In vergelijking met Florence, Siena en Pisa blijft Lucca nog relatief gespaard van de grote toeristentoeloop. Maar wie dit middeleeuwse vestingstadje overslaat, mist wellicht de mooiste kunstwerken van Toscane en een intieme charme die ‘molto, molto simpatico’ is.

Tekst en foto’s Linda Asselbergs

Redenen te over om een paar dagen in Lucca door te brengen. Omdat het in Toscane ligt bijvoorbeeld, waar politici zich terugtrekken om boeken te schrijven en talkshow hosts om hun gasten diepe gedachten te ontlokken. Een verbouwde fattoria in Toscane, het is de natte droom van menig manager of overwerkt middenstander. Maar als er al iets aardigs is aan clichés, dan is het dat ze meestal ook een reden hebben. En ja, je kunt er niet omheen: Toscane is mooi, met fabelachtige landschappen die van kleur verschieten terwijl je erbij staat en stemmige piazza’s waar zelfs de meest blasé reiziger zich in een filmdecor waant. En ook niet onbelangrijk: waar alleen reizende vrouwen net voldoende warme appreciatie ervaren om zich zielig noch opgejaagd te voelen. Ha, Italianen, je zou ze op doktersvoorschrift moeten kunnen krijgen!

Maar ik zou het over de officiëlere toeristische attracties van Lucca hebben. De middeleeuwse vestingmuren die het stadje omarmen bijvoorbeeld, en het op die manier prettig overzichtelijk en dus uitermate geschikt voor een korte vakantie maken. Voor de inwoners zijn de stadswallen het symbool van de felle strijd die ze moesten voeren om hun onafhankelijkheid te bewaren. Tot de elfde eeuw was Lucca de hoofdstad van Toscane. Daarna moest de stad vierhonderd jaar lang alle moeite van de wereld doen om de oorlogszuchtige Florentijnen buiten de deur te houden. Nu zijn de stadsmuren bijzonder populair voor de passeggiata bij valavond, als jong en oud een laatste glimp van de zon willen opvangen vóór ze achter de omringende heuvels verdwijnt. Ook fietsfanaten komen hier aan hun trekken; nergens in Italië wordt zo ijverig gepeddeld als in dit verkeersluwe stadje met zijn strakke Romeinse stratenpatroon. Uit dezelfde tijd dateert de ellipsvormige Piazza Anfiteatro die sterk aan een Spaanse plaza de toros doet denken. Hier kwamen in ’56 Caesar, Pompejus en Crassus samen om hun ruzies bij te leggen en hun driemanschap te verlengen. Nu is het een uitgelezen plek voor het aperitief. Eten doe je beter elders. ” Scheusslich!”snauwt een verontwaardigde Duitse na twee happen slappe pizza. Zelf heb ik op het afgeschermde terras achter het Antico Caffé di Simo een afspraak met een galante zilverharige ober in een lange witte schort en met een bord vol schaafkrullen bresaola en parmigiano op een bedje van rucola, gevolgd door een met fijne olijfolie en knoflook op smaak gebrachte spaghetti alle vongole. De kaars op tafel flakkert, langzaam verstomt het geluid van de gierzwaluwen. ” Tutto bene, signora?” “Tutto bene”, zeker weten. Dit eerbiedwaardige etablissement was tot halverwege vorige eeuw beroemd om zijn literaire salons; ook de componisten Mascagni en Puccini waren hier kind aan huis.

Puccini is alomtegenwoordig in Lucca. Het standbeeld van de dandy, sigaret eeuwig tussen de lippen, behoort tot de meest gefotografeerde monumenten van de stad. In zijn geboortehuis galmen de aria’s door het trappenhuis. Overigens stierf de maestro in 1926 in Brussel aan keelkanker. In een vitrinekast zijn laatste woorden aan zijn vrouw, in onhandige potloodkrabbels op een vergeeld vodje papier : Elvira, povera donna finita.

Een andere povera donna rust in de Duomo di San Martino, de schitterende romaans-gotische kathedraal aan een verrassend intieme piazzetta. Tot de schitterendste kunstwerken behoren een lumineus Laatste avondmaal van Tintoretto en het mysterieuze Christusbeeld Il Volto Santo (het heilige gezicht), dat volgens de legende door Jezus‘ discipel Nicodemus gemaakt zou zijn, en dat in de achtste eeuw op een onbemand schip vanuit het oosten nabij Lucca aanspoelde, waarna het door ’twee ongetemde stieren’ op een kar naar de stad getrokken werd. Het soort details in de overlevering dat mij altijd mateloos intrigeert. Maar de grootste schat van Lucca is de vijftiende-eeuwse graftombe van Ilaria de Carretto, de vrouw van Paolo Guinigi, heerser van Lucca. Pas zesentwintig was ze toen ze stierf, bij de geboorte van haar tweede kind. Ontelbare dichters bezongen haar fijne witmarmeren gelaat, dat zoveel rust en devotie uitstraalt, dat je je maar moeilijk van het beeld van Jacopo della Quercia kan losrukken. Hetzelfde gevoel overvalt je als je bij valavond van op de Torre Guinigi over Lucca uitkijkt, een sluimerende schone die haar charme vooral aan bescheidenheid en harmonie dankt.

Lucca praktisch

Te zien

Het panoramisch uitzicht van op de twee karakteristieke middeleeuwse torens van Lucca: de Torre Guinigi, begroeid met steeneiken en de Torre delle Ore met een 18de-eeuws uurwerk.

Lucca telt 80 kerken. De interessantste zijn de drie basiliekkerken: de Cattedrale San Martino met aanpalend museum, de San Michele in Foro met zijn prachtige zuilengevel en de Basilica di San Frediano met zijn Byzantijns geïnspireerde mozaïek.

Zeer uitnodigende pleinen zijn de Piazza San Martino, Piazza San Michele, Piazza San Francesco en Piazza Napoleone, gebouwd op bevel van zijn zus Elisa Baciocchi.

Het Museo Nazionale, ondergebracht in de Villa Guinigi. Mooiste kunstschat: een 15de-eeuws bas-reliëf ‘Madonna met kind’ van Lucca’s beroemdste beeldhouwer Matteo Civitali.

Via Del Fosso: pittoreske ‘gracht’ met aan weerszijden mooie oude gevels.

Het Casa Puccini met veel persoonlijke bezittingen van de maestro en memorabilia van zijn opera’s.

Het 17de-eeuwse Palazzo Pfanner met zijn monumentale trap en prachtige tuin die aansluit bij de vestingmuren. In de met wijngaarden en olijfbomen begroeide heuvels net buiten Lucca liggen nog meer paleizen en rijke patriciërswoningen. Tot de mooiste behoren de Villa Mansi, Villa Grabau en de Villa Torrigiani.

Lucca ligt op nog geen half uur sporen van Pisa en van de kust, met elegante nostalgische badplaatsen als Viareggio en Forte dei Marmi, een paradijs voor shopaholics. In Torre de Lago Puccini bevindt zich de bekendste villa van de componist en zijn graf. Aan het meer worden elke zomer vier van zijn opera’s opgevoerd. Info: + 39 0584 35 93 22,

fax + 39 0584 35 02 77,

e-mail: info@puccinifestival.it

Home

Lucca leent zich uitstekend tot fietsen. Verhuur: bij het bureau voor toerisme aan de Piazza Verdi of bij Poli naast het bureau voor toerisme aan de Porta Santa Maria.

Winkelen

In de Via Fillungo, een lange, smalle straat met aan weerszijden hoge middeleeuwse gevels, vind je Italiaanse mainstream mode, veel schoenwinkels (Prada!) en oude juwelen. Voor antiek moet je in de Via del Battistero zijn en voor typische streekproducten in de Via San Paolino (o.a. bij Lucca in tavola op nr. 130). In dezelfde straat ook lekkere patisserieën ( Cioccolatteria Caniparoli) en gelaterias. Nog meer ‘prodotti tipici’ op de Piazza San Michele.

Designermode (Gucci, Miu Miu, Kenzo, Victor Victoria, Gigli, Dolce &Gabbana) bij Mignon in de Via Santa Croce 52.

Eten & drinken

Leuke terrassen op de Piazza dell’ Anfiteatro.

Lucca heeft een aantal restaurants met geschiedenis. Prijzig maar zeer lekker, uitstekende wijnkaart: Buca San Antonio in de Via Della Cervia. Hetzelfde geldt voor de Antica Locanda dell’ Angelo aan de Via Beccheria. Ristorante Puccini, Corte San Lorenzo, serveert heerlijke vis- en zeevruchtenmenu’s. Aan het decor van Antico Caffé di Simo in de Via Fillungo is sinds Puccini’s hoogdagen nauwelijks iets veranderd. Schappelijke prijzen, je kunt er ook gewoon een ijsje eten. Ristorante del Teatro serveert lekkere pasta’s en zeevruchten onder de platanen van de Piazza Napoleone.

Met wat zoeken vind je in Lucca’s smalle achterafstraatjes zeer authentieke osteria’s en trattoria’s waar je voor weinig geld heel lekker kunt eten. Favoriet adres: Osteria del Neni, Via Pesceria. Niet echt toeschietelijke bediening, maar heerlijke authentieke Toscaanse landkeuken. Democratisch en volks is Trattoria da Leo in de Via degli Asili. Aangenaam terras in zeer rustige buurt: Vecchia trattoria Buralli, op de kruising van Via San Giorgio en Via Del Loreto.

Info

In Lucca: bureau voor toerisme aan de Porta Santa Maria.

Enit, toeristische dienst Italië, Louizalaan 176, 1050 Brussel, 02 647 11 54, fax 02 640 56 03,

e-mail: enit-bel@infonie.be

Reis

Weekend Knack vloog met Alitalia dat dagelijks twee vluchten naar Pisa aanbiedt via Rome of Milaan. Prijzen vanaf 283 euro, plus luchthaventaks. Alitalia: 02 551 11 22 of www.alitalia.be

Frequente trein- en busverbinding tussen Pisa en Lucca.

Uit de Charme-brochure van Transeurope die charmante sfeerhotels en -residenties aanbiedt in authentieke plaatsjes in Italië, Spanje, Frankrijk en België, kozen we voor Hotel San Marco, een kleinschalig designhotel, uitstekend gelegen op 500 meter van het historisch centrum van Lucca. Architect Pietro Carlo Pellegrini behield de oorspronkelijke kerkstructuur van San Marco en maakte er een aantrekkelijk sober hotel van, gedecoreerd in prettige pasteltinten. Buffetontbijt in de tuin. Inlichtingen bij uw reisagent.