In het historisch hart van Cambrai bouwde architect Alain Demarquette een moderne versie van een kasteel. Vreemd genoeg valt de witte doos niet uit de toon. Integendeel, ze versterkt het dramatisch karakter van de buurt.

Het Noord-Franse Cambrai is na de achttiende-eeuwse industriële omwenteling in slaap gedommeld. Anders dan in het naburige Valenciennes zijn hier de prachtige kastelen van de burgerij blijven bestaan. De stad toont vandaag weinig tekenen van bedrijvigheid, maar de vele belle-époquehuizen getuigen van het rijke verleden.

Naast een van de statige oude kasteeltjes bouwde architect Alain Demarquette een hedendaags kasteel. Een gesloten witte doos leunt letterlijk aan tegen een belle-époquewoning. Het contrast is tegelijk choquerend en logisch, want het zou dwaas zijn om in een hedendaags jargon een woning na te bootsen die dateert uit een geheel andere tijd. Daarom koos de architect voor een duidelijke breuk.

De eigenaars woonden voordien in een historische woning, net om de hoek. In de oude kamers leerden ze leven met het dwangmatige van het verleden. Ze kochten kunst en meubels in functie van het huis, én ze leefden in functie van het huis : “Hoewel we een immense woning betrokken, huisden we met ons gezin slechts op enkele vierkante meters. Wellicht is dat de reden waarom ons nieuwe huis zo open, sober en functioneel is.”

De bewoners zijn geïnteresseerd in hedendaagse kunst en hedendaagse architectuur. Toen bij de aankoop van een klein kasteel duidelijk werd dat het pand helemaal zou moeten worden afgebroken, namen ze een jonge architect onder de arm, om voor hen een moderne woning neer te zetten. “We wisten zelf hoe het eruit moest zien. We hebben onze architect meegenomen naar Vitra in het Duitse Weil am Rhein, om er het bouwwerk van de Japanse architect Tadao Ando te bezoeken. Ons huis is eigenlijk een kopie van verscheidene hedendaagse bouwwerken geworden.”

De gevel van de woning ontwierp de eigenaar zelf. Hij baseerde zich hiervoor op een schilderij van Piet Mondriaan. Terwijl de gevel een gesloten doos is, is de achtergevel één grote glasmuur. De ontdubbelde zitkamer is monumentaal, maar je vergeet er geen enkel ogenblik dat je je in Cambrai bevindt. Over de tuinhaag kijk je namelijk naar een ander belle-époquekasteel dat er vervallen bij staat. De bewoners noemen het schertsend ‘het huis van de Addams family’, al zijn ze maar al te blij met hun uitzicht op historisch Cambrai.

Het interieur van de woning is rond de keuken gebouwd. Het langgerekte werkvlak, typisch voor het ontwerp van John Pawson, zet aan tot feesten. “Je ziet dat deze Obumex-keuken ontworpen is door iemand die ervan houdt om te koken en die graag omringd is door vrienden. De keuken is werkelijk het hart van het huis geworden. Als we mensen uitnodigen, komen ze vanzelf rond het werkblok staan. Hoewel we een zeer grote zitkamer hebben, verblijven we vooral in de keuken.”

Openheid is bevrijdend

Ook voor de rest van het huis zijn de bewoners zich blijven inspireren op de grote architecten van de laatste decennia van de twintigste eeuw. Terwijl de betonstructuur doet denken aan het werk van Ando, zijn de gordijnen een kopie van deze in de Foundation Beyeler in Basel, ontworpen door Renzo Piano. De eettafel is van de hand van de Italiaanse architect Carlo Scarpa, de stoelen van Mies van der Rohe, de sofa’s van David Chipperfield. Verder treffen we er nog een stoel aan van Shiro Kuramata en in de slaapkamers een kartonnen stoel van Frank O. Gehry.

Ook wat de kunst betreft, is een zorgvuldige keuze gemaakt. “In onze vorige woning, die decoratief zo overweldigend was, kozen we kunst in functie van het decor. Hier werkt het andersom. In deze witte ruimtes is een kunstwerk meteen dominant. Vandaar dat we er onze tijd voor nemen om de juiste stukken te kiezen. We zijn tevreden over de Mao van Warhol en het werk van Vasarely van 1974. Nu moeten we nog een kunstwerk kiezen voor de grootste witte muur.

Dankzij de mezzanine is er ook vanaf de bovenverdieping contact met de leefzone. Het huis lijkt één grote kamer. “Het open karakter is voor ons een bevrijding. Wat ons bovendien ook erg heeft verrast, is het verschil tussen dag en nacht. Het lijkt wel of we twee woningen hebben. Overdag leef je, dankzij de grote raampartijen, in het groen. ’s Avonds wordt door de spiegeling in het glas het huis dubbel zo groot. In alle ramen zie je de reflectie van de monumentale zuilen, waardoor het onduidelijk wordt wat binnen en wat buiten is. Hoewel het huis er aan de voorkant uitziet als een eenvoudige witte doos, is het een plek met veel verrassingen. Voor we hier kwamen wonen, hadden we zelf niet kunnen vermoeden hoe boeiend het zou zijn om in deze moderne architectuur te vertoeven.” n

Hilde Bouchez / Foto’s Verne