Jaaroverzicht 2015: de strijd tegen ongezonde modellen

© iStock

2015 was het jaar waarin de mode-industrie de vingers begon te stretchen om een vuist te maken tegen ongezonde modellen op hun catwalks, in hun campagnes, in hun bladen. Maar is die inspanning wel voldoende voor een realistische representatie van hun doelpubliek?

Catwalks en campagnes hebben altijd al vrouwen in de spotlights gezet die zodanig ver afwijken van wat wij doorgaans in de spiegel zien, dat jaloezie een belachelijk sentiment zou zijn. Cindy Crawford, Doutzen Kroes of Adriana Lima zijn mythische wezens waarvan het moeilijk aannemen is dat ze organisch op dezelfde manier samengesteld zijn als u en ik. Zij vormen de fundering voor de claim dat de mode-industrie dromen creëert en esthetische ideaalbeelden verkoopt. Maar wat als die dromen regelrechte nachtmerries worden? Wat als de drang naar schoonheid steeds lelijkere vormen begint aan te nemen, een keurslijf dat onhaalbaar wordt, een vicieuze cirkel die iedereen al dan niet met tegenzin en beginnende misselijkheid modeseizoen na modeseizoen vervolledigt?

“Dunne modellen benaderen de 2D-schets”

Volgens een studie van de National Eating Disorders Association wogen modellen twintig jaar geleden doorgaans 8% minder dan de doorsnee vrouw. Vandaag wegen ze 23% minder. Het is geen geheim dat de meeste modeontwerpers hyperslanke meisjes de voorkeur geven om hun kleding aan het publiek te tonen. Undercoverjournaliste Imogen Edwards-Jones liet in 2006 in haar bestseller ‘Fashion Babylon‘ al anoniem enkele van deze ontwerpers aan het woord die toegaven dat ze graag modellen gebruikten die extreem dun waren omdat hun kleding op die manier het meeste leek op de originele schets, in 2D.

Wie zeurt dat modellen niet realistisch zijn heeft mode niet begrepen. Mode draait om aspiratie, niet om democratie.

“Uiteindelijk fungeren deze meisjes niet als vrouwen, maar als levende kapstokken”. De meeste ontwerpers zijn visionairs, schrijft Edwards-Jones, perfectionisten die vinden dat ze kunst creëren en niet stilstaan bij het feit dat hun kunst op een zeker moment ook commercieel moet worden. “Wie zeurt dat modellen niet realistisch zijn heeft mode niet begrepen”, aldus een ontwerper in Fashion Babylon. “Mode draait om aspiratie, niet om democratie.”

Jaaroverzicht 2015: de strijd tegen ongezonde modellen
© REUTERS

Deze denkwijze die, voor alle duidelijkheid, zeker niet alle mode-ontwerpers delen, vormt het startpunt voor een zeer complex probleem, schrijft voormalig hoofdredacteur van Vogue Australia Kirstie Clements in haar boek The Vogue Factor. “Designers gebruiken steeds dunnere pasmodellen, meisjes die het merendeel van hun tijd aan een infuus in het ziekenhuis liggen, wandelende skeletten bijna. Dit zijn de lichamen waarop de kleding gemaakt wordt, de kleding die vervolgens op de runway gestuurd wordt en daarna beschikbaar is voor shoots. Wij krijgen soms couturejurken binnen die eerder lijken op doopjaponnen, zo klein zijn ze, maar wanneer we het label om een andere maat vragen krijgen we te horen dat die niet beschikbaar is. Als we die kleding willen shooten, dan moeten we dus op zoek naar modellen die in die kleding passen”, aldus Clements.

Wij krijgen soms couturejurken binnen die eerder lijken op doopjaponnen, zo klein zijn ze, maar wanneer we het label om een andere maat vragen krijgen we te horen dat die niet beschikbaar is. Als we die kleding willen shooten, dan moeten we dus op zoek naar modellen die in die kleding passen.

Geen meisjes die “overduidelijk ziek zijn”

Het is dus broodnodig en begrijpelijk dat de industrie het afgelopen jaar -al dan niet aangewakkerd door de steeds luider wordende protestkreten van de consument – langzaam maar zeker de vingers begint te stretchen om een vuist te maken tegen deze ongezonde carrousel. In 2012 heeft modeblad Vogue haar Health Initiative in leven geroepen, dat ondertekend werd door alle twaalf hoofdredacteurs uit verschillende landen. Daarin staat dat ze niet zullen werken met modellen die jonger dan 16 zijn (en dus een onrealistisch ideaalbeeld vormen voor volwassen vrouwen) of met meisjes die “overduidelijk ziek zijn”. In Italië en Spanje mogen modellen met een te laag BMI de catwalk niet op en in Israel moeten meisjes die een carrière in de modewereld ambiëren ook “een gezond gewicht” hebben.

Jaaroverzicht 2015: de strijd tegen ongezonde modellen
© Reuters

De meest recente en misschien ook wel de meest krachtige vuist die op tafel sloeg kwam van Frankrijk, een land wiens hoofdstad zodanig veel hyperslanke modellen herbergt dat modellenscouts en stylisten spreken van de omschrijving ‘Paris-thin’.

In december 2015 keurde het land een wet goed die het gebruiken van extreem magere modellen verbiedt. Straffen op overtreding kunnen oplopen tot een boete van 75.000 euro en een gevangenisstraf van een half jaar. Vanaf 1 januari 2017 moeten modellen die in Frankrijk willen werken een medisch attest overleggen waarin staat dat ze een gezonde BMI (Body Mass Index) hebben. Frankrijk wil daarmee anorexia en het verheerlijken daarvan bestrijden. De sancties op overtreding van de nieuwe wet zijn niet mals: een werkgever die toch te magere modellen inhuurt kan tot zes maanden gevangenisstraf en een boete van maximaal 75.000 euro krijgen.

Gewicht geen geldige maatstaf

Hoewel het een positief signaal is dat de Franse regering inzit met de manier waarop er wordt omgesprongen met body image laat deze nieuwe wet weinig ruimte voor interpretatie. Er zijn meisjes die van nature een ontzettend snel metabolisme hebben, en die – hoe veel ze ook eten- niet lijken bij te komen. Dit kan voor hen het einde van hun carrière betekenen en is voor hen nog maar eens een steek naar het feit dat ze er “niet uitzien zoals ze er horen uit te zien”. Ook dàt is body image.

Bovendien is gewicht geen geweldige maatstaf voor algemene gezondheid: het is namelijk heel gemakkelijk om jezelf door middel van water een paar kilo’s meer te laten wegen, en de BMI-methode wordt zelfs door diëtisten amper nog gebruikt. Het lijkt ons dan ook beter om niet blind te staren op nummers op een weegschaal en misschien het voorbeeld van Denemarken te volgen. Hun Fashion Ethical Charter verplicht modellen regelmatig een medische check-up (met bloedonderzoek) te laten doen en wil hen gezond laten eten en sporten, maar laat getallen als gewicht en BMI uit het dossier.

Dunne vrouwen met modellenmaten wegcijferen onder het mom dat dit “geen echte vrouwen” zijn is evenzeer discriminatie.

Voor haar show 'Role Models Not Runway Models' ging Carrie Hammer op zoek naar het multidimensionale aspect van 'schoonheid' dat leeftijd, gewicht of huidskleur oversteeg. Over de catwalk liepen 27 vrouwen die in het dagelijkse leven CEO, bankier, slager of sportvrouw waren.
Voor haar show ‘Role Models Not Runway Models’ ging Carrie Hammer op zoek naar het multidimensionale aspect van ‘schoonheid’ dat leeftijd, gewicht of huidskleur oversteeg. Over de catwalk liepen 27 vrouwen die in het dagelijkse leven CEO, bankier, slager of sportvrouw waren. © Carrie Hammer

Het is belangrijk dat de mode-industrie inclusiever wordt op veel meer vlakken. Natuurlijk is het fantastisch dat er meer vrouwen met rondingen, vrouwen met een athletisch figuur of vrouwen die in de plus-size categorie vallen op de catwalk en in campagnes verschijnen, dat merken modelabels maar al te goed. Twee recente studies wijzen immers uit dat vrouwelijke consumenten nog steeds het meest geprikkeld geraken door campagnes waarin ze zichzelf herkennen, door vrouwen die aanleunen bij wie zij zijn. Dat heeft dan niet enkel te maken met een kledingmaat – nogmaals: dunne vrouwen met modellenmaten wegcijferen onder het mom dat dit “geen echte vrouwen” zijn is evenzeer discriminatie- maar ook met geaardheid, met leeftijd, met etnische afkomst.

Nog veel werk aan de winkel

En hoewel het het voorbije jaar “hip” was om oudere modellen voor de lens te halen en transgender modellen hun moment in de spotlights hadden mede dankzij de transformatie van Caitlyn Jenner, is er nog ontzettend veel werk aan de winkel, zeker wat betreft modellen met een andere huidskleur.

Uit een rapport van The Fashion Spot dat de najaarsshows voor 2015 onder de loep nam, blijkt dat blanke modellen nog steeds het meest in de smaak vallen bij casting directors van grote modeshows. De website onderzocht de boekingen van modellen voor de shows in New York, Londen, Parijs en Milaan om zo de diversiteit te kunnen meten. Uit de 9538 modellen die geboekt werden om 317 shows te lopen kwam voort dat vier op vijf modellen, of 80%, blank was. Slechts 7,4% had een donkere huid, 7,4% had een Aziatische afkomst, 2,9 % was Latijns-Amerikaans en 2,1% werd omschreven als “other”.

In de zoektocht naar een meer realistische representatie van de (vrouwelijke) consument mag de mode-industrie zich niet blindstaren op getallen als leeftijd, gewicht of BMI, maar spreken bovenstaande cijfers jammer genoeg wel boekdelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content