Er is in 2017 opvallend veel meer duurzaam eten verkocht dan in 2015. Dat is af te lezen in het net verschenen rapport Monitor duurzame voedselkeuzes van het departement Landbouw en Visserij.
Op een duurzame manier consumeren zit in de lift. Ten opzichte van 2015 is de omzet van duurzame voeding in 2017 met maar liefst een derde gestegen, terwijl de totale omzet van verse voeding in diezelfde periode toenam met 1,4 procent. Concreet houdt dat in dat de Vlaamse consumenten in 2017 585 miljoen euro uitgaven aan bijvoorbeeld groenten op de boerenmarkt of duurzame vis, tegenover 429 miljoen euro in 2015. Dat staat te lezen in het rapport Monitor Duurzame Voedselkeuzes.
Het rapport neemt verschillende deelmarkten onder de loep. Op die manier kan worden vastgesteld dat een belangrijk deel van de omzetstijging komt uit de verkoop van duurzame vis: die verdubbelde minstens op twee jaar tijd (van 89,9 miljoen euro in 2015 naar 193 miljoen in 2017, maar vermoedelijk gaat het nog om een onderschatting). De vraag naar bio blijft stijgen, al blijft het uiteindelijke marktaandeel bescheiden, en ook fairtrade blijkt een stabiele groeier. Nog een opmerkelijke constatering is dat de omzetdaling in de rechtstreekse verkoop (hoeveverkoop en boerenmarkten) niet alleen is gestabiliseerd, maar dat er zelfs opnieuw een stijging waar te nemen valt.
Attitude verandert
Sinds 2012 bevraagt het toenmalige Departement Leefmilieu, Natuur en Energie jaarlijks ruim duizend Vlamingen naar hun gedrag rond het aankopen van voeding. In vergelijking met vijf jaar geleden zijn er heel wat minder consumenten die zichzelf thuisvoelen in het vakje ‘onverschillig’ als het gaat over hun ecologische voetafdruk (van 19,3 procent naar 12,8). Het aantal ‘vastberaden consumenten’, die zichzelf in staat achten om de juiste beslissingen te nemen ten voordele van het milieu, is dan weer significant gestegen (van 15,9 procent naar 22,1).
De helft van de Vlamingen zegt bereid te zijn acties te ondernemen om de eigen voeding te verduurzamen. Dat gaat dan over zaken als de hoeveelheid voedselverspilling terugdringen, seizoensgebonden groenten en fruit eten of zo weinig mogelijk verpakkingen gebruiken. Voor acties als minder of geen vlees eten of bioproducten kopen blijkt de daadkrachtigheid een pak minder hoog.
Van waar komt de groei?
Het rapport blijft wel kritisch. Zo durft het niet te stellen dat de groei in duurzame consumptie betekent dat de consument evenredig verduurzaamt. Bijkomende verklaringen voor de hogere omzetcijfers ziet het Departement Omgeving bijvoorbeeld in het groter geworden aanbod van duurzame producten bij retailers of in de uitbreiding van de duurzaamheidslabels, waardoor nu meer producten als duurzaam bestempeld worden.
‘In essentie gaat het niet om wie waar voor verantwoordelijk is, want het gaat juist om een samenspel. De retail en productie spelen in op de vraag van de consument om meer duurzame voeding aan te bieden.’
