Big in Japan: ‘mollige’ meisjes veroveren harten en respect

De Pochakawa-hype overspoelt Japan. De term, een afgeleide van Pochari Kawaii, betekent zoveel als “mollig schattig” en kan in een land geobsedeerd door dunne lichamen wel eens voor meer staan dan een voorbijgaande modetrend.

Mollige meisjes aan de macht! Japan lijkt steeds meer overstag te gaan voor de Pochakawa’s of de ‘Marshmallow Girls’ zoals ze zichzelf graag noemen. De term werd uitgevonden door het magazine La Farfa dat probeert vrouwen en meisjes met een (Japans) maatje meer een hart onder de riem te steken. Met succes. Waar het magazine in 2013 voorzichtig begon als een halfjaarlijkse uitgave ligt het ondertussen om de twee weken in de winkelrekken en gaat het per editie zo’n honderdduizend keer over de toonbank. De nood bleek hoog, beaamt hoofdredactrice Harumi Kon aan Tokyo Shibum.

“Wij zijn echt anders, en dat was nodig. Wanneer andere modemagazines zich moreel verplicht voelen om iets te brengen over plus-size vrouwen dan zullen ze altijd kleding tonen die verbergt (kakusu) of afslankt (kiase)”, aldus Kon. De modellen in La Farfa dragen net als hun slanke collega’s in andere bladen korte rokjes, kniekousen en schattige jurkjes. “Bij La Farfa willen we net laten zien dat je trots mag zijn op je lichaam en je moet dragen waar je zin in hebt, eender welke maat er in de halsnaad staat.”

Om dit standpunt kracht bij te zetten ontwikkelde La Farfa in samenwerking met hun eerste covergirl Naomi Watanabe een kledinglijn, ‘Punyus’ , waar ze de trendy lolitakleding die voordien vooral voor hele slanke meisjes ontwikkeld werd, ook in grotere maten uitbrengen. Het label werd op een jaar tijd zodanig populair dat het een flagshipstore kon openen in het hippe Shibuya 109 gebouw in Tokyo, en ook elders in de popcultuur slaat de Pochakawahype aan. Steeds meer labels komen met een uitgebreid matenspectrum, pashokjes worden verbreed en tumblrs als fyeahmarshmallowgirls barsten uit hun voegen.

De “Pocha” in Pochakawa is overigens met een flinke korrel zout (en een trucklading cupcakes) te nemen. Wie bijvoorbeeld kijkt naar de clip van de populaire girlband ‘Chubbiness’ (“Het is schattig bedoeld” – Japan Times) ziet meteen dat deze groepsnaam ontzettend overdreven is.

Deze “chubbies” maken desalniettemin behoorlijk wat furore in een land dat geobsedeerd is met dunne lichamen.

No No Metabo!

Zodanig geobsedeerd zelfs dat het Japanse staatsapparaat er alles aan doet om het gewicht en de buikomtrek van zijn bevolking binnen de opgelegde perken te houden. ‘Metabo’ is de overkoepelende term waaronder Japanners hart- en vaatziekten en diabetes categoriseren; gezondheidsproblemen die vaak gelinkt worden aan overgewicht en volgens de overheid de Japanse ziekenkas leegzuigen. Om het aantal zieken binnen de sterk vergrijzende Japanse gemeenschap in te perken worden bedrijven sinds 2008 verplicht hun werknemers ouder dan veertig de lintmeter rond te binden. Wie als vrouw een omtrek van meer dan 90 centimeter heeft, moet van de overheid een diëtiste spreken. (Mannen “mogen” bovendien slechts een omtrek van 86 centimeter hebben.) Slagen deze “metabos” er na enkele maanden niet in de ongewenste centimeters kwijt te spelen, dan mogen hun werkgevers het gelag betalen. Een hardvochtige maatregel, die natuurlijk niets zou betekenen zonder een bijhorende medley.

Artsen reageerden destijds met gemengde gevoelens op deze gezondheidsmaatregel. “Voor mannen is het geen slecht idee, aangezien hun gemiddelde gewicht de laatste jaren gestegen is, maar voor vrouwen zendt dit echt de foute signalen”, stond in 2010 te lezen in de Washington Post. “Waar mannen dikker worden door de intrede van (Amerikaanse) fastfood, schijnen Japanse vrouwen enkel maar dunner te worden, en dat is alarmerend.”

“Van nature dun”?

Volgens cijfers van het Japanse Ministerie van Volksgezondheid flirtte het gemiddelde gewicht van een volwassen Japanse vrouw in 2013 met de 50 kilogram. Minder dan 20% van de Japanse vrouwen krijgt de stempel ‘overgewicht’ van haar huisarts en slechts 3,2% van hen mogen medisch gezien “obees” genoemd worden. Hiermee heeft Japan de dunste bevolking van alle geïndustrialiseerde landen en dat is niet toevallig.

“Ik hou ervan om voor Aziatische vrouwen te ontwerpen”, liet Diane Von Furstenberg optekenen in een interview aan de Wall Street Journal. “Ze hebben een fantastisch lichaam: smal, met een nog smallere taille: heerlijk.” De wijdverspreide valse overtuiging dat alle Aziatische vrouwen geboren worden met een dun frame duwt steeds meer meisjes richting eetstoornis omdat ze proberen te voldoen aan het beeld dat de wereld van hen heeft. Zo getuigt ook deze post van Noel Duan op het online platform XOJane.

Niet mager of schattig genoeg

“Op mijn magerste – ik woog toen 44,5 kg – overleefde ik op twee yoghurtjes per dag. Ik voelde me miserabel, maar ik kon toch niet anders? Hoe kan je nu Aziatisch zijn, maar niet slank? Dun zijn is verplicht bij ons, een Aziatische meisje dat overgewicht (of geen ondergewicht) heeft wordt bekeken als een veelvraat die er op één of andere manier in geslaagd is om haar ‘natuurlijke supersnelle metabolisme’ te overstijgen”, schrijft Duan. “Als jong meisje dat opgroeide in een Chinees gezin in de Verenigde Staten heb ik een groot deel van mijn leven gespendeerd in zelfhaat. Ik werd niet als mooi aanzien in geen van beiden culturen die ik als deel van mijn identiteit beschouwde. Ik was niet mager of schattig genoeg voor Aziatische standaarden, en niet lang of wulps genoeg voor de Westerse.”

“Het is belangrijk om te noteren dat blanke vrouwen hun televisie kunnen aanzetten en doorgaans een breed spectrum aan personages en bodytypes die met zichzelf corresponderen kunnen terugvinden”, schrijft klinisch psychologe Teresa Mok in ‘Diagnosing the Asian American Disorder’ op dezelfde website. “Aziatisch (-Amerikaans)e vrouwen kunnen dat echter niet, want ze worden altijd hetzelfde afgebeeld: slank en schattig. Voor zij die worstelen met een laag zelfbeeld kan zo’n gebrek aan representatie hen enkel maar meer de (vergeet)put induwen”, adus Mok.

Hoewel de Pochakawa-heisa in Japan bekeken wordt als een voorbijgaande hype is het hopen dat een uitgave als La Farfa de trends én de landsgrenzen weet te overstijgen. (Een maatje) Meer zou immers nergens minderwaardig mogen zijn. (KS)