Waarom het een goed idee is dat Instagram geen foto’s meer zal toelaten van zelfmutilatie.
De bekende foto-app Instagram gaat beelden van zelfverwonding verbieden. Adam Mosseri, baas van de fotodienst, besliste dat naar aanleiding van de zelfmoord van de veertienjarige Britse Molly Russel in 2017. De vader van het meisje sprak Instagram erop aan dat zijn dochter beelden op het platform had bekeken en geliket die zelfverwonding en zelfmoord romantiseerden.
Instagram zal volgens Mosseri geen foto’s en video’s meer toelaten van zelfverwonding, zoals krassen in de huid of expres brandwonden veroorzaken. Minder expliciete beelden , zoals foto’s van genezen littekens, mogen nog wel worden gepost, maar worden wel uit de zoekfunctie gehaald. Dit soort beelden zullen ook niet worden aanbevolen. Mosseri geeft aan dat hij overlegt met experts over hoe hij deze problematiek best kan aanpakken.
Zeker bij jongeren die al kwetsbaar zijn, zetten beelden van zelfverwonding aan tot kopieergedrag.
Kopieergedrag
Uit onderzoek blijkt dat acht tot twintig procent van de Vlaamse jongeren experimenteert met zelfverwonding. Wat voor velen een ver-van-ons-bedshow lijkt, is dus helaas ook relevant dicht bij huis. Laurence Claes, hoogleraar klinische psychologie aan de KU Leuven, geeft aan dat het zien van foto’s of video’s van zelfbeschadiging inderdaad triggerend kan werken.
‘De richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO rond zelfverwonding raadt af om via de media en sociale mediaplatformen beeldmateriaal van zelfbeschadiging te tonen of expliciet te beschrijven hoe het in z’n werk gaat. Ook mijn patiënten geven aan dat beeldmateriaal triggert. Zeker bij jongeren die al kwetsbaar zijn, kan het aanzetten tot kopieergedrag.’
Wat dan met minder expliciete beelden, zoals geheelde wonden? ‘Niet alleen beeldmateriaal van de verwondingen zelf, maar ook foto’s van littekens kunnen triggeren. Als onderzoekers raden we aan voorzichtig te zijn met het tonen van beeldmateriaal, ook van herstel’, aldus Claes.
Voorbeeldfoto’s van het internet bannen is echter niet genoeg. ‘Het probleem van zelfverwonding bij jongeren zal niet opgelost worden door beelden ervan te bannen op sociale media. Het is een veel complexer probleem dat door verschillende factoren wordt aangewakkerd. Zelfbeschadigend gedrag komt niet uit de lucht gevallen. Kwetsbaarheidsfactoren binnen de jongeren zelf, zoals depressieve gevoelens, een negatief zelf- en lichaamsbeeld, in interactie met contextfactoren zoals gepest worden, verhogen de kans op zelfverwonding.
Het is bovendien niet zo dat alle vormen van communicatie op sociale media over zelfverwonding moeten worden vermeden. ‘Je hebt nu eenmaal voor- en nadelen aan sociale media. Steun zoeken bij elkaar kan heel positief zijn. Jongeren kunnen soms makkelijker met elkaar praten over hun problemen via sociale media.
De drempel van in het echt spreken over taboeonderwerpen is soms gewoon te hoog. Zolang ze geen foto’s uitwisselen of hun methodes in detail aan elkaar beschrijven, kan die online steun net goed zijn voor hun genezingsproces.’
Met vragen over zelfverwonding kan terecht op de website www.zelfverwonding.be.
Wie met vragen zit over zelfmoord, kan bellen naar de Zelfmoordlijn op het nummer 1813. Vrijwilligers kunnen zich melden op www.zelfmoord1813.be
