Podcaster Niels De Keukelaere vocht in 2017 tegen individualisme: ‘Onze identiteit hangt te hard vast aan ons beroep’

© Anke Wauters
Anke Wauters
Anke Wauters Journaliste Knack Focus en Knack Weekend

Voor zijn podcast ging Niels De Keukelaere (27) ook in 2017 in gesprek met creatieve mensen over hun passie. Hij wil daarmee mensen inspireren om op zoek te gaan naar hun meest creatiev zelve.

Niels De Keukelaere (27) zit meteen met zijn mond vol tanden als ik hem in de Gentse koffiebar vraag naar zijn definitie van creativiteit. Nochtans is hij de persoon die het zou moeten weten: Niels interviewde in zijn podcast Creative Minds, die hij in de zomer van 2016 startte, al meer dan 35 mensen over het onderwerp.

Lachend doet hij een poging: ‘Creativiteit is jezelf uiten op een manier waarbij je de grenzen van het voorspelbare overboord gooit. Het is moeilijk om er de vinger op te leggen. De beste ideeĆ«n komen vaak op de meest onverwachte momenten. Je kan niet zeggen: ‘Nu moet ik creatief zijn!’ (lacht) Er is geen geheime code die je kan kraken. Maar het eindresultaat moet je ontroeren, dat is een voorwaarde voor mij.’

Creativiteit is hard werken

Wat steeds opnieuw terugkeert in de podcastgesprekken van Niels is dat de strafste dingen gemaakt zijn door er keihard voor te werken – of dat er in straffe creaties veel meer werk kruipt dan de meesten denken. ‘Ik weet dat er geen idee te zot is. Je mag nooit bij een brainstorm stoppen omdat je denkt: ‘Dit gaat nooit lukken.’ Nee, dat is net het moment waarop je doorduwt. Alles wat goed gemaakt is, is het resultaat van keihard werken. Vaak zie je zaken die wel een leuk idee zijn, maar duidelijk de eerste versie van dat idee zijn. Zonder te finetunen, mis je kansen.’

Creativiteit is het resultaat van keihard werken. Vaak zie je zaken die wel een leuk idee zijn, maar duidelijk de eerste versie van dat idee zijn. Zonder te finetunen, mis je kansen.

Niels De Keukelaere, podcaster Creative Minds

De gesprekken hebben Niels zijn geloof in zichzelf doen groeien. ‘De laatste jaren zat ik een verkoopsjob. Ik vond dat tof, maar ik had geen uitlaatklep. In jezelf geloven is een basis om verschil te maken. Maar het is zo gemakkelijk om dat zelfvertrouwen kwijt te geraken als je niet in een stimulerende omgeving zit en niet omringd wordt door de juiste mensen.’

Zijn zelfvertrouwen zat onder nul. ‘Als mensen honderd keer zeggen dat wat je doet niet goed genoeg is, ga je dat op den duur ook geloven. Door met zoveel mensen over creativiteit te praten, besef ik dat ik wel degelijk iets kan maken dat de moeite waard is.’

Teren op status en ego

Dankzij de podcast heeft Niels in 2017 in een veilige bubbel geleefd. ‘Ik kijk niet vaak naar het nieuws, want je wordt er zelden gelukkig van. Waarom zou ik mezelf constant prikkelen met negativiteit? Het is belangrijk dat je in de grote lijnen mee bent, maar ik kan bitter weinig veranderen aan de toestand van de wereld. Wat ik wel kan doen is een hopelijk inspirerende boodschap de wereld insturen met mijn podcast.’

‘Ik hoop dat mensen die naar de podcast luisteren het gevoel hebben dat ze mee aan tafel schuiven en er zich misschien minder alleen door voelen’, zegt Niels. Eenzaamheid zal volgens hem een van de grootste uitdagingen van de komende jaren zijn.

We teren op de status van ons ego. Omdat we het gevoel hebben dat alles maakbaar is. In deze Westerse, kapitalistische maatschappij wordt je waarde bepaald door wat je doet, niet noodzakelijk door wie je bent.

Niels De Keukelaere, podcaster Creative Minds

‘We zijn online nog nooit zo verbonden geweest, maar velen hebben zich nog nooit zo eenzaam gevoeld in het echte leven. Soms ben ik een hele avond aan het chatten met vijf verschillende mensen, maar uiteindelijk ben ik alleen thuis. Het is niet hetzelfde als op cafĆ© zitten met vijf maten. De illusie dat je echt in contact bent met mensen is gevaarlijk.’

Mensen zijn tegenwoordig te individualistisch, gaat Niels verder. ‘We teren op de status van ons ego. Waarschijnlijk komt dat omdat we het gevoel hebben dat alles heel maakbaar is. In deze Westerse, kapitalistische maatschappij wordt je waarde bepaald door wat je doet, niet noodzakelijk door wie je bent.’

Onze identiteit hangt te hard vast aan ons beroep, verduidelijkt Niels: ‘Een indrukwekkende titel lijkt wel de norm voor al dan niet goed bezig zijn. Ook al zegt een job niet nodzakelijk iets over je identiteit. Gewoon Niels zijn en van animatiefilms houden en graag koffie drinken, lijkt niet meer te volstaan. Terwijl het zoveel meer over mij zegt dan wat ik doe om geld te verdienen.’

Zoeken naar energie

Meer samenkomen met mensen en gesprekken voeren is volgens Niels een remedie tegen individualisme: ‘Alleen thuis zijn is voor mij een tijdje lang de norm geweest. Ik legde mezelf een grote druk op om de beste versie van mezelf te zijn. Als dat niet lukte, voelde het aan als falen.’

Een beetje context voor die uitspraak is op zijn plaats: in 2017 flirtte Niels met een bore-out. ‘Ik heb heel lang het gevoel gehad dat ik niet wist waar mijn grens lag op het vlak van energie’, probeert hij uit te leggen, ‘Voor zover ik het mij kan herinneren ben ik altijd druk bezig geweest: school en na school muzieklessen. Ik ging zwemmen. Op zaterdagen ging ik uit. Ik zat bij de Scouts. Er was nooit een dag waarop ik niets om handen had. Mensen vroegen mij waar ik de energie vandaan haalde.’

Wie ben je en wat maakt je gelukkig. Dat moet niet economisch gemeten worden. Als jij heel gelukkig wordt van samen met anderen muziek te spelen, moet je daarvoor gaan. Dat is een vorm van voor jezelf zorgen.

Niels De Keukelaere, podcaster Creative Minds

Alles veranderde toen Niels dit jaar werkzoekende werd. ‘Ik zat plots te veel thuis naar mijn zin. Dat maakte mij moe. Daarom sliep ik meer. Na een tijdje ploeter je futloos door het leven. Als ik een ding te doen had op mijn dag, voelde het alsof mijn planning vol zat. Ik moest mij mentaal opladen om iets te verwezenlijken. Als je vergeet hoe het voelt om echt een drukke week te hebben, is het moeilijk om jezelf daar weer uit te sleuren met een lege agenda.’

‘Gelukkig staat er nu veel op de planning’, vult Niels aan. Hij begint volgend jaar met een opleiding improvisatietheater. Hij is in 2017 voor het eerst naar een aantal voorstellingen gegaan en was meteenoverweldigd door de sfeer en het groepsgevoel. ‘Wie ben je en wat maakt je gelukkig? Dat moet niet economisch gemeten worden. Als jij heel gelukkig wordt van samen met anderen muziek te spelen, moet je daarvoor gaan. Dat is een vorm van voor jezelf zorgen.’

Creativiteit als vorm van zelfzorg

De Gentse podcaster stelt mij een vraag: ‘Stel dat je morgen de Lotto wint en je moet je dagen opvullen. Hoe doe je dat dan? Als de job die je nu doet het antwoord is, dan zit je goed. Dan weet je dat je op het goede spoor zit. Als je zegt ‘ik zou meteen stoppen met werken en bijvoorbeeld paarden verzorgen’, moet je misschien nadenken over waarom je dat nu al niet doet. Een gezonde portie zelfreflectie is niet slecht. Waar krijg je energie van? Wat maakt het leven voor jou de moeite waard? Als je die zaken nu niet in je leven hebt, probeer er alles aan te doen om dat te veranderen.’

Ik kijk op naar mensen die ondanks alle onzekerheid voor hun passie gaan. Vaak hoor ik dat mensen een job tegen hun zin doen vanuit een soort van economische realiteit.

Niels De Keukelaere, podcaster Creative Minds

Niels kijkt op naar mensen die ondanks alles voor hun passie gaan. ‘Vaak hoor ik hetzelfde verhaal: mensen die een job tegen hun zin doen. Uit een soort van economische realiteit, uiteraard. Maar vaak ook omdat ze niet durven om toch voor hun passie te gaan.’ Dat is heel moeilijk, erkent Niels. ‘En toch valt het mij op dat veel mensen toch voor de onzekerheid kiezen om in hun vakgebied zelfstandige te worden. Dat heeft te maken met de liefde voor dat creatieve discours.’

De podcaster draagt authenticiteit duidelijk hoog in het vaandel. Hij knikt: ‘Dit is geen oordeel over radiomakers: zij zijn met een klein team en moeten aan een hoog tempo presteren. Maar ik vind het pijnlijk om te merken dat het bij radio tegenwoordig vooral draait om luistercijfers.’

‘Ik hoor typetjes op de radio. Vaak jonge mensen die een enthousiaste presentator spelen zonder zichzelf te zijn. Dan ben je per definitie heel vervangbaar. Zeg eens dat je een rotte ochtend achter de rug hebt. Er wordt teveel eenheidsworst gemaakt op de radio. Een podcast kan iets speciaals doen. Niemand apprecieert het als je fake bent. Dan val je meteen door de mand. Ik droom van een klassieke radioprogrammatie vol podcastpersonality’s.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content