Damien Jalet (48) is geboren in Ukkel en debuteerde eind jaren 90 bij het gezelschap Ultima Vez van Wim Vandekeybus. Als choreograaf werkte hij onder meer met Sidi Larbi Cherkaoui, Paul Thomas Anderson, Marina Abramović en Madonna. Hij stond in voor de dansscènes in Jacques Audiards Emilia Pérez, en dit najaar programmeert het Brugse festival December Dance zijn choreografie Planet [wanderer].
Theater
‘In het leven zijn er voor- en na-momenten. Zo weet ik nog precies hoe ik als driejarige met mijn ouders naar een opvoering van Faust ging kijken in Brussel, en dat er op een bepaald moment een duivel op de scène verscheen. Andere kinderen huilden van angst, maar ik vond het geweldig! Ik juichte en klapte in mijn handen. Toen wist ik: ik wil zelf ook in het theater. De volgende dag nam ik thuis enkele rode handdoeken die op een theatergordijn leken en beeldde ik me in dat ik een acteur was.’
Eerlijkheid
‘Ik heb voor de hedendaagse dans gekozen zoals anderen zich overgeven aan het priesterschap. Ik studeerde theater in Brussel, maar raakte mettertijd geïnteresseerd in Belgische choreografen als Wim Vandekeybus, Anne Teresa De Keersmaeker en Alain Platel, vernieuwers die zich niets aantrokken van conventies en een vorm van dans toonden die niet licht en delicaat was, maar ruw, fysiek en theatraal. Bovendien is het menselijk lichaam, anders dan woorden die ambivalent zijn en leugens kunnen overbrengen, altijd oprecht. Hoe je het ook artistiek verkent, het is altijd onderworpen aan biologische en fysieke wetten.’
Had ik me laten verlammen door angst, dan was ik hier vandaag niet geweest.
Out of the box
‘Dans is de meest viscerale kunstvorm voor mij. Tegelijk voel ik er absoluut niets voor om me op te sluiten in een niche. Ik heb net voor dans als medium gekozen omdat je het met andere kunstvormen kunt confronteren en versmelten, en dat doe ik voortdurend. Of ik nu samenwerk met filmmakers, beeldend kunstenaars, modeontwerpers of artiesten als Madonna en Thom Yorke, uiteindelijk gaat het er altijd om het geijkte pad zo veel mogelijk te verlaten.’
Levensles
‘De aanslagen in Parijs in 2015 hebben mijn kijk op de wereld veranderd. Ik liep op die dertiende november in de rue de Charonne toen er vlak bij me een auto stopte en een man uitstapte. Hij glimlachte even naar me, om daarna met een ijzige kalmte zijn kalasjnikov te richten op het terras van restaurant La Belle Équipe. Ik was verbijsterd en kon zelf makkelijk worden geraakt door een kogel, maar had gelukkig de impuls om weg te rennen. Dat was in zekere zin een les voor mij, want als ik me had laten verlammen door mijn angst, was ik hier vandaag niet geweest.’
Een film is definitiever dan een dans- of theaterproductie, die je na de première nog altijd kunt aanpassen en bijsturen.
Spanning
‘Een film maken is een duizelingwekkende ervaring. Zeker in het geval van Emilia Pérez, een musical over de leider van een drugskartel die een geslachtsoperatie ondergaat, gedraaid in Mexico door een witte zeventiger. Velen waarschuwden me op voorhand dat we op een ramp afstevenden. Maar een film is ook veel definitiever dan een dans- of theaterproductie, die je na de première nog altijd kunt aanpassen en bijsturen. Of je tevreden bent over het resultaat of niet, een film is wat hij is, en er bestaat altijd het risico dat hij na de release wordt afgebroken. Bij de vertoning in Cannes was de spanning dan ook om te snijden, en mijn opluchting was achteraf immens.’
Madonna
‘Alles wat ik doe, steunt op buikgevoel. Zelfs mijn samenwerking met Madonna is op een heel organische manier ontstaan. Ze had Suspiria gezien, de film van Luca Guadagnino waar ik in 2018 aan meewerkte, en belde me op om elkaar te ontmoeten. Toen we bij haar thuis twee uur zaten te praten, wilde ik mezelf voortdurend in de arm knijpen. (lacht) Tegelijk was ik enorm ontroerd omdat ik terugdacht aan de tijd dat ik veertien was en Madonna het licht in mijn leven was. Ik ben zelfs zeven keer naar In Bed With Madonna gaan kijken in de bioscoop, omdat het de enige prent was waarin ik twee mannen kon zien kussen en er aan het einde niemand stierf aan aids.’
Repect voor de natuur
‘Mijn favoriete plek is Japan. Voor een stuk door de schoonheid en complexiteit, maar ook de vulkanische eilanden fascineren me. De bewoners daar nemen de dingen doorgaans niet voor lief en hebben een bijzondere relatie met de natuur, precies omdat die zo onvoorspelbaar en gewelddadig kan zijn. Vaak zijn het dan ook bijgelovige culturen, waarin naast spanning en angst ook een groot gevoel van respect voor de natuur heerst. Voor mij is Japan een onophoudelijke bron van inspiratie: ik ontdek er bij elk bezoek iets nieuws.’
Emilia Pérez speelt nu in de zalen. Alle info over December Dance via dansinbrugge.be
Lees ook: Danser Wim Vanlessen: ‘Graag zie ik ons op het punt komen dat topdansers als echte sterren worden aangezien’
