Jongeren en hun zelfbeeld: ‘Ze moeten weten dat ze niet alleen zijn met hun onzekerheden’
Zelfvertrouwen is vaak zoek bij jonge meisjes. Sociale media en hun filters om de huid egaler en de ogen groter te maken zijn enkele van de boosdoeners. Hoe werkt dat en hoe kan je hier als ouder mee omgaan?
Uit een kleinschalig nationaal onderzoek van Dove bij Belgische meisjes tussen tien en vijftien jaar blijkt dat het zelfvertrouwen bij jonge meisjes stilaan zorgwekkend wordt. Ze zijn gemiddeld 10,4 jaar wanneer ze voor het eerst een filter op hun foto’s zetten en een op de drie meisjes houdt niet van haar eigen spiegelbeeld.
Gezien de kleinschaligheid is dit onderzoek niet heiligmakend, maar vormingsbegeleider Sarah Van Laerhoven van de jongerenorganisatie Pimento herkent de tendens en bespreekt wat er misloopt bij het zelfbeeld van jongeren. Ze geeft aan dat het gebruik van sociale media en filters een invloed hebben en geeft tips over wat je als ouder zeker niet mag doen. Pimento geeft workshops aan klasgroepen in middelbare scholen en aan leraren rond thema’s die leven bij jongeren, zoals: pesten, relaties, seksualiteit en zelfbeeld.
Schoonheidsidealen van eigen leeftijd
De sociale mediaplatformen TikTok en Instagram spelen een grote rol in het zelfbeeld. Jonge meisjes identificeren zich met ‘perfecte’ leeftijdsgenoten en op hen willen lijken: ‘Voordat er sociale media bestonden hadden we enkel magazines waarin schoonheididealen in voorgesteld werden. Hierin stonden enkel modellen en bekende celebrities, dus dit creëerde nog een bepaalde afstand. Meisjes in 2021 worden geconfronteerd met ‘normale’ jongeren van hun eigen leeftijd die bekend worden op sociale media en op deze manier een schoonheidsideaal vormen’, aldus Sarah.
En dat terwijl deze beelden op sociale media niet helemaal waarheidsgetrouw zijn, zo getuigen de hoge cijfers rond het gebruik van filters. Het onderzoek van Dove bij Belgische meisjes geeft aan dat vier op vijf meisjes hun foto’s bewerken voordat ze deze delen met hun netwerk. Dat blijft niet zonder gevolgen. Hetzelfde onderzoek vertelt dat meer dan drie op vijf meisjes zichzelf lelijk vinden wanneer ze meer dan twee uur per dag op sociale media scrollen.
Filters
Meisjes zouden gemiddeld 10,4 jaar zijn wanneer ze voor het eerst een filter gebruiken op hun foto’s. Volgens Sarah gaat het op deze leeftijd eerder om onschuldige filters: ‘Meisjes tussen de tien en dertien jaar gaan eerder voor de grappige filters met emoji’s of hartjes. Rond de leeftijd van dertien jaar beginnen de schoonheidsfilters te spelen. Deze maken je huid egaal, je ogen groter of je lippen voller. Op deze leeftijd steken schoonheidsidealen de kop op en meisjes in het middelbaar zijn hier heel gevoelig aan.’
Praat met je kind
Sarah geeft enkele tips over het omgaan met jongeren met een laag zelfbeeld: ‘Het is vooral belangrijk dat ze weten dat ze niet de enigen zijn met onzekerheden. We willen graag aankaarten dat het normaal is om puisten te hebben en op deze manier werken naar een realistisch lichaamsbeeld. Wat je als ouder best niet kan doen is negatieve feedback geven door het gebruik van sociale media of het volgen van bepaalde accounts af te raden. Ik merk dat ouders vaak niet goed weten hoe sociale media in elkaar zitten en daardoor het onderwerp vermijden. Het is belangrijk dat je als ouder proactief het gesprek aangaat en interesse toont om erover te leren. Op deze manier kan je het gesprek aangaan met je kind over wat realistisch is en wat niet.’
In samenwerking met experts ontwikkelde het Dove Self-Esteem Project verschillende educatieve tools. De workshops, online artikels en lessenpakketten zijn academisch gevalideerd en vrij verkrijgbaar voor scholen, leerkrachten, jongerenwerkers, ouders en meer. Het Belgische kenniscentrum Pimento zal scholen en leerkrachten over het hele land bekend maken met deze workshops, om ze rechtstreeks tot bij de jongeren te brengen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier