Surfpionier Frank Vanleenhove: ‘De deining van de zee maakt me rustig’

Frank Vanleenhove (60) startte 35 jaar geleden op het strand van Knokke-Heist Surfers Paradise, de eerste Belgische surfclub. In 2012 opende hij samen met echtgenote Natalie Camerlynck aan het Duinenwatermeer watersportcentrum Lakeside Paradise, dat onlangs zijn hostel vernieuwde. Hij is ook een van de bezielers van de kersverse wavepool, ’s lands eerste kunstmatig surfmeer.

De grote aantrekkingskracht van de kust is dat je er de horizon kunt zien. Het is de enige plaats waar je het gevoel hebt dat je oneindig ver kunt kijken. Je voelt je er onbegrensd. Als ik ga zwemmen in de zee, is het alsof ik uit mijn lichaam treed. De deining van de zee maakt me rustig. Toen ik lichamelijke opvoeding studeerde aan de VUB, zat ik op kot in Brussel, maar ik was geen stadsmens en had het enorm zwaar. Tijdens de examens miste ik de zee zo erg dat ik met de trein naar de kust ging, even het strand van Duinbergen op wandelde om de zee te zien en de volgende trein terug nam. Zo kon ik er weer even tegen.

Het surfen heeft me vanaf mijn dertiende nooit meer losgelaten. We woonden aan het Zegemeer, in de buurt van het gerenommeerde hotel La Réserve. Dat kocht in 1975 de eerste windsurfplanken van België aan. Een Nederlander werd aangetrokken als instructeur. Omdat er niet direct grote interesse was, stelde die man uit verveling voor om mij en een vriend te leren surfen. Een gouden zet, want ons gestuntel op het meer als beginners trok volk. Twee jaar later verving ik die Nederlander, mijn eerste studentenjob.

Als ik een idee in mijn hoofd heb, ga ik er volledig voor. Toen ik in 1982 afstudeerde als LO-leerkracht, zei mijn vader dat ik de eerste tien jaar niet op een vaste baan moest rekenen. Als studieprefect van het Koninklijk Atheneum van Knokke-Heist kon hij het weten, dus spoorde zijn verwittiging me aan om zelfstandige te worden. Ik trok mijn stoute schoenen aan, stapte naar burgemeester Leopold Lippens en vroeg een stuk strand om er een surfclub te beginnen. Ik ben misschien soms iets te enthousiast en dan moet mijn vrouw Nathalie me temperen, maar het ondernemen ligt me. Ik laat niets aan het toeval over.

Surfers leven op het ritme van de zee en de wind. Dat zie je over heel de wereld: ze passen hun job, vriendenkring en familieleven aan hun passie aan. Zelf heb ik al meermaals afspraken met vrienden afgezegd omdat er een gunstige wind was en ik ervan moest profiteren.

Op het werk noemen ze me een nonchalante perfectionist. Ik oog niet streng, maar ik heb wel graag dat alles in orde is. Mijn dag kan om zeep zijn als medewerkers te laat komen of mensen afspraken niet nakomen. Dat getuigt van een gebrek aan respect. Dat trekje heb ik van mijn vader, wiskundeleraar van opleiding. Hij was heel secuur en leerde me op tijd te komen. Aten we om zes uur, dan moest ik zien dat ik stipt op tijd aan tafel zat.

Wees tevreden met wat je hebt. Ik heb veel schrijnende toestanden gezien op mijn surftrips, het meest frappant in India. Hoewel je er als toerist wat geld in het laatje brengt, voel je je toch schuldig. Je komt je daar als westerling amuseren, terwijl je rondom je de armoede ziet. Mensen vragen me soms waarom ik nooit een surfschool ben begonnen op een paradijselijke plek in het buitenland, maar ik heb al veel mensen met grote dromen zien vertrekken en met een illusie armer zien terugkomen. In Costa Rica is het heerlijk surfen, maar in het regenseizoen regent het er drie maanden non-stop.

Bijna alle problemen op de wereld zijn te herleiden tot één kernprobleem: we zijn met te veel. Hoe gaan we iedereen blijven voeden en huisvesting bieden? Soylent Green, een sf-film uit 1973 met Charlton Heston, waarschuwde al voor de overbevolking, en sindsdien heb ik de wereld enorm zien veranderen. Dertig jaar geleden dreef mijn nieuwsgierigheid me bijvoorbeeld naar een surfbaai in Puerto Rico. De plaatselijke bevolking liep er nog primitief gekleed en ik sliep in een eenvoudige hut. Nu is het daar volgebouwd met winkels en hoogbouw. Lappen grond aan het strand worden verkocht om er luxeresorts in te richten en de pollutie is navenant.

In het surfen of het kiten kun je de euforie lang rekken. Een voetballer beleeft die enkel wanneer hij scoort. Voor mij is er geen enkele andere sport die zo’n brede glimlach op mijn gezicht kan brengen. Als je op de krachten van de natuur vooruitgaat en over het water glijdt, dan voel je een ongebreidelde vrijheid.