Nergens wordt merkkledij zo heerlijk verheerlijkt als in R&B-nummers. I’m the chick with the hottish Manolo Blahnik / Jimmy Choo kicks, killin’ it, who you with? / I’m that classy mami with the Marilyn Monroe body / I’m that fly chick in the Marc Jacob mini / Ghetto fabolous, glamourous, its effortless / Make up light, we with my pastel Luis designer scarf / Work of art, rockin’ vintage Gucci… Een lekkere beat eronder, een dansvloer vol mooie mensen, een cocktail die zijn tintelende werk begint te doen en geen enkele advertentie die op kan tegen voorgaande intentieverklaring van Beyoncé. De merkenmanie van haar toekomstige hubby Jay-Z is al even roemrucht: What do you say? Me, you, and your Chloe glasses / Go somewhere private where we can discuss fashion / Like, Prada blouse, Gucci bra / Filth marked jeans, take that off. Phjoew, we krijgen het er warm van. Je ziet ze elkaar gewoon opgeilen in merkentaal, die twee, in private.

R&B-sterren hebben het hard gehad, ooit, in het getto van Marcy of South Central of Compton. Wie erin geslaagd is de smerige flat in the projects in te ruilen voor een condo in Manhattan, een villa in Bel Air en een strandhuis in The Hamptons is daar trots op en laat het graag breed hangen. Er staat een Bentley voor de deur, er zit een Cartier om de pols, er bungelen gigantische Chanelhangers aan de oren. Diamanten en logo’s: het moet allemaal blinken en opvallen. Gucci, Prada, Vuitton, Jacobs en Chanel, ze spiegelen je een cornucopia van merken voor, een fantasmagorie van rijkdom, macht en wellust, zo heerlijk bedwelmend… Je zou er hoorn-des-overvloedsdol van worden.

In een interview met Missy Elliott van een tijd terug las ik dat de toen 26-jarige Missy miljonair was, maar dat ze ooit, toen ze nog gewoon Melissa heette en in high school zat, zo arm was dat ze haar lunchgeld opspaarde om tandpasta en deodorant te kopen. Maar nu was ze dus rijk, hield ze van Chanel en zat ze voor de rest ook wel lekker in haar vel. Volgens mij vindt madame Coco het daarboven helemaal top, zo’n Missy in een met witte camelia’s bezaaid roze trainingspak van Adidas. Maar goed, het interview met Missy werd beëindigd met haar advies aan vrouwen, en dat luidde als volgt: get paid and get laid. Laten we ons voor het gemak op het eerste deel van Missy’s tweeledige raadgeving concentreren.

Financiële onafhankelijkheid is een niet te onderschatten pluspunt voor de vrouw die zichzelf graag voorziet van merkkleding (niks zo Peggy Bundy als manlief om zijn creditcard te moeten smeken). Het zich kunnen permitteren van merkschoenen, -tassen, -jurken en -jassen is ook een onwaarschijnlijk zoet plezier dat gepaard gaat met de eerste echte degelijke job. Het is de eerste vette pay cheque die binnenrolt, de ruk naar boven, de finale byebye aan een vorig leven van smachten naar het onbereikbare, want te dure.

Nu zijn wijzelf nooit zo arm geweest dat we ons lunchgeld moesten opsparen om tandpasta en deodorant te kopen. Maar er zijn wel dagen geweest dat we geen geld hadden voor de kleren die we wilden. Of die stereo. En dat horloge. Net genoeg geld hebben om te eten en de bus te nemen – the horror, wanneer we eraan terugdenken krijgen we kou en honger. Ontbering is avontuurlijk en spannend, maar alleen als er een eind aan komt. Wanneer met de droomjob het geld binnenrolt, doet een vrouw zich lekker te goed aan luxespullen. Zo ook ondergetekende (zie foto). Uurwerk, zonnebril, lingerie, schoenen, jassen… Ineens waren het niet langer prentjes in luxemagazines, maar spullen in onze kast. Of ze daar wel even glamoureus hangen te wezen als in de shoppingpagina’s van de internationale glossies? Jazeker. Nou, dan heb je die spullen toch maar mooi gekocht om een gebrek aan meer levensnoodzakelijke, maar nu eenmaal onkoopbare dingen te compenseren, liefde enzo. Kan zijn. Kopen om te hopen, shoppen om te vergeten, we know the score. Gelukkig hebben we geen talent voor miskopen. Wat er hangt aan dure merken is nog steeds goed. Maar we hebben er vanzelfsprekend wel een pak geld voor neergeteld, ooit. Bedragen waarvan we in een onbewaakt moment weleens wensten dat ze op de een of andere spaarrekening stonden.

Om maar te zeggen: onze duremerkenfase (iedereen zou er vroeg of laat door moeten) is voorbij. 9/11 is nu vijf jaar geleden en we zijn nog niet dood. Er kan misschien nog gehoopt worden. Het geld moet niet allemaal verbrast worden alsof het onze allerlaatste dag op aarde is. De wereld mag dan een zinkend schip zijn, we hebben niet langer zin om zoals het orkest op de Titanic te zijn: vrolijk blijven verderspelen alsof er niets aan de hand is, na vijf jaar zijn we het moe. Een minder filosofische en meer praktische reden voor ons gewijzigde uitgavepatroon is dat er andere prioriteiten zijn ontstaan. Er moet maar eens gespaard worden. Voor een huis. Een auto. Of een sabbatjaar!

En de kleren dan? Af en toe beelden we onszelf in dat we best kunnen zonder die merkentroep. Hey, ooit zijn we grunge geweest, hadden we genoeg aan een versleten 501, een tweedehands suède jasje en een stapel witte T-shirts uit de GB. Vanzelfsprekend is dat niet meer dan een denkoefening, een voornemen. Er is namelijk niets dat sneller went dan luxe. We willen nog steeds merken, alleen willen we er geen geld meer aan uitgeven. Lid van de vrekkenclub zijn we nog niet, maar pochen met de kostprijs van iets zit er niet langer in. ’t Is te zeggen: we stoefen niet langer hoe duur onze kleren zijn, maar hoe goedkoop we iets op de kop hebben kunnen tikken. Die Branquinho in de uitverkoop, dat vintage Courrègestruitje op de rommelmarkt, of die Margiela in die faillissementsverkoop van die zaak “die nooit onder de dertig procent wou gaan uit respect voor de ontwerper”, maar tijdens de finale leegverkoop – o leedvermaak! – onder de vijftig procent moest.

De economie regeert ons leven. It only cost me 10 bucks – je zal het nooit horen uit de mond van Missy Elliott. Maar wel uit de onze, in het Nederlands dan. Met evenveel trots als dat Missy zegt dat het hare 10 grand heeft gekost. Waarschijnlijk koopt ze bij Duane Reade nog steeds de goedkoopste tandpasta en deodorant.

Katia Vlerick