Koen Van Troos
‘Laten we juist wél kiezen voor chocolademerken die de problemen in de sector durven aan te kaarten’
Het debat naar aanleiding van het schrappen van Tony’s van de Slave Free Chocolate lijst toont volgens Koen van Troos van Fairtrade Belgium aan hoeveel belang de consument hecht aan sociale en ecologische duurzaamheid. Tijd voor een bindend kader zodat de cacaosector écht komaf kan maken met moderne slavernij. ‘Let’s not make you the only, Tony’s Chocolonely.’
Chocoladeliefhebbers werden deze week opgeschrikt door het onthutsende nieuws dat ‘Slave Free Chocolate’ het Nederlandse Tony’s Chocolonely schrapt uit haar lijst met ethische chocolademerken. De reden hiervoor is de samenwerking tussen de duurzame chocoladefabrikant en Barry Callebaut, die al eerder onder vuur kwam te liggen voor het niet respecteren van mensenrechten. In een reactie op hun website legt Tony’s uit waarom ze reeds sinds 2016 samenwerken met de Belgisch-Zwitserse chocoladegigant : ‘We willen de grootste chocolademerken laten zien dat het mogelijk is heerlijke, winstgevende chocolade te maken die vrij is van moderne slavernij en illegale kinderarbeid’.
Chocolade zonder kinderarbeid?
Laat nu net dat laatste het struikelblok zijn. Consumenten willen uiteraard niet dat kinderen worden ingezet voor het produceren van chocolade. De realiteit toont echter aan dat dit eerder regel dan uitzondering is. In Ghana en Ivoorkust (samen verantwoordelijk voor 60 procent van de wereldwijde cacaoproductie), zouden zo’n 1.5 miljoen kinderen werkzaam op cacaoplantages waar ze vaker wel dan niet worden blootgesteld aan meerdere vormen van gevaarlijk werk.
Laten we juist wu0026#xE9;l kiezen voor chocolademerken die de problemen in de sector durven aan te kaarten
Tony’s erkent dit probleem, tracht er iets aan te doen en publiceert cijfers over het aantal bekende gevallen en hoe ze er iets aan gedaan hebben. Het “Child Labour Monitoring and Remediation System (CLMRS)” van het International Cocoa Initiative en de standaarden die worden gehanteerd binnen het Fairtrade systeem, laten dit toe. Het streven van het bedrijf naar een waardig inkomen voor cacaoboeren maakt ook deel uit van deze aanpak. Het is namelijk hun lage inkomen dat cacaoboeren aanzet om goedkope manieren te zoeken om hun productiviteit te verhogen en kinderen in te zetten op hun plantages.
Vrijwillige initiatieven voor meer sociale- en ecologische duurzaamheid
Tony’s kiest er dus voor om het probleem te erkennen, erover te communiceren en er iets aan te doen. Zo tracht het bedrijf de cacaosector van binnenuit te veranderen. Tony’s is zeker niet de enige chocoladeproducent die een dergelijk engagement aangaat. Onder andere Oxfam, Belvas en ook supermarktketens als Lidl zetten toonaangevende initiatieven op waarbij gewerkt wordt aan hogere inkomens voor cacaoboeren.
Er is nood aan een wetgevend kader dat bedrijven verplicht om mensenrechten te respecteren en in het bijzonder het recht op een leefbaar inkomen
In België is er bovendien een duidelijk engagement voor duurzaamheid van de cacao- en chocoladebedrijven die zich engageren via hun lidmaatschap van Beyond Chocolate. Dit multi-stakeholderplatform heeft tot doel om onder andere kinderarbeid definitief uit de cacaosector bannen en ervoor te zorgen dat alle cacaoproducenten die de Belgische markt bevoorraden, een leefbaar inkomen zullen verdienen tegen 2030
Het engagement van Tony Chocolonely, Oxfam, Belvas, Lidl en ook Beyond Chocolate zijn mooie initiatieven met heel veel potentieel om duurzaamheidsvereisten in de cacaco- en chocoladesector te integreren. Echter, doordat ze gebaseerd zijn op vrijwillig engagement, is hun draagwijdte wellicht te beperkt om een leefbaar inkomen te garanderen voor alle cacaoboeren en dus ook om kinderarbeid definitief uit de sector te bannen. Ook het gezamenlijk initiatief van de Ghanese en Ivoriaanse overheid om een extra heffing op cacao te eisen om zo een beter inkomen voor hun cacaoboeren te garanderen, blijkt onvoldoende aangezien bedrijven aankopen kunnen uitstellen of elders cacao kunnen aankopen.
Een Belgische zorgplichtwet
Er is daarom nood aan een wetgevend kader dat bedrijven verplicht om mensenrechten te respecteren en in het bijzonder het recht op een leefbaar inkomen. Net zoals Tony’s rapporteert over hoe het kinderarbeid in zijn aanvoerketen aanpakt, zouden andere bedrijven in andere sectoren dit ook moeten doen, ook over andere schendingen van de mensenrechten. Daarom hebben we een wet nodig die bedrijven verplicht respect te hebben voor mensenrechten én voor het milieu, een wet die afdwingbaar is én die in de bedrijfscultuur van alle ondernemingen is verankerd. Respect voor het milieu is hierin minstens even belangrijk. Met name ontbossing is in de cacaosector een gigantisch probleem dat enkel door een bindend wetgevend kader kan worden aangepakt.
Het is enorm jammer dat Tony’s engagement nu publiekelijk in vraag wordt gesteld en slechts weinig mensen de moeite zullen doen om het uitstekende weerwoord van het bedrijf te lezen
Verschillende middenveldorganisaties dringen al langer aan op een dergelijk kader en stelden in Oktober vorig jaar een memorandum op waarin belangrijke bouwstenen van een dergelijke wet vermeld staan. Ook de bedrijfswereld pleit voor een wet op de zorgplicht. Zo ondertekenden meer dan 60 bedrijven een brief aan ministers Kitir en Dermagne die aandringt op een wettelijk kader voor “due diligence”. In deze brief staat letterlijk ‘dat individuele vrijwillige initiatieven alleen niet kunnen volstaan om een economisch model te installeren dat mens en planeet respecteert’. Ook de overheid is nu mee en een Belgisch wetsvoorstel (in navolging van onder andere Frankrijk) lijkt klaar om door het juridische proces te gaan in het parlement.
En de consument?
Het hele publieke debat naar aanleiding van het schrappen van Tony’s van de Slave Free Chocolate lijst is bovenal een teken van hoeveel belang de consument hecht aan sociale en ecologische duurzaamheid.
Het is dan ook enorm jammer dat Tony’s engagement nu publiekelijk in vraag wordt gesteld en slechts weinig mensen de moeite zullen doen om het uitstekende weerwoord van het bedrijf te lezen. In plaats van deze gelegenheid aan te grijpen om de vrijwillige initiatieven van bedrijven in vraag te stellen, zouden we met z’n allen nu in actie moeten schieten om ervoor te zorgen dat de Belgische zorgplichtwet er effectief komt en onze verzuchtingen weerspiegelt. Enkel op die manier zullen we ervoor kunnen zorgen dat àlle chocolade die verkocht wordt in België een leefbaar inkomen aan de producenten garandeert, vrij is van kinderarbeid én het milieu respecteert.
En laten we alstublieft in tussentijds juist wél kiezen voor chocolademerken die de moed hebben om de problemen in de sector aan te kaarten en er iets aan proberen te doen!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier