Een equipe Belgen onder leiding van de Gentse ondernemer Peter Van Cronenburg legde zopas de laatste hand aan de restauratie van een van de belangrijkste Cast-Iron buildings in Manhattan, een primeur voor de New Yorkse architectuurscène en monumentenzorg.
Het prachtige gebouw, met een van de grootste en rijkst versierde gietijzeren gevels ligt trouwens op een bijzondere locatie, op de hoek van Bond Street en Bowery, in NoHo (North of Houston) op een steenworp van het Cast-Iron district in SoHo, waar architectuurliefhebbers van over de hele wereld naartoe komen. Het is een majestueus gebouw ontworpen door architect Henry Engelbert en afgewerkt in 1874 en bood onder meer onderdak aan de Bond Street Savings Bank. Het gebouw is ook bekend als “330 Bowery” en huisvestte sinds 1963 het bekende “Bouwerie Lane Theatre”.
Het wordt als een van de meest gesofisticeerde Iron-Cast monumenten van Manhattan beschouwd en werd ondertussen een New York City Landmark en staat eveneens op het National Register of Historic Places. Kortom dit beschermde monument is een van dé parels van de negentiende-eeuwse ijzerarchitectuur in NYC. Margot Gayle, beschouwd als dé autoriteit inzake deze architectuur wees al in 1974 op het belang van het gebouw en -gezien de belabberde toestand van de gevel- op een dringende restauratie. Dat was net het probleem: het geraakte maar niet gerestaureerd, deels door het ontbreken van de nodige knowhow terzake.
Restauratie.
Maar het was een van de nieuwe mede-eigenaars, de Belgische ondernemer Rob Heyvaert, die het initiatief nam voor de langverwachte restauratie, samen met de Andrew Building Corporation. Hiervoor deed hij een beroep op de Gentse ondernemer Peter Van Cronenburg (hardware) en de Belgische architect Jeroen De Schrijver (D+DS Architecture) uit New York. Van Cronenburg heeft een bijzondere affiniteit met oude architectuur en het op historische wijze gieten en verwerken van metalen. Een kennis die uiteraard best van pas komt bij het herstel van een gevel die volledig is opgebouwd uit duizenden fragmenten gietijzer. Elk onderdeel van de façade, van kroonlijsten tot zuilen, sokkels en kapitelen, bestaat uit een aparte gietijzeren sculptuur.
Al deze onderdelen werden destijds bij de bouw heel precies, op de millimeter, in elkaar geschoven als een enorme puzzel. De onderdelen zorgen dus ook voor de stevigheid van de constructie wat voor extra problemen zorgt bij het herstel. Het is net als een kaartenhuis dat invalt al je er een kaart uithaalt. Dus kwam er ook nogal wat engineering kijken bij het project. Veel van deze gietijzeren ornamenten waren verdwenen of beschadigd, waardoor het vervangen een heus studiewerk vergde waarvoor de Belgische knowhow en ervaring inzake architectuurrestauratie zeker van pas kwam, aldus Peter Van Cronenburg die in de States naam en faam verwierf met zijn collectie architectural hardware. Hij werkte voor dit restauratieproject trouwens samen met enkele Belgische gieterijen.
Van Cronenburg heeft een dubbele activiteit. Zijn bedrijf, vooral actief op de Britse en Amerikaanse markt, is gespecialiseerd in de aanmaak van artisanaal hang- en sluitwerk van messing of gietijzer, naar historisch model. Het bedrijf heeft zijn eigen ateliers en gieterijen en het legt zich dus ook toe op dergelijke bijzondere restauratieprojecten in binnen- en buitenland.
Piet Swimberghe
