Cannabiscrème, slakkengel en zalmsperma: waanzin of wondermiddel?
In de beautyindustrie eindigt de zoektocht naar het nieuwe wondermiddel nooit. De meest recente hypes zijn slakkenslijm, cannabis, stamcellen en zelfs zalmsperma. Ontketenen deze dubieuze ingrediënten binnenkort een beautyrevolutie?
Slakkenslijm
Slakkenslijm is geen echte nieuwkomer in de beautywereld. De Oude Grieken gebruikten het goedje om wondjes te verzorgen en ook in Korea is het al jaren ingeburgerd. Onlangs lanceerde Thermae Boetfort en Thermae Grimbergen een nieuwe gezichtsbehandeling op basis van slakkengel.
‘Slakkengel is de ideale bondgenoot in de strijd tegen acné omdat het de talgproductie in balans brengt’, klinkt het in het persbericht. De behandeling belooft de huid te kalmeren, te verstevigen en te herstellen dankzij proteïnes, collageen en de antioxidanten. Alsof dat nog niet genoeg is, zou de gel ook helpen om diepe rimpels aan te pakken. Veel meer eist de gemiddelde consument niet van een crème, maar klopt het ook?
Het belangrijk om ook even stil te staan bij de vraag hoe cosmeticagiganten aan dat slakkenslijm geraken.
‘Slakken hebben vijf slijmklieren, maar die in de zool en de rug van de slak zijn het interessantste’, legt dermatoloog Thomas Maselis uit. ‘Slakkenslijm is bruikbaar omdat het twee soorten zuur bevat: fructosezuur en allantoïnezuur. Het eerste zuur heeft een licht peelend effect, het andere zuur werkt ontstekingsremmend. Er is dus wel iets aan van die beweringen.’
‘Toch is het belangrijk om ook even stil te staan bij de vraag hoe cosmeticagiganten aan dat slakkenslijm geraken. Uit onderzoek blijkt dat de slakken op een glazen plaat gezet worden waar stroom op gezet wordt. Om zo snel mogelijk te kunnen ontsnappen, produceren die slakken extra slijm, dat vervolgens geoogst wordt voor beautybehandelingen. Zelf vind ik dat niet ethisch. Zeker als je weet dat je allantoïnezuur ook in smeerwortel kan vinden’, besluit Maselis.
Ook dermatoloog Ilan Karavani is voorzichtig over de werking van crèmes met slakkenslijm. ‘Een slak heeft een heel tere huid die op alle mogelijke manieren beschermd en hersteld moet worden door het slijm eromheen. Slakkenslijm kan dus helpen tegen acne, dehydratatie en het herstellen van de huid. Dat effect is bewezen in de natuur, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat de crème, die een verdunde versie van het slijm bevat en waaraan bewaarmiddelen zijn toegevoegd, hetzelfde effect heeft als het slijm in pure vorm. Voor zover ik weet is dat bij de huidige crèmes nog niet het geval. Maar het potentieel is er.’
Cannabis
Na de legaliseringsgolf in de V.S. en Canada, heeft ook de high end beautymarkt cannabis in de armen gesloten. De chemische componenten in de plant (CBD en THC) werken ontstekingsremmend en hebben antioxiderende eigenschappen die acne en eczeem bijzonder effectief behandelen. Bovendien is onze huid uitgerust met natuurlijke receptoren die de actieve chemische componenten in cannabis heel gemakkelijk absorberen, waardoor ze extra goed opgenomen worden. De wetenschappelijke studies hierrond staan nog in de kinderschoenen, maar dat houdt de markt niet tegen om volop te experimenteren. ‘Dit is geen trend of hot product, maar een revolutie’, staat er te lezen op de gerenommeerde modesite The Business of Fashion.
Frambozen zitten ook boordevol antioxidanten en zijn goedkoper dan cannabiscrèmes.
‘CBD is populair omdat het antioxiderend en anti-inflammatoir kan werken’, legt Maselis uit. ‘Als je rookt of in de zon gaat zitten, dan maakt je lichaam vrije radicalen aan, die schadelijk zijn voor je DNA. Om die vrije radicalen te neutraliseren, heb je antioxidanten nodig. Cannabiscrèmes kunnen hier heil brengen, al mag je er ook geen wonderen van verwachten. Smeren heeft sowieso weinig effect omdat onze opperhuid, waar je de producten aanbrengt, redelijk ondoordringbaar is. Het is veel effectiever om antioxiderende stoffen uit groenten en fruit te halen omdat je lichaam ze op die manier veel beter opneemt. Frambozen zitten bijvoorbeeld ook boordevol antioxidanten en zijn goedkoper dan cannabiscrèmes.’
‘De concentraties cannabis in de cosmetica zijn wettelijk gelimiteerd tot 0.2 procent’, legt Karavani verder uit. ‘Die concentratie is te laag om er de vruchten van te plukken: daarvoor heb je tien tot vijftig keer zoveel CBD nodig. Bovendien staat de wetenschap over de genetica van de cannabisplanten nog in de kinderschoenen: er bestaat niet zoiets als een gestandaardiseerde cannabisplant, er zijn 500 tot 600 verschillende soorten met telkens een ander effect. Wie bij plant A een geweldig resultaat boekt, merkt bij plant B misschien geen enkel verschil. Zolang we er niet in slagen om een gestandaardiseerde plant te kweken, kan het effect van een cannabiscrème niet gegarandeerd worden. Ook niet als je wel de juiste concentraties kan gebruiken. Dat is jammer, want cannabis op zich heeft veel potentieel. Als de wetenschap én de wetgeving zich verder ontwikkelt, dan zie ik hier wel toekomst in.’
Stamcellen
In de meeste beautyproducten wordt er vooral gewerkt met stamcellen van dierlijke oorsprong. Ze worden gebruikt om huidveroudering aan te pakken bij de basis: de stamcellen van de huid. De activiteit van die stamcellen vermindert in de loop der jaren, met rimpels tot gevolg. Door de activiteit van die cellen opnieuw te stimuleren met bijvoorbeeld een stamcelcrème, kan dat proces volgens de believers vertraagd worden. Volgens diezelfde groep mensen zijn stamcellen het eerste ingrediënt waarvan bewezen is dat het de stamcellen in de huid effectief stimuleert. Een mythe of het proberen waard?
‘Huidverzorgingsproducten met stamcellen erin zijn onzin en kunnen onmogelijk werken’, legt Maselis uit. ‘Stamcellen hebben namelijk een heel gecontroleerde omgeving nodig met een speciaal kweekmedium en een specifieke temperatuur om te kunnen uitgroeien tot het gewenste celtype. Bovendien moeten ze in leven gehouden worden en dat is vrij moeilijk in een potje of een crème.’
‘En zelfs als dat laatste toch zou kunnen, dan nog moeten de stamcellen kunnen doordingen tot de juiste laag in je huid. Dat is bij een gewone crème zelden het geval. In de industrie duiken steeds vaker producten op met ingrediënten die de huideigen stamcellen beschermen of stimuleren. Ook dit is onzin: de kans is heel klein dat die celstimulerende eiwitten sterk genoeg zijn om door onze huid heen te dringen. Dit zijn vooral dure marketingpraatjes.’
Zalmsperma
Ook dit dubieuze ingrediënt wordt volop gehypet in Korea. Volgens de plaatselijke wijsheid is zalmsperma een wondermiddel dat huidontstekingen (lees: acne) en huidveroudering tegengaat. Het goedje stimuleert namelijk het herstel van de huidweefsels. Volgens de Amerikaanse dermatoloog Rachel Nazarian van de Schweiger Dermatology Group in New York bevat het DNA een stof dat huidwondjes heelt en de bloedstroom kan verbeteren. Een studie uit het International Journal of Cosmetic Science uit 2010 rapporteert een verhoogde elasticiteit, minder vochtverlies en een gladdere huid bij een testpubliek van mannen. Vergelijkbare test op muizen onderschrijven die resultaten.
‘Dit is niet zo absurd als het klinkt’, verklaart Karavani. ‘Het DNA van de zalm werkt als een filter op de huid en houdt de schadelijke UV-stralen van de zon tegen. Op dit moment is het nog niet op de markt als zonnefilter, maar dat zou in principe wel kunnen. Zalmsperma bevat ook Spermine, een antioxidant dat dertig keer efficiënter werkt dan andere alternatieven. Maar ook hier is de cruciale vraag: wat blijft er van de werkzame stoffen over zodra ze in een crème verwerkt worden? De stof in de natuur heeft potentieel, maar dat betekent daarom niet dat we dat potentieel ook kunnen omzetten in een crème die wonderen verricht. Maar ik bewonder de wetenschappers die dat wel willen proberen’, besluit Karavani.
‘Ik neem dit soort nieuwe hypes graag met een stevige korrel zout’, nuanceert Maselis. Je moet in het achterhoofd houden dat de opperhuid sowieso niet veel water doorlaat. Als een stof er dan toch in slaagt om binnen te dringen, dan moet die ook nog zijn werk kunnen doen. Bovendien stel ik me, net zoals bij de slakken, serieuze vragen bij hoe dit ingrediënt verkregen wordt. Worden er hier dierenrechten geschonden? Dat is ook belangrijk om in het achterhoofd te houden. Verder heb ik nog één duidelijk advies: als je huid dingen tekortkomt, kan je ze beter inslikken dan insmeren. Zonnebrandcrème en hydraterende crèmes zijn hier de uitzondering op.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
