Koen Dendoncker: ‘In de strijd om gendergelijkheid moeten we ook ouderwetse mannelijkheid aanpakken’

Koen Dendoncker (45) is medewerker bij vzw Zijn, een beweging tegen familiaal en seksueel geweld, en mede-oprichter van MoveMen, een organisatie die streeft naar gendergelijkheid en zoekt naar een nieuwe, positieve invulling van mannelijkheid.

‘Vrouwen spraken zich de afgelopen eeuw terecht uit over discriminatie, geweld en onrecht tegen vrouwen, met verschillende feministische golven als gevolg. Een brede mannenbeweging, waar mannen op zoek gaan naar een nieuwe invulling van man-zijn, kwam helaas nog niet op gang. Dat is jammer en wil ik mee veranderen. Met vzw Zijn werken we rond familiaal en seksueel geweld op vrouwen, maar in plaats van enkel vrouwen te helpen, focussen we ook op die andere helft van de bevolking. Ik geloof sterk dat we in de strijd om gendergelijkheid vooral ouderwetse mannelijkheid moeten aanpakken die mannen doet geloven dat ze niet kwetsbaar mogen zijn, geen ballet mogen doen en altijd hypermacho moeten zijn.

Vanuit vzw Zijn, en gebaseerd op internationale voorbeelden, richtten we Move Men op, een beweging in Vlaanderen die zoekt naar een nieuwe, positieve invulling van man-zijn. Momenteel hebben we in tien Vlaamse middelbare scholen het Equi-x programma lopen. Dat zijn intensieve workshops die jongens én meisjes alternatieve niet-gewelddadige modellen van man-zijn aanbieden en hen leren praten over mannelijkheid, vrouwelijkheid, intimiteit en seksualiteit.

Aan het begin van zo’n workshop confronteren we jongeren met de statistieken: mannen plegen vaker zelfmoord, hebben meer alcohol- en drugsproblemen, sterven veel meer in verkeersongevallen en 95 procent van de gevangenen zijn mannen. Vervolgens zoeken we een verklaring voor die cijfers en gaan we met de jongeren in gesprek over hoe opvoeding en stereotypes hun beeld bepalen van wat een man of vrouw hoort te zijn. De stereotypes kennen ze allemaal: dat jongens stoer en risicovol zijn, en meisjes lief en zorgzaam. En hoewel stereotypes ons helpen om de complexe wereld te structureren, leren we jongeren inzien dat ze ook gevaarlijk zijn en tot grote frustraties kunnen leiden, met die trieste statistieken als gevolg. Het is telkens heerlijk om tijdens zo’n workshop de ogen van die jongeren te zien opengaan als ze beseffen dat de maskers die ze dagelijks opzetten, om te overleven op school of thuis, hen eigenlijk belemmeren om gewoon zichzelf te zijn.

Na een traject van twintig uur zie je de dynamiek in klassen veranderen: jongens en meisjes zitten niet meer in aparte groepjes, ze staan veel meer open voor elkaars anders-zijn en iedereen beseft dat ze jongens eigenlijk onderdrukken door hen uit te lachen, of wussies te noemen, als ze hun emoties tonen.

Ook in de gevangenis van Ruislede, die als een super macho-omgeving gezien kan worden, hebben we met de sessies al interessante vooruitgang geboekt. Ik beweer niet dat onze workshops van gevangenen andere mannen maken, maar er worden wel zaadjes geplant en begeleiders merken dat gevangenen die onze sessies volgden elkaar sneller opzoeken als ze ergens mee zitten, in plaats van hun gevoelens en frustraties op te kroppen.

Zowel in mijn werk, als in de opvoeding van mijn twee jonge zonen, wil ik een positief verhaal brengen waarin mensen van alle genders meer vrijheid ervaren om tot zelfontplooiing te komen. Kunnen zijn wie je bent, zoals die slogan van de Warmste Week, dat gun je toch iedereen?’