Meditatiesessies via Zoom: ‘Tot mijn verbazing heeft het iets krachtigs’

Nu iedereen in zijn kot blijft, gaan wij kijken wat mensen zoal doen om het daar draaglijker te maken, voor zichzelf en voor anderen. Deze week: Tom Hannes (50), filosoof, therapeut en voormalig zenboeddhistisch monnik. Al de hele lockdown biedt hij via Zoom begeleide meditatiesessies aan, waarvoor mensen gretig intekenen.

‘Ik was altijd al een jongetje dat zich existentiële vragen stelde. Rond mijn achtste kreeg ik nachtelijke crisissen vanuit de vraag ‘Wat als dit allemaal niet waar is?’. Het leek alsof er zich onder mijn bedje een afgrond opende. Pas 15 jaar later ontdekte ik, na een omweg via new age en rariteiten, hoe zenmeesters blijmoedig en waardig boven die afgrond kunnen hangen. Dat wilde ik ook kunnen, dus ging ik me erin bekwamen.

Nog eens twintig jaar later besefte ik dat ik niet meer wilde streven naar een zen-staat waarin niets me van slag brengt, maar dat ik verlichting wilde vinden door anderen te helpen. Ik raakte geïnteresseerd in waar het wringt in het leven. Ga je daaraan voorbij, dan begint het te stinken en ga je je pedant gedragen tegenover mensen die jouw staat van gelukzaligheid niet bereikten.

Sindsdien werk ik als therapeut – dezer dagen zie ik mijn cliënten online – maar ik begeleid ook nog zenretraites. Meditatie kan een soort stabiliteit geven waardoor je je niet te veel laat meeslepen door valse geluksbeloftes. De twee belangrijkste in onze maatschappij zijn: ‘als je maar hard werkt, dan kom je er’ en ‘in de pauzes consumeer je best zoveel mogelijk’. Ik heb dat ook, hoor. Ik moet opletten om geen workaholic te zijn, en geef mij chocolade en ik houd niet op. Maar door elke dag te mediteren, merk ik het sneller op als ik in die valkuilen dreig te trappen.

De laatste jaren kwam ik eerlijk gezegd niet toe aan mijn dagelijkse meditatie. We hadden net kinderen en die sliepen drie jaar lang niet. Nu zijn ze vijf en zes en gaat het weer beter. De quarantaine is best lastig voor hen, maar mijn vrouw (theatermaakster Kyoko Scholiers, red.) en ik organiseren elke dag iets leuks, zoals een tent bouwen in de tuin.

In deze crisis merk je hoezeer wij mensen die fysieke nabijheid nodig hebben. Ik ben de helaas matig getalenteerde frontzanger van een coverband en ik merk dat de moeilijke noten haalbaarder worden als de backing vocals meezingen. Ook in meditatie werkt die verbinding versterkend. Het gaat beter als je fysiek de ruimte deelt met anderen. Dus toen sommige volgers me vroegen om online meditatie te geven, was ik eerst sceptisch, maar tot mijn verbazing heeft het iets krachtigs.

Tijdens de sessies ben ik geen therapeut en toch hoop ik mensen ermee te helpen. De toekomst is nu manifest onzeker, maar we mogen niet vergeten dat we als mens tegen een flinke scheut onzekerheid kunnen. De geschiedenis bewijst dat. Ik ben zelf niet vrij van zorgen – financieel zijn dit voor mij donkere tijden – maar dit is wellicht een goed moment om daar met z’n allen weer wat stoerder in te worden.’