Melat G. Nigussie: ‘Vrouwen zijn geen tweederangsburgers’

België is van de 19de naar de 24ste plaats gezakt op de Global Gender Gap Index, een indicatie voor gendergelijkheid. Naar aloude gewoonte prijken de Scandinavische landen bovenaan de lijst. Ook de buurlanden en minder ’typische’ landen zoals Rwanda, de Filipijnen en Nicaragua steken ons voorbij. Dit resultaat is allerminst verrassend. Al jarenlang klagen verschillende vrouwenorganisaties het hardvochtig beleid van de regering-Michel aan: hun blinde besparingsoperatie treft vrouwen namelijk dubbel zo hard.

Nochtans verplicht de wet Gender Mainstreaming regeringsleden om de impact van alle maatregelen te toetsen op de verschillende situaties van mannen en vrouwen. Een concreet voorbeeld: een effectief alcoholpreventiebeleid moet inspelen op de verschillende consumptiepatronen bij beide seksen. De wet werd in het leven geroepen om elke beleidsmaatregel, zelfs als ze schijnbaar neutraal is, te onderwerpen aan een gendertest. Als blijkt dat de maatregel perverse gevolgen heeft voor de ene groep (jawel, ook mannen), dan wordt er gekeken hoe die tekortkomingen rechtgezet kunnen worden. Helaas stellen we vast dat politici hun eigen wetten breken en weigeren om een genderdimensie in hun beleid te integreren.

We stellen vast dat politici hun eigen wetten breken en weigeren om een genderdimensie in hun beleid te integreren.

Met als resultaat een waslijst aan vrouwonvriendelijke maatregelen. Zo raakt de vermindering van de inkomensgarantie-uitkering voor onvrijwillig deeltijdse werknemers vooral vrouwen, gezien 79 % van die werknemers vrouw is.

Ook de toenemende flexibilisering van arbeid via onder andere glijdende arbeidsuren en meer opties voor deeltijds werk heeft een genderongelijke kant: de combinatie van werk en gezin wordt er niet gemakkelijker op voor vrouwen. Die moeilijke evenwichtsoefening tussen privé en professioneel verklaart deels waarom vrouwen langdurig ziek zijn. Een feit dat zich jammerlijk genoeg ook uit in de Global Gender Gap Index waar België op de 64^ste plaats bengelt wat gezondheid en levensverwachting betreft. In plaats van een serieuze strategie te ontwikkelen rond deze problematiek duwen onze politici vrouwen nog verder de dieperik in.

De pensioenhervormingen die op til staan bijvoorbeeld, voorzien een verhoging van het minimumpensioen met 1 procent voor mensen met een volledige loopbaan van 45 jaar, terwijl vrouwen gemiddeld 36 jaar werken. Om nog maar te zwijgen over de loonkloof tussen mannen en vrouwen die een duizelingwekkend 28 procent bedraagt als extralegale voordelen in rekening worden gebracht.

Meisjes met een migratieachtergrond en een lagere sociaaleconomische status hinken nog steeds achterop en hebben moeite om door te stromen naar het hoger onderwijs.

De optimisten onder u zullen misschien wijzen op één lichtpuntje: België scoort goed op vlak van onderwijskansen voor vrouwen. Maar hier wordt ons een rooskleurig beeld voorgespiegeld dat genuanceerd moet worden. Meisjes met een migratieachtergrond en een lagere sociaaleconomische status hinken nog steeds achterop en hebben moeite om door te stromen naar het hoger onderwijs. Die schouderklopjes kunnen dus nog wel achterwege blijven aangezien, één: goede onderwijskansen voor vrouwen zich niet automatisch vertalen naar goede kansen op de arbeidsmarkt en twee: omdat er geen rekening wordt gehouden met verschillende categorieën zoals etniciteit, sociale klasse, geaardheid, lichamelijke beperking enz. Een efficiënt genderbeleid heeft oog voor álle vrouwen.

De gelijkheid tussen man en vrouw is verankerd in de grondwet, nu nog in het beleid.

Ook op vlak van politieke participatie doet ons land het niet al te best. Dit wordt natuurlijk op bedroevende wijze belichaamd door de samenstelling van de regering: slechts 3 op 14 ministers en 1 op 4 staatssecretarissen is vrouw. Hoewel we uiteraard moeten blijven inzetten op politieke representatie, is een kritische kanttekening hier op zijn plaats: meer vrouwen in de regering betekent niet per se een vrouwvriendelijker beleid. Wat wij kunnen doen is onze politici onder druk zetten om de Gender Mainstreaming wet toe te passen. Een regering die van haar burgers verwacht de wet na te leven, wordt geacht hetzelfde te doen. Waarom blijven we accepteren dat deze regering vrouwen als tweederangsburgers blijft behandelen en maatregelen treft die ons discrimineren? De gelijkheid tussen man en vrouw is verankerd in de grondwet, nu nog in het beleid.