Het gevecht tussen de dikke en de dunne

Het kan geen kwaad dat Plus Models Magazine ons eraan herinnert dat de cirkel doorbroken moet worden.

Twiggy, heroïn chic, Kate Moss. De discussie of dunne catwalkmodellen anorexia veroorzaken is ondertussen al jaren bezig. Vijf jaar geleden laaide de controverse hevig op met de dood van een duidelijk ondervoed Zuid-Amerikaans model tijdens de modeweek van Madrid (meest gehoorde commentaar van fashionista’s: heeft Madrid een modeweek?). De verontwaardiging was groot, terecht. Organisatoren van meer bekende modeweken zeiden dat ze meisjes met een te lage BMI zouden weren. Ontwerpers verdedigden zich: “Wij zien geen anorexia, wij zien dunne beenderen”, aldus Lagerfeld. Inge Vervotte kwam met een vrijwillig charter : Belgische modellenbureaus en modetijdschriften zouden geen magere meisjes meer gebruiken en promoten. En daarna leek het debat verstild.

Er waren veranderingen: het Duitse blad Brigitte werkt niet meer met modellen en toont alleen ‘echte’ lezeressen. Dat die er altijd verdacht goed uitzien en ook nog fijne creatieve beroepen hebben, doet een zorgvuldig selectieproces vermoeden, maar goed. Zowat alle tijdschriften hebben hun specials met grotere maten, ook op high fashion-niveau. Zelfs het ultrahippe V Magazine produceerde een collector’s item vol beeldschone foto’s van rondere modellen.

Het Amerikaanse blad Plus Model Magazine vuurt de discussie nu weer wat aan met een mooie fotoreeks en goed gekozen cijfers. “De BMI van de meeste modellen is vergelijkbaar met die van een anorexiapatiënt. Twintig jaar geleden woog het gemiddelde model 8% minder dan de gemiddelde vrouw, nu is dat verschil opgelopen tot 23%.”

Laat ik duidelijk zijn: die graatmagere meisjes met holle ogen die overleven op koffie en nicotine vind ik niet mooi. Ronduit ongezond. Iedereen in de modewereld is het daar over eens. Maar om nu te zeggen dat ze verantwoordelijk zijn voor anorexia? Neurowetenschapper Dick Swaab heeft al gesteld dat het brein en genetische factoren er voor meer tussen zitten dan de beelden waarmee meisjes gebombardeerd worden – al helpen die beelden zeker niet als je al een zwak zelfbeeld hebt.

Dat modellen minder wegen dan de normale sterveling, is altijd zo geweest. Takken zijn het. Maar zijn zij zoveel dunner geworden dan vroeger? Ik vermoed dat wij allemaal een beetje dikker zijn. Catwalkmodellen maken deel uit van een bijzonder ras. Ze worden zogezegd ontdekt aan stoplichten en in restaurants, maar ik heb geen idee op welke planeet die stoplichten en restaurants zich bevinden, want ik ontmoet in het echte leven haast nooit zo’n buitenaardse giraffe. Ik heb hen in de loop der tijden niet zozeer magerder als wel jonger zien worden. Supermodellen Linda, Naomi, Kate en Christy waren ook skinny, maar ze hadden borsten, heupen en dijen. Vandaag zijn de meisjes 14, één en al hoek en been.

Waarom modellen magerder zijn dan wij, daar kan je over doorgaan tot je een ons weegt. Modellenbureaus zeggen dat de fotografen het willen (een foto doet je 5 kilo dikker lijken, wordt gezegd). De fotografen wijzen naar de ontwerpers (die willen wandelende kapstokken want dan hangt de kleding beter). De ontwerpers beschuldigen de stylisten, die de silhouetten in de bladen brengen. De stylisten zeggen dat het de adverteerders zijn, misschien wel de filmindustrie. Of allebei. En die zeggen dat de consument het zo wil. Die cirkel moet doorbroken worden, en het kan geen kwaad dat Plus Models Magazine ons daaraan herinnert.

Als ik met de vinger moet wijzen, wijs ik naar de ontwerpers, die doorgaans liever voor ranke dennen ontwerpen dan voor ronde buxussen. Skinny jeans, heupbroeken, microshorts.. . Fijn, als je de vorm van een naald hebt, maar niet voor een speldenkussen. Waarom is het zo moeilijk voor sommige catwalkdesigners om aan maat 42 – 46 te denken?

Maar daar houd ik de modellen dus niet voor verantwoordelijk. Die zijn piepjong en meestal beeldschoon, komen uit een ver land en onderhouden hun hele familie met wat ze bij elkaar lopen in Milaan, Parijs en New York. Zij volgen de normen van de markt – soms te extreem, maar ze dicteren ze niet.

Lene Kemps