Terwijl het Europese Chemicaliënagentschap oordeelt dat glyfosaat niet het predicaat ‘kankerverwekkend’ verdient, is een recente VN-studie ongenadig hard voor de producenten: de wereld heeft geen pesticiden nodig. Voor Muriel de Pauw, verantwoordelijke voor de landbouwcampagne bij Greenpeace België, is het zo klaar als een klontje: pesticiden zijn out.
Enkele maanden eerder dan verwacht heeft het Europese Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) zijn licht laten schijnen over glyfosaat, de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Ondanks wetenschappelijk bewijs ziet ECHA geen link tussen deze stof en kanker. Voor wie de saga niet heeft gevolgd: deze tussenkomst was op uitdrukkelijke vraag van de Europese Commissie, die zo het pad wil effenen naar een nieuwe toelating tegen eind 2017. Vorig jaar is dat mislukt, omdat de verdeeldheid onder de lidstaten te groot was. Glyfosaat kreeg uitzonderlijk een tijdelijke verlenging van 18 maanden.
Intussen groeit het verzet. In zijn nieuwe rapport voor de Mensenrechtenraad was de speciale rapporteur voor het recht op voedsel bij de VN ongemeen hard voor de industrie. Voedingspecialist Hilal Elver windt er geen doekjes om. “Pesticiden hebben een rampzalige impact op het milieu, de gezondheid en de hele samenleving”. De producenten krijgen het verwijt dat ze “systematisch de schadelijke gevolgen van pesticiden ontkennen” en “agressieve en onethische marketingtechnieken gebruiken”.
Zal de Europese Commissie naar haar burgers luisteren en glyfosaat bannen, of primeren de financiële belangen van grote industriële groepen?
Er staat voor hen dan ook een markt van bijna 50 miljard euro op het spel. Aan de andere zijde van de medaille vallen er elk jaar 200.000 dodelijke slachtoffers van rechtstreeks aan pesticiden gelinkte vergiftiging, lezen we in het rapport. En meer dan ooit valt er niet meer aan pesticiden te ontsnappen: iedereen staat er aan bloot via de lucht, het water en ons voedsel. Niemand weet wat deze chemicaliën precies aanrichten in ons lichaam.
Burgerinitiatief
Juist omdat ze gevaarlijk zijn voor de gezondheid, de bodem uitputten en boeren afhankelijk maken van de agro-industrie zou het binnenkort wel eens gedaan kunnen zijn met bepaalde producten zoals glyfosaat. Het is in ieder geval de wens van heel wat Europeanen. Bijna een half miljoen van hen hebben een Europees burgerinitiatief getekend, een soort petitie die nog geen twee maanden geleden werd gelanceerd.
Deze burgers eisen dat het gebruik van glyfosaat volledig verboden wordt in Europa. Maar ook dat de toelatingsprocedures van zulke schadelijke stoffen transparanter verlopen. Want voor hun adviezen baseren agentschappen als ECHA zich onder andere op ongepubliceerde studies die rechtstreeks door de industrie gefinancierd werden. Daarnaast blijft het oordeel van onafhankelijke kankerexperts van de Wereldgezondheidsorganisatie overeind: glyfosaat is waarschijnlijk kankerverwekkend. Monsanto moet met lede ogen aanzien hoe de Amerikaanse staat California verpakkingen van RoundUp gaat labelen met een duidelijke waarschuwing.
Agro-ecologie
Zal de Europese Commissie naar haar burgers luisteren, of toch weer gewoon naar de financiële belangen van grote industriële groepen? Buiten deze laatste lust haast niemand nog pesticiden. Het bovengenoemde VN-rapport spreekt van een mythe dat pesticiden nodig zouden zijn om de wereld te voeden. De agro-ecologie bewijst dat het perfect zonder kan.
Agro-ecologie is het landbouwmodel waar ook Greenpeace voor pleit, omdat de mens (boeren en eters) opnieuw een centrale plek krijgen in het voedselsysteem, en de landbouw met respect voor de natuur gebeurt. We willen dat de politieke beslissers de nodige maatregelen nemen om dit model als uitgangspunt te nemen bij het opstellen van het gemeenschappelijke landbouwbeleid voor Europa.
De Europese Commissie heeft met het voorzorgsprincipe al genoeg munitie om het meest gebruikte herbicide te bannen door de toelating van glyfosaat niet te verlengen. Dat is de richting die wij samen met honderdduizenden burgers willen uitgaan. Dan zouden we het glas kunnen heffen: op uw gezondheid. En lang leve de natuur!
Muriel de Pauw, verantwoordelijke voor de landbouwcampagne bij Greenpeace België
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier