Sterparfumeur Francis Kurkdjian herschiep J’Adore: ‘Dior, dat is mijn lot’

Met zijn eerste opdracht als huisparfumeur van Dior mocht Francis Kurkdjian meteen een icoon aanpakken: na bijna twee jaar aan het roer van de parfumafdeling creëerde hij met L’Or zijn persoonlijke versie van het geliefde J’Adore. In een interview blikt hij terug op zijn allereerste maanden bij het Franse huis.

Parfums maken is een kunstvorm waar Francis Kurkdjian erg bedreven in is. De man die tijdens zijn tienerjaren nog droomde van een carrière als professionele balletdanser, kende zijn eerste succes als parfumeur al op zijn 25ste met Le Male voor Jean Paul Gaultier. Het was de voorbode van een succesvolle carrière, want drie decennia en zo’n veertig bestsellers – o.a. For Her en For Him van Narciso Rodriguez – later staat hij aan het roer van Christian Dior Parfums.

Toen zijn benoeming werd aangekondigd in oktober 2021 waren velen verrast. Er was namelijk geen sprake geweest van het vertrek van François Demachy, die de functie vijftien jaar lang had bekleed. Toch hield de keuze voor Kurkdjian steek, aangezien de LVMH-groep – de eigenaar van Dior – in 2017 een meerderheidsbelang verwierf in Maison Francis Kurkdjian, het merk dat hij in 2009 had opgestart. Iedereen zag Kurkdjian dus als de geknipte kandidaat om de eerste huisparfumeur van het Franse merk op te volgen. “Ik ben niet zo bijgelovig als Christian Dior, maar geloof wel dat er zoiets bestaat als het lot”, vertelt Kurkdjian ons in de kleine salon van een grandioze suite, met een balkon dat uitkijkt over de legendarische trappen van het filmfestival van Cannes. Op de salontafel staat een fles met een hals van vloeibaar goud, gevuld met de honingzoete nectar die hij ons wil laten ontdekken: een mengeling van jasmijn, roos, lelietje-van-dalen en viooltjes. Hij mocht namelijk J’Adore onder handen nemen.

Wat was je eerste reactie toen je werd gevraagd als het creatieve hoofd van Dior Parfums?

“Ik ging door een rollercoaster aan emoties. Eerst was ik door het dolle heen, maar snel daarna volgde een vlaag van paniek. Uiteindelijk leidde dat allemaal tot zenuwen, die ik het best kan vergelijken met de stress die je overmant voor je een podium betreedt. Gelukkig is er geen tijd om daarbij stil te staan eens je echt aan het werk gaat. Je moet je aanpassen, mensen overtuigen van je kunnen en de teams ondersteunen die je zullen helpen om je visie werkelijkheid te laten worden.”

Had je al een persoonlijke band met het bedrijf voor je officieel in dienst trad?

“Net als Christian Dior heb ik geluksnummers, mijn eigen geluksbrenger en let ik op bepaalde tekens die ik voorbij zie komen. Neem nu bijvoorbeeld Françoise, een vrouw die tijdens mijn kindertijd als een tante voor me was. Zij had het geluk om vanaf 1955 met Christian Dior samen te werken als ontwerpster in het atelier Flou n°2. Ik hing aan haar lippen als ze vertelde hoe uitdagend het was om sommige schetsen om te toveren in jurken of collecties voor te bereiden. Maar evengoed wanneer ze anekdotes deelde over feestjes voor de Catherinettes (jonge vrouwen ouder dan 25 die nog niet getrouwd waren, red.) of over die keer dat Jean Cocteau en Jean Marais een kamerjas kwamen passen. Toen ik bij Dior kwam, vond ik haar personeelskaart in onze archieven.”

Kun je je nog herinneren wanneer je voor het eerst een Dior-parfum rook?

“Ik ben letterlijk opgegroeid met een aantal van de parfums. Zoals veel mannen van zijn generatie droeg mijn vader Eau Sauvage. Voor ik mijn eigen geuren begon uit te kiezen, heb ik een tijdje zijn flesje ‘gestolen’. Een ander parfum dat ik nooit zal vergeten is Poison. Na de lancering in 1985 was de geur zo populair dat alle straten van Parijs ernaar roken, het is de geur van mijn jeugdjaren. Een tijdje later was ik als jonge parfumeur in New York getuige van de geboorte van J’Adore in het kantoor naast het mijne. Bijna 25 jaar later blijft het een legendarisch parfum, dat zelfs over 25 jaar nog relevant zal zijn. Het is voor de parfumerie wat Titanic is voor de film en Daft Punk voor de muziekwereld. Uiterst populair en tegelijkertijd zeer karakteristiek.”

Je hebt met Maison Francis Kurkdjian (MFK) ook je eigen label. Hoe ga je die twee combineren?

“Mensen vergeten vaak dat de meeste parfumeurs nog steeds voor verschillende huizen tegelijkertijd werken. Voor ik bij Dior werd aangenomen, werkte ik aan wel tien projecten op hetzelfde moment. Uitdagend, maar dat went. Uiteindelijk is het vooral een kwestie van organisatie en zelfdiscipline.”

Hoe ontstaan de parfums die je creëert?

“Of het nu voor Dior of MFK is: ik begin nooit met een leeg blad. Ik heb een verhaal nodig, de naam van het parfum of een codenaam om me de geurvorm voor te stellen die ik moet componeren. Mijn inspiratiebronnen zullen voor elk merk wel verschillend zijn: hier put ik uit de wereld van Dior, bij MFK ben ik thuis en put ik uit mijn eigen leefwereld. Dat is het mooie aan twee petten ophebben: ik kan mezelf op totaal verschillende manieren uitdrukken.”

Waar begin je als je plots aan het hoofd staat van een huis met zo’n rijke geschiedenis?

“De werkdruk was kolossaal toen ik aankwam, aangezien er geen overgangsperiode was. Ik had geen tijd om me in te werken terwijl François Demachy er nog was. Ik ben dus meteen mijn gereedschapskist beginnen samen te stellen, die er helemaal anders uitziet dan bij MFK. In die kist zit onder andere briefpapier van Dior, waarop ik mijn formules nog steeds met de hand schrijf. Ronde flesjes voor mijn tests, terwijl ik thuis vierkante gebruik, en zelfs teststrips die het merk weerspiegelen. Die strips zijn langer en slanker dan normaal, met verhoudingen die doen denken aan de schouders van Diors beroemde Bar-tailleur. Daarna heb ik het ingrediëntenpalet volledig op punt gezet om het meer in lijn te brengen met mijn geuren, die nogal direct en scherp zijn.”

Vandaag stel je een nieuwe versie van J’Adore voor, een van de populairste geuren van Dior. Was dit een persoonlijke keuze?

“Het L’Or de J’adore-project was al aan de gang toen ik in oktober 2021 aankwam. J’Adore is niet zomaar een parfum: het is een iconische geur en de nummer één van het huis. Het was dus de ideale manier om mijn eerste stappen bij Dior te zetten. Of beter: bijna eerste, aangezien ik in 2004 al samen met Hedi Slimane aan La Collection Privée gewerkt had. J’Adore kende ik al uit het begin van mijn carrière, toen ik voor hetzelfde huis werkte als Calice Becker, het brein achter de allereerste J’Adore, die in 1999 op de markt kwam. Dit project heeft ons eerlijk gezegd allemaal veel stress bezorgd, maar maakte ook dat ik de compositie en genialiteit van het parfum nu beter begrijp. Het was een uitzonderlijke ervaring.”

Droom je er na deze lancering van om een nieuw hoofdstuk te starten voor Dior en een volledig nieuw parfum te creëren?

“Ik heb al een aantal ideeën in mijn hoofd, maar de ervaring heeft me geleerd dat je jezelf de tijd moet geven om dingen goed te doen. Parfums maken duurt ook veel langer dan kleren maken, omdat het industriële proces complexer is. Ik ben van nature een ongeduldig man en wil alles liefst zo snel mogelijk voor elkaar krijgen, maar hier ga ik wel mijn tijd voor nemen.”

Ben je, net als veel andere creatievelingen, bang om op een dag vervangen te worden door artificiële intelligentie?

“Of je daar bang voor moet zijn of niet, hangt af van hoe je de parfumerie definieert. Aan de ene kant heb je huizen die de nodige legitimiteit hebben om geuren te creëren, aan de andere kant merken die vertrouwen op een AI die neemt wat er op de markt is en daar door middel van enkele aanpassingen een eigen versie van maakt. Uiteindelijk is het zoals in de mode: je hebt ontwerpers die innoveren en merken die daar kopieën van verkopen. Voor mij is een echt parfum meer dan iets wat gewoon lekker ruikt, het is een geur die intense of nog onbekende emoties kan opwekken.”