De mobiele datingapplicatie Tinder verovert met rasse schreden onze harten en data-abonnementen. Maar wat zegt dat over het liefdesleven en de romantische intenties van de moderne single?

Nee, nee, nee, nee, ja… verdorie, Tinderfinger! De mens is een sociaal maar mobiel wezen, en sinds de komst van Tinder baadt ieder cafégesprek nog meer in de gloed van smartphoneschermen die flikkeren van mogelijkheden. Voor zij die denken dat ze beland zijn in een artikel over Triggerfinger, eerst een woordje uitleg.

Tinder is een mobiele datingapplicatie waarmee gebruikers via het aloude hot or not-principe in contact kunnen komen met mensen uit hun directe omgeving. Wie de app opent, krijgt meteen een foto te zien van een al dan niet bevallige man of vrouw (naargelang je seksuele voorkeur), vrijgezel of niet, die zich in een straal van een aantal kilometers van jou bevindt. Zie je de persoon wel zitten, dan swipe je naar rechts, zijn er geen kriebels, dan wuif je hem of haar weg naar de linkerkant van je scherm, waarna er prompt een nieuwe foto verschijnt. Wanneer beide partijen elkaars foto naar rechts schuiven, is er volgens Tinder een match, en kun je elkaar berichten sturen en even- tueel contactgegevens uitwisselen.

TINDERITIS

Als iemand ons drie jaar geleden had gezegd dat een datingapp het hipste accessoire van 2014 zou zijn, dan waren we vandaag nog steeds niet hersteld van de gescheurde lachbuikspieren. De cijfers spreken echter boekdelen. Het stukje technologie is op dit moment zo’n 750 miljoen à 1 miljard dollar waard, en sinds Sean Rad, Justin Mateen en Jonathan Badeen de applicatie in de zomer van 2012 lanceerden op een feestje van de Universiteit van Zuid-Californië, kan Tinder ondertussen op meer dan vijftig miljoen actieve gebruikers van over de hele wereld rekenen.

Waar websites als Match.com en OK-Cupid nog steeds voorbehouden zijn voor eenzame avonden, is Tinder de hippe buddy die je gezelschap houdt in de trein, in de rij voor de kassa, maar vooral ook op café. De applicatie is zodanig bon ton dat je samen met je vrienden op zoek gaat naar een geschikte date en Tindergerelateerde termen zonder schroom van je tong laat rollen. Zo betekent Tinderitis de kramp in je vingers na een intensieve swipesessie, die overigens ook kan leiden tot de eerder vermelde Tinderfinger: een vervelende slip of the thumb waarbij je iemand links swipet die je eigenlijk rechts had willen swipen.

PICK ‘EM CUTER BY COMPUTER

Wie op zoek gaat naar de succesformule van Tinder, stuit vooral op de tekortkomingen van de concurrenten, die via ingewikkelde algoritmen beweren de perfecte partner voor jou te vinden. Het is een systeem waar wetenschappers nog steeds niet veel waarde aan hechten, maar dat wel al jaren standhoudt. In 1965 riepen Lewis Altfest en Robert Ross Project TACT (Technical Automated Compatibility Testing) in het leven, een matchmaking machine voor jonge, welgestelde New Yorkers die via een vragenlijst automatisch aan elkaar gekoppeld werden onder het motto Pick ‘em cuter by computer.

Nergens cuter echter dan op Tinder, zo bleek toen zelfs Miss USA in 2013 betrapt werd heil te zoeken op de applicatie. “Beautyqueens get lonely too”, verklaarde ze in de New York Post, en het was de beste reclame die de applicatie zich kon indenken. Het is opmerkelijk hoe datingwebsites steevast moeten blokletteren dat ze “uitsluitend voor singles met niveau zijn” of “mooie mensen samenbrengen”, maar Tinder er daadwerkelijk in slaagt om aantrekkelijke mensen aan te trekken (en vast te houden) door een simpele beperking in hun systeem: de message-functie.

Op Tinder kun je immers pas berichten sturen wanneer er een match is, een logische stap die een overvolle inbox vol ongewenste hijgers meteen elimineert. Langs de andere kant is het ook een uitstekende manier om een gebroken hart te vermijden: wanneer iemand rechts geswipet wordt, krijgt die persoon daar geen melding van. Aangezien de foto’s willekeurig op het scherm verschijnen, kan het dagen, soms zelfs weken duren tot hij of zij de kans heeft om jou terug te beoordelen. Tenzij de aantrekking wederzijds is, zul je dus nooit weten of je afgewezen werd, of je foto gewoon nog niet voorbij is gekomen.

DE KLIK, OF IN DIT GEVAL: DE SWIPE

Bovendien ben je op Tinder verlost van die ellenlange questionnaires die dating-sites doorgaans handhaven voor de aanmaak van een profiel. De applicatie koppelt zich vanzelf aan je Facebook en gps-signaal om enkel je voornaam, leeftijd, gemeenschappelijke Facebookvrienden en -pagina’s te onthullen. Hier hoef je je hoofd niet te breken over het fictieve scenario dat je maar één voorwerp zou mogen meenemen naar een onbewoond eiland, of beschrijven hoe jij tussen de lakens bent: een keertje op approve klikken en je bent klaar om te swipen.

“Wanneer was de laatste keer dat je een bar binnenwandelde en een vreemde je vroeg om een uitvoerige vragenlijst over jezelf in te vullen?” aldus medeoprichter Sean Rad aan The New York Times. “Zo werkt daten niet in het echte leven, en zo werkt daten dus ook niet op Tinder.” Rad windt er geen doekjes om: het belangrijkste op Tinder is je profielfoto. “Fysieke aantrekkingskracht is waar het allemaal mee begint”, meent Rad. En misschien heeft hij wel gelijk. Wat doet het er immers toe dat Sarah net als jij van lange strandwandelingen houdt, of Boris alle dvd’s van jouw favoriete serie in zijn kast heeft staan als de klik, of in dit geval de swipe, er niet is?

“Uiteraard is het uiterlijk heel belangrijk wanneer we spreken over aantrekkingskracht, maar daar komt zoveel meer bij kijken”, relativeert relatiedeskundige en seksuologe Rika Ponnet. “Een foto is een tweedimensionale weergave en kan nooit de volledige uitstraling van een persoon vatten. De manier waarop je staat, praat, beweegt… dat zijn allemaal zaken die heel belangrijke signalen uitzenden die ons helpen bepalen of we aangetrokken zijn tot iemand of niet. Lichaamstaal is minstens even belangrijk als de kleur van iemands ogen of de vorm van een kaaklijn. Vergeet niet dat tachtig procent van de mensen hun partner nog steeds op de traditionele manier leert kennen”, aldus Ponnet.

EINDE VAN DE ROMANTIEK

Bewijst het succes van Tinder dat we oppervlakkig zijn, of zal dat succes daar net voor zorgen? Zijn we romantisch gezien niet meer dan homo sapiensen die hun opponeerbare duimen gebruiken om hun waardeoordeel te vellen over een oneindige stroom foto’s? Kortom: doodt Tinder intimiteit en romantiek? Het is een kritiek die vaak gegeven wordt, maar behoorlijk onwaarschijnlijk is. Uiteindelijk verschilt Tinder niet zoveel van de realiteit, zeker niet in vergelijking met grotere, logge datingwebsites die via steriele formules proberen een vonk te doen ontstaan. Wanneer we iemand ontmoeten, maken we in ons hoofd automatisch een selectie, dat is nu eenmaal een natuurlijke reflex. We kunnen het zelfs languit op een terras van achter een blitse zonnebril.

Net zoals je in het echte leven je mooiste jurkje zult aantrekken voor een date en je bril misschien achterwege laat, zul je op Tinder de bevalligste profielfoto’s uitkiezen. Net zoals in het echte leven eindigt een afspraakje niet altijd in een huwelijk. Net zoals in het echte leven is je eerste indruk vitaal. In het echte leven krijgen we natuurlijk een bredere context voor ons oordeel en steunt het op meerdere factoren en zintuigen, maar grofweg gesteld is het grootste verschil tussen iemand via Tinder ontmoeten of iemand in het echt ontmoeten die eerste stap. Waar je zonder beeldscherm de moed moet hebben om op iemand toe te lopen en zo via lichaamstaal of een gesprek te achterhalen of je die persoon misschien leuk vindt of niet, kun je dat via Tinder in een enkel handgebaar. Het is makkelijk, het is snel en het is perfect op maat van de jachtige levensstijl van vandaag.

JAMPOTJESEXPERIMENT

“Maar daar schuilt net een beetje het gevaar”, zegt Eric Klaassen, onlinedatingexpert, consultant en oprichter van de onafhankelijke onlinedatinggids start2date.nl. “Die continuïteit van Tinder doet uitschijnen dat het aanbod oneindig is: er blijven maar nieuwe foto’s op ons scherm voorbijflitsen, waardoor een keuze maken soms moeilijk is.”

In het boek Liefde in tijden van Facebook, dat Klaassen samen met psycholoog Marcelino Lopez schreef, heeft hij het over het jampotjesexperiment. Hij beschrijft een situatie waar bij een traiteur op de ene dag vierentwintig potjes met verschillende soorten jam werden uitgestald, op de andere dag zes. De vierentwintig potjes trokken veel meer aandacht, maar of er nu veel of weinig potjes stonden, klanten proefden er telkens maar één of twee. Bovendien gingen de potjes vlotter over de toonbank wanneer de keuze beperkt was tot zes. Dat zegt veel over de invloed van keuzevrijheid, en dus ook over de uitgebreidheid van Tinder. Waarom gaan voor iemand die je wel oké vindt, als er straks misschien iemand veel knapper langsschuift?

“Als je het gevoel hebt dat er wel iets kan groeien tussen jullie, dan is het tijd om elkaar in het echt te ontmoeten om te kijken of dat ook echt het geval is”, adviseert Klaassen. “Wie te lang online blijft hangen om te chatten, komt op de duur terecht in een soort schijnrealiteit, en die kan op lange termijn ontzettend teleurstellend zijn. De beperkte mogelijkheden van Tinder zijn daarom wel ideaal: de app dwingt je bijna om de stap te zetten om elkaar in het echt te ontmoeten.”

VAN SNELLE WIP TOT SERIEUZE RELATIE

We hebben nogal de neiging om de impact van technologie op ons gedrag te overschatten. Vaker wel dan niet is het net menselijk gedrag dat invloed heeft op die technologieën. De app is niet toevallig ontstaan omdat zijn ontwikkelaars nood hadden aan zijn service. “Tegenwoordig raas je zo door het leven dat je al amper tijd hebt om je vrienden te zien, laat staan om iemand nieuw te ontmoeten”, citeert The New York Times Tinderoprichter Sean Rad, die zijn verloofde Alexa overigens via zijn eigen applicatie leerde kennen. Of je Tinder nu gebruikt als een spel om je eigen ego te bevestigen, een onenightstand aan de haak te slaan of om effectief een serieuze relatie op te bouwen: de achterliggende drang naar menselijk contact is dezelfde.

“Die intrinsieke behoefte waaruit Tinder is ontstaan is dezelfde als pakweg honderd jaar geleden”, bevestigt Rika Ponnet. “We zoeken andere mensen op, we willen graag gezien zijn, mooi bevonden worden, een connectie maken.” Honderd jaar geleden trouwde je echter als tiener na het maken van die connectie en was daarmee de kous af. Vandaag de dag hebben we steeds meer nood aan steeds meer connecties, en is het ook logisch dat we die via verschillende kanalen gaan opzoeken. Social media zorgen ervoor dat mensen makkelijker en met meer mensen contact kunnen leggen, maar de intenties achter dat contact zijn hetzelfde gebleven, zij het een serieuze relatie, zij het een snelle wip.

DOOR KATRIN SWARTENBROUX & ILLUSTRATIE SEBASTIAAN VAN DONINCK

Wie de app opent, krijgt meteen een foto te zien van een al dan niet bevallige man of vrouw, binnen een straal van een aantal kilometers

Het gevaar: waarom gaan voor iemand die je wel oké vindt, als er straks misschien iemand veel knapper langsschuift?