Als je partner het land niet binnen mag door corona: ‘Blijkbaar is liefde geen essentiële verplaatsing’

‘Hoe kan je koudweg beslissen dat liefde niet essentieel is, maar vakantie wel?’. Die vraag komt herhaaldelijk terug in de Facebook-groep Love is not Tourism, waarin internationale koppels zich verenigen. Velen van hen moeten hun geliefde al maandenlang missen omdat die simpelweg het land niet in mag. De frustratie is groot, de verhalen hartverscheurend.

Een wereldwijde pandemie, een lockdown en sluimerende onzekerheid: het zijn heftige maanden. Wie tijdens zo’n crisis kan rekenen op een geliefde, mag van geluk spreken. De 7.000 koppels in de Facebook-groep Love is not Tourism hebben dat geluk niet. Reizen om je partner terug te zien wordt door veel overheden als een niet essentiële verplaatsing gezien. Ook in ons land is dat het geval. Zo’n 300 Belgen moeten hun partner sinds het begin van de lockdown missen, zelfs wanneer er een huwelijk of een geboorte in het verschiet ligt.

In de Facebook-groep en via de hashtag #loveisessential zoeken lotgenoten steun bij elkaar en smeden ze plannen om druk uit te oefenen op de politici. ‘De situatie is uitzichtloos. Er is geen enkel perspectief. Als dit nog lang duurt, gaan mensen onvermijdelijk crashen.’ Vier getuigen vertellen over de oorverdovende stilte van de overheid, nachtelijke telefoontjes en de geur van gemis.

De Gentse Eva Hoornaert (24) leerde haar vriend Eli (29) twee jaar geleden kennen tijdens een reis in Israël. Haar verhuis was gepland, haar visum in orde. Toen brak de coronacrisis uit. Intussen hebben ze elkaar al zes maanden niet meer gezien. Eva is de drijvende kracht achter Love is not Tourism.

‘Ik heb Love is not Tourism in het leven geroepen uit pure frustratie. Op twee weken tijd zitten we al aan zo’n 7.000 leden en elke dag komen er mensen bij. In het begin van de lockdown was de situatie nog dragelijk. Ik begrijp dat er opofferingen gemaakt moeten worden in het belang van de volksgezondheid zolang de pandemie op volle kracht woekert. Nu liggen de kaarten anders. De cafés zijn opnieuw open, we kunnen weer citytrippen à volonté. Maar ik moet wel nog altijd mijn geliefde missen. Dat klopt gewoon niet. Bij het opstellen van de maatregelen wordt er vooral gekeken naar de economische impact. Geliefden herenigen brengt niets op. Dus blijven wij in de kou staan.’

‘Ik leerde mijn vriend twee jaar geleden kennen tijdens een reisje naar Israël. Na een nacht was ik tot over mijn oren verliefd. Drie weken later zat ik opnieuw op het vliegtuig om hem terug te zien. Sindsdien bezoeken we elkaar beurtelings. Deze zomer zouden we eindelijk gaan samenwonen in Israël. Mijn visum lag eindelijk klaar toen de lockdown werd afgekondigd. Via WhatsApp en Skype horen we elkaar dagelijks, maar je krijgt dat gemis niet weggepraat. Zo’n crisis hakt er stevig in, zeker toen Eli zijn job kwijtspeelde. In normale omstandigheden zou hij bij mij kunnen intrekken. Nu is hij op zichzelf aangewezen. Dat is keihard, voor ons allebei.’

‘Mijn vertrek valt onder een niet-essentiële verplaatsing omdat we niet getrouwd zijn. Het is gewoon hallucinant dat er in 2020 nog altijd zoveel belang gehecht wordt aan een huwelijkscertificaat. Alsof dat de enige gezinsvorm is die écht telt. Terwijl er zoveel geliefden zijn die er bewust voor kiezen om niet in het huwelijksbootje te stappen. Ik denk bijvoorbeeld aan homokoppels, die in sommige landen niet eens mogen trouwen. Nu, ik ken ook veel verhalen van koppels die wel getrouwd zijn en een visum toegekend kregen, maar toch geweigerd werden door de ambassade. En dat terwijl topatleten en zakenreizigers wel gewoon mogen rondreizen. Dat voelt wrang.’

‘Een paar van onze leden staan in contact met Marc Van Ranst. Die bevestigt dat er geen enkele epidemiologische reden is om hen de toegang te weigeren. Dit is een puur politieke kwestie. Bij elke persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad zit ik voor de TV gekluisterd. Tot nu toe wordt er met geen woord gerept over onze situatie. Elke keer opnieuw is dat een zware teleurstelling.’

An Hotterbeekx (31) uit Antwerpen kwam Mark (40) twee en een half jaar geleden tegen in Uganda en werd op slag verliefd. In normale omstandigheden zouden ze in juni trouwen. In de huidige omstandigheden hebben ze geen flauw idee wanneer ze elkaar opnieuw terugzien.

‘Ik ben aan de slag als onderzoeker voor de Universiteit van Antwerpen. Tijdens een werkreis naar Uganda liep ik Mark tegen het lijf. Op dat moment was ik getrouwd, maar ik werd op slag verliefd. Eenmaal thuis besefte ik dat er geen weg terug was. Ik trok een streep onder mijn huwelijk en begon een langeafstandsrelatie met Mark. De afgelopen twee jaar zagen we elkaar om de drie à vier maanden. Ik moet voor mijn werk regelmatig naar Uganda en in december kwam hij voor het eerst naar België. Op de luchthaven vroeg hij me ten huwelijk. Dat stond gepland voor juni, maar is nu voor onbepaalde tijd uitgesteld.’

‘Als je als blank persoon een zwarte partner uit een Afrikaans land hebt, ben je per definitie verdacht. Als je de vooroordelen uit je omgeving getrotseerd hebt, dan volgen die van de overheid. Je moet alles uit de kast halen om te bewijzen dat het niet om een schijnhuwelijk gaat: van WhatsAppconversaties tot familiefoto’s. Als je dan uiteindelijk toestemming krijgt, valt er een last van je schouders. Eindelijk perspectief. Dat perspectief is ons afgepakt door Buitenlandse Zaken, die een hereniging met oog op een huwelijk als een niet-essentiële verplaatsing bestempelt. Een harde dobber.’

‘Intussen hebben we elkaar een half jaar niet meer gezien. Dat begint serieus te wegen. De sociale isolatie tijdens de lockdown, de onzekerheid, de stilte van de overheid: soms is het moeilijk om positief te blijven. Als deze situatie nog lang aansleept, vrees ik dat ik mentaal zal crashen.’

‘Ook voor Mark is dit erg moeilijk. Ook hij is zijn job kwijt, een laptop heeft hij niet en zijn telefoon kan het elk moment begeven. We bellen elkaar ’s ochtends en ’s avonds, al is het maar om elkaars slaperige stem te horen. We hebben gelukkig een sterke relatie en slaan ons er samen door, maar ik weet niet hoe lang we dit nog volhouden. Ik volg het nieuws op de voet om te zien of de reisvoorschriften veranderen en mail dagelijks met de ambassade. Dat geeft ontzettend veel stress, zeker omdat er weinig antwoorden komen. Ik voel me totaal niet serieus genomen. In de ogen van de overheid ben ik blijkbaar niet belangrijk en mijn relatie of mentaal welzijn evenmin. Gelukkig zijn er steeds meer landen die beslissen om geliefden wel toe te laten. Ik kan alleen maar hopen dat België volgt.’

Eric Valck: ‘Mijn lief stuurde me een postpakket met zijn geur. De tranen sprongen me in de ogen’

Eric Valck (28) uit Antwerpen leerde de Nieuw-Zeelandse Alistair (31) kennen tijdens een roadtrip door Australië in 2019. Samen reisden ze enkele maanden de wereld rond. In januari beslisten ze om in België samen een leven op te bouwen. Niet veel later brak corona uit.

‘Na een paar moeilijke jaren in België trok ik met een working holiday visum naar Australië om alles op een rijtje te zetten. In mijn eerste week ontmoette ik Alistair, met wie het onmiddellijk klikte. Het plan was om alles casual te houden, no strings attached. Hij had zelf ook een working holiday in Canada in het verschiet. Onze break-up duurde welgeteld twee dagen. Toen belde hij me op: of de we relatie toch niet beter een kans zouden geven? De afgelopen maanden hebben we samen de wereld afgereisd. Dat was fantastisch, maar op den duur hadden we er de buik van vol. In januari hebben we de knoop doorgehakt. Het plan was dat hij deze zomer naar België zou komen.’

‘We begonnen in snel tempo alle visumdocumenten in orde te maken. Vlak voor de lockdown heb ik een huurappartement in Antwerpen gezocht, het contract ondertekend, de waarborg betaald. In maart werden we gecontacteerd in verband met Alistairs visumaanvraag. Of die heel dringend was? Normaal gezien zou hij pas in augustus naar België komen, dus we hebben de fout gemaakt om te zeggen dat dat nog wel even kon wachten. Dat beklaag ik me nu.’

‘In het begin viel die lockdown best mee, maar na twee of drie maanden begint dat gemis te knagen. We bellen dagelijks, maar dat vereist een minutieuze planning door het tijdsverschil van negen uur. Hij is wakker op de uren dat ik aan het werk ben. In het weekend kijken we soms samen films via een app, maar ook dat vereist goede afspraken. Het is echt roeien met de riemen die we hebben.’

‘Op sommige momenten hebben we echt zware gesprekken. Is dit echt wat we willen? Het kost zoveel tijd, energie en geld. Hoop en wanhoop wisselen elkaar af. Het is een rollercoaster. Een paar weken geleden stuurde Alistair me via de post een pakje met daarop zijn parfum. De tranen sprongen me in de ogen. Het gemis is zo intens. Ik heb mijn eigen lief gewoon al een half jaar niet meer geroken.’

Mathieu Declerck: ‘Je kan een persoon van vlees en bloed niet vervangen door een stem en scherm’

Mathieu Declerck (35) uit Herent kwam zijn Amerikaanse vriendin Gabriela tegen toen ze beide werkten voor de universiteit van Marseille. Na enkele maanden in de V.S. beslisten ze om naar België te verhuizen.

‘Gabriela en ik hebben elkaar voor het laatst gezien op 28 februari. We hebben een tijdje samengewoond in de V.S. Toen de Vrije Universiteit Brussel me een job aanbod, besloot ik naar België terug te keren. Gabriela had net haar doctoraat afgerond. De bedoeling was dat zij me zou volgen. Ik heb in allerijl een huurappartement gezocht zodat we wettelijk samenwonend konden worden. We waren volop bezig met de alle visumdocumenten toen de lockdown begon. Dat was een zware streep door de rekening, letterlijk en figuurlijk. Gabriela had hier al een job gevonden en kon komen zodra het papierwerk rond was. Haar job en haar huurhuis had ze opgezegd. Toen brak corona uit. Nu logeert ze noodgedwongen bij familie. Een heuse opdoffer, zowel praktisch als financieel.’

‘Uiteraard spreken we elkaar dagelijks. De stem van de ander biedt troost. Toch mis je de kleine evidenties van het samenwonen. Een stem en een scherm is niet hetzelfde als iemand van vlees en bloed. Studenten uit andere landen mogen naar hier komen, zakenreizen gaan gewoon door. Dat geliefden het land niet in mogen, voelt heel arbitrair. Ik heb ook de indruk dat de regering totaal geen oren heeft naar onze bezorgdheden. We zijn geen grote groep, momenteel zijn we met een kleine 400 Belgen. Daardoor moeten we roepen om gehoord te worden, maar het heeft ook voordelen. We zullen niet massaal corona binnenbrengen. Al helemaal niet omdat iedereen volledig bereid is om alle corona-adviezen te volgen.

Intussen zijn er enkele Europese landen die koppels herenigen wel als een essentiële verplaatsing beschouwen. In Denemarken, Noorwegen, Oostenrijk en sinds gisteren ook Nederland mogen ongehuwde partners die kunnen bewijzen dat ze een duurzame relatie hebben wel het land in. In België heeft de Nationale Veiligheidsraad zich op 15 juli over het thema gebogen. Vooralsnog is er geen oplossing uit de bus gekomen.