Thrillerauteur Jan Van der Cruysse: ‘Leg de lat hoger dan comfortabel voelt’

Jan Van der Cruysse (61) studeerde rechten en communicatiewetenschappen. Hij was 25 jaar lang woordvoerder van Brussels Airport voor hij consultancy in crisiscommunicatie bij RCA ging combineren met het schrijven van succesvolle thrillers. Zijn nieuwste worp Win Win verschijnt op 30 november bij Manteau.

Leg de lat hoger dan comfortabel voelt. Zorg ervoor dat je op je tenen moet staan om eraan te kunnen. Als je dan slaagt, verras je jezelf. Tijdens mijn legerdienst wilde ik voor reserveofficier gaan. Dat was best een opgave, want ik ben nooit fysiek sterk geweest. Maar wat riskeerde ik? Me fusilleren zouden ze niet doen. Achteraf prees ik mezelf gelukkig dat ik er helemaal voor was gegaan. Los van het militaire aspect was mijn legerdienst erg verrijkend. Een eyeopener. Sindsdien voel ik geen angst meer om in het diepe te springen.

Communicatie draait grotendeels om buikgevoel. Je kunt het wel een theoretische onderbouw geven, maar het is geen kernfysica. Het vraagt wel wat oefening en ervaring. Ik denk dat ik zo’n duizend tv-interviews heb gegeven, waarvan het eerste honderdtal in de week dat Sabena failliet ging. De woordvoerders van Sabena waren nergens te bespeuren, maar de vertrekhal van de luchthaven stond vol cameraploegen. Iémand moest het woord voeren en dus smeet ik me maar. Na die hectische week mochten ze me alles vragen. Ik hield van het spel. Er is een disproportie tussen wat de journalist wil weten en wat jij kunt vertellen. De kunst bestaat erin de journalist met een goede quote weg te sturen zonder dat je werkgever in de nesten komt.

‘Het leven draait niet om futiliteiten, maar om gelukkig en gezond zijn, en iets betekenen voor anderen’

Elke kans om exposure te krijgen moet je met twee handen grijpen. Zeker ook op momenten van crisis. Want door niet te praten, houd je anderen niet tegen om over je te schrijven. Zodra je hebt nagedacht over je kernboodschappen, stort je je voor de leeuwen. Enkel zo zul je de schade kunnen beperken. Liegen is nooit een optie. In 2021 kun je je dat niet permitteren. In dit digitale tijdperk komt alles toch ooit boven water.

Ik ben te laat als auteur begonnen. Als ik mijn debuut Bling Bling had geschreven op mijn 35ste in plaats van op mijn 55ste, had ik misschien een schrijversloopbaan kunnen uitbouwen. Dan had ik meer tijd gehad om me over vertalingen en verfilmingen te buigen. De rechten van Bling Bling zijn verkocht en fictiemakers tonen nu al interesse voor mijn nieuwe boek Win Win, maar voor een verhaal effectief op pakweg Netflix te zien is, gaan er jaren voorbij.

Dat mijn eerste boek drie prijzen won, had ik niet zien aankomen. Na mijn ontslag bij de luchthaven had ik wat tijd en kwam ik er eindelijk toe om te doen waar ik al heel mijn leven van droomde: voor mijn eigen vertier een spannende turf schrijven. Dat ik dat van mijn bucketlist kon schrappen, leek al voldoende. Vrienden hebben me zelfs moeten overtuigen om een uitgever te zoeken. Intussen vind ik fictie schrijven het allerleukste wat ik doe. Ik moet nu een speech voor iemand neerpennen. Wel, tegen die duizendvijfhonderd woorden zie ik veel meer op dan tegen de honderdvijftigduizend woorden van een boek.

Met onze democratie is iets grondig mis. Doordat er gemiddeld om de vier jaar verkiezingen zijn, duwt elke minister de shit voor zich uit. Vanuit het idee dat de volgende die mag opkuisen. Daardoor is er een totaal gebrek aan visie. Wetenschappers wijzen op de urgentie van het klimaatprobleem, kunnen we dat dan alstublieft serieus aanpakken? Met covid liep ons land eerst ook feestelijk achter op andere landen, omdat we knullig georganiseerd zijn. Telkens als er een crisis op de deur klopt, worden we geconfronteerd met de limieten van onze staatsstructuur. We reageren veel te traag, omdat de bevoegdheden te versnipperd zijn.

No matter what happens, there’s always someone to take it too seriously. Ziehier mijn leuze. Ik heb mijn deel ernstige medische problemen gehad. Als je te horen krijgt dat je een hersenoperatie moet ondergaan, heeft dat toch wel een impact, zeker als je een gezin hebt. Is enkele maanden later het euvel van de baan, dan ben je blij met de extra speeltijd. Als een collega nu zeurt over de punten en komma’s van een persbericht, frons ik de wenkbrauwen. Het leven draait niet om dat soort futiliteiten, maar over gelukkig en gezond zijn, en over iets betekenen voor anderen. Je druk maken over een persbericht heeft geen zin. Met de krant van vandaag maak je morgen de kachel aan.