Vier bouwprojecten die bewijzen dat hergebruik niet wollig hoeft te zijn

Bouwmaterialen zijn niet alleen kostbaar, dezer dagen zijn ze ook schaars. Ze recupereren dan maar? Vier projecten die bewijzen dat hergebruik niet wollig hoeft te zijn.

N°1 – Grondig werk

Wat Een herenhuis met een grondplan bestaande uit drie opeenvolgende kamers werd bij de renovatie opengebroken om plaats te maken voor een vide met een trap en een split level. Het eikenhouten parket, het ijzerwerk en de hanglampen zijn allemaal gerecupereerd en geleverd door Rotor DC.

Waar In Elsene, een deelgemeente van Brussel.

Wie Matthieu Busana en Sébastien Dachy van architectenbureau Mamout houden van grondig werk. Ze aarzelen niet om tientallen papieren maquettes te maken om te zien hoe licht en ruimte het gebouw zullen vormen. Hun architectuur is niet alleen rationeel, ze respecteert ook het bestaande en dat heeft veel te maken met de milieukwesties die de bouwsector met zich meebrengt. Bij renovaties proberen ze zoveel mogelijk bouwmaterialen uit het project zelf te behouden of op een andere plek aan te wenden. Ze zijn niet alleen bedreven in het hergebruik van bouwmaterialen, maar sourcen ze met andere woorden ook zelf. ‘ Re-use or not re-use? That is not even a question’, staat onder een van hun posts op Instagram. Die visie leverde hun de Duyver Prijs op in 2017 en een Belgian Building Award in 2019 in de categorie Rookie of the Year.

Het idee dat je vijftig tinten bruin in huis haalt met recup en recyclage moet eraan’ Sophie De Somere van ONBETAALBAAR

mamout.be

@mamout_architectes

N°2 – Steen der wijzen

Wat Nieuwbouw in hout en biomaterialen, waarvan de gevel opgetrokken werd uit drieduizend stuks grote Boomse steen gerecupereerd bij Franck. Rotor DC leverde ook 21 m2 muurtegels afkomstig uit het oude Solvaygebouw. Andere materialen zoals blauwe steen gingen ze zelf halen bij particulieren.

Waar Een residentieel project in Brussel.

Wie Van bij hun oprichting zet Karbon’Architecture & Urbanisme in op lokale en zo min mogelijk behandelde houtbouw in combinatie met bio based materialen zoals stro, klei en kurk. Hun toepassing van recuperatiematerialen raakte in een stroomversnelling na het schoolproject 317 BRIC, waarvoor ze een circulaire ontwerpcyclus uittekenden. Daarbij moesten ze tot driemaal toe dezelfde bouwmaterialen hergebruiken in kleine tijdelijke gebouwen. Het verruimde de blik van Karbon op recup, aldus Jean Garcin, die deel uitmaakt van het collectief. “Naast het ecologische verhaal hebben oude bouwmaterialen ook hun kwaliteit bewezen. Ze zijn duidelijk robuust en de patine die ze meedragen transporteert een stukje geschiedenis in een nieuw verhaal. Ze verplichten je ook om echt lokaal te denken, want het spreekt voor zich dat je je oude bouwmaterialen niet aan de andere kant van de wereld gaat halen. Ze maken het ook mogelijk om op een verrassende manier te ontwerpen.” Dat ze daarin slagen is aan hun prijzenkast te merken. Verschillende projecten werden bekroond, onder meer als Bâtiment Exemplaire de Wallonie- en Be.exemplary-gebouwen.

karbon.be

@karbon_be

N°3 – Schoolvoorbeeld

Wat De lambrisering is gemaakt van resten bruin gebeitste multiplex. De muurlamp – een gerecupereerd lampenkapje en een rood geverfde metalen buis – hangt boven een tafel van Confetti Corian, een composiet bestaande uit resten Corian (een oppervlaktemateriaal dat je vooral in keukens, tafels, maar ook in de medische sector terugvindt, red.) De stoelen werden gerecupereerd uit een oude school.

Waar Restaurant Astro Boy in Gent.

Wie “Het idee dat je vijftig tinten bruin in huis haalt met recup en recyclage moet weg”, zegt Sophie De Somere over de ambitie van haar collectief Onbetaalbaar. Wat als een cultureel artistiek project begon in 2012 groeide uit tot een denktank en werkplaats die zich specialiseert in afgedankte en circulaire materialen. Ze is dan ook kind aan huis bij Rotor DC, Huismus, Labeur en WeerWerk.

Onbetaalbaar creëert niet alleen interieurs – zoals de Bijloke in Gent in samenwerking met Studio Helder en tal van particuliere en horecaprojecten – maar wil ook anderen adviseren en inspireren. Met Y NOT bijvoorbeeld, een modulair meubel dat je op dit ogenblik kunt zien op de tentoonstelling verbinDING in het Gentse Design Museum. Het bestaat uit gerecupereerd glas, marmer, textiel en granito, maar ook uit nieuwe materialen gemaakt van lavendel- en paprikaplantresten. Toepassingen die niet alleen mooi zijn, maar ook vandaag al op de markt te vinden zijn. Het Design Museum zelf is al overtuigd, want Onbetaalbaar kreeg een adviesfunctie voor de uitwerking van het interieur van het nieuwe museumgebouw, dat midden 2024 de deuren zal openen.

onbetaalbaar.com,

@onbetaalbaarvzw

N°4 – Open deur

Wat De deur lijkt antiek, maar is eigenlijk nieuw gemaakt van oude vloerplanken die uit de buurt van Turijn komen. Niet in beeld maar ook in dit huis: keukenkastdeuren gemaakt van oude kaasplanken.

Waar Een nieuwbouwwoning in Vlaams-Brabant.

Wie Joris Van Apers ontwerpt en produceert interieurs in binnen- en buitenland met de hulp van zijn vrouw Caroline De Wolf en een team ervaren vakmensen. Omdat hij ook in oude bouwmaterialen handelt, vormen ze ook de rode draad doorheen zijn projecten. “Die materialen hebben geleefd en dat voel je. Ze hebben een tactiliteit die niet te evenaren is”, zegt hij over de antieke vloeren, tegels, schoorstenen en hout die hij voornamelijk uit Italië en Frankrijk invoert. In hun projecten merkt Caroline wel een verschuiving op. “Vroeger speelde vooral het historische besef, dus het feit dat de materialen uit een bepaalde periode kwamen of dat hun grandeur afstraalde op het interieur, omdat ze bijvoorbeeld uit een kasteel of landhuis kwamen. Nu speelt dat minder een rol. Onze klanten willen vandaag voornamelijk dat niet alles in hun interieur nieuw gemaakt is of recht van een fabrikant komt. Authentieke materialen zijn origineel. Ze brengen warmte in een interieur dat anders te strak en afgelikt zou zijn.”

vanapers.be

@jorisvanapersstudio