hersens.

Mingus Dynasty heeft niet steeds het appeal van Ah Um gehad, maar de onwaarschijnlijke drive van “Gunslinging Bird” moet je ongetwijfeld aan het bewegen zetten. “Far Wells, Mill Valley” is dan weer wat pretentieuzer en dat heeft ook te maken met het feit dat Mingus op Dynasty vooral inspiratie putte uit Duke Ellingtons orchestraties. Mingus orchestreerde overigens ook twee Ellington-klassiekers (met een Johnny Hodges-hommage van John Handy op “Mood Indigo”) voor de sessie.

Heel wat van het materiaal op de originele CBS-uitgaven werd geknipt, te lange solo’s werden gehalveerd en nogal wat alternate takes (steeds interessant bij Mingus, die telkens toch weer iets nieuws wou horen) verdwenen in de prullenmand. Maar niet voorgoed, acht van de tracks worden hier voor het eerst onverkort uitgegeven en vier tracks stonden niet op de lp, maar waren wel al op andere uitgaven te krijgen. Een track is helemaal nieuw. Verzameld als een drie-cd-box (de derde met alleen alternate takes) wordt dit Mingus-festijn een ware schat. Opgraven!

Mingus, The complete 1959 Columbia Recordings ( Sony).

GERRY DE MOL