Zagen vrouwen meer dan mannen ?

Wenkbrauwen schieten de hoogte in. Vrouwenwenkbrauwen. Zagen wij ? Evenveel monden trekken een voorzichtige glimlach. Mannenmonden. Wie zal ontkennen dat vrouwen meer dan mannen geneigd zijn om ongevraagd advies te geven ?

Marianne Meire

Neem uzelf, mevrouw. Ergert u zich ook aan de oppervlakkige interesse van uw partner voor huishoudelijke aangelegenheden ? Bekritiseert u bijvoorbeeld de manier waarop hij de vuilzakken dichtbindt of de borden afdroogt ? Of viseert u eerder zijn persoon en corrigeert u bijgevolg de kleurencombinaties van zijn kleren, of erger, de frivole manier waarop hij zijn vrije tijd invult ? Met andere woorden, bent u ook een zaag ?

De meest gehoorde klacht van mannen over hun vrouw is dat zij hen voortdurend probeert te veranderen. Een liefhebbende vrouw ontpopt zich snel tot een soort opvoedster, die haar partner toch zo graag helpt de dingen die hij doet beter te doen. Hoezeer mannen zich ook verzetten, hun vrouw neemt elke gelegenheid te baat om hen te vertellen hoe zij moeten handelen. Alsof ze hem wil repareren. Althans, dat zegt de Amerikaanse psycholoog John Gray. En hij kan het weten (zie het volgende nummer van Weekend Knack). Met zijn stelling dat mannen en vrouwen van verschillende planeten komen, heeft hij al menig huwelijk gered. Op verschillende planeten gelden immers verschillende omgangsvormen. Wie die van zijn partner leert kennen en respecteren, zal heel wat oproer vermijden. Zo geeft een vrouw bijvoorbeeld aanwijzingen, terwijl haar man vindt dat ze zeurt. Zo geeft zij advies, terwijl hij gelooft dat zij hem een flauwe vent vindt. Vrouwen bieden intuïtief hulp aan, mannen voelen zich beledigd omdat ze niet voor vol worden aanzien.

Weet u wat zo ellendig is aan dit misverstand ? Vrouwen lijken de arbeidsinspectie wel, maar ze zouden het doen uit pure toewijding. Net zo min als pubers geloven dat de opmerkzaamheid van hun ouders onvoorwaardelijke affectie is, zien mannen in dat vrouwen zagen uit liefde.

Jawel, vrouwen zouden het zelfs als een grote daad van genegenheid beschouwen dat zij hun man op fouten wijzen. Zij willen alleen maar helpen, niet vernederen en zeker niet kleineren. Althans nog altijd volgens Gray. Maar hij wordt dan ook betaald om relaties te lijmen. Marleen Van Achter, onthaalmoeder en moeder van twee pubers, denkt er anders over.

?Het is overdreven om te zeggen dat vrouwen zagen uit liefde. We vitten omdat we willen dat de andere, in casu onze partner, aan onze verwachtingen beantwoordt. Je mag het dan nog zo positief verwoorden, het blijft kritiek. We vergeten dat we twee totaal verschillende persoonlijkheden zijn, met een andere achtergrond. Dat aanvaarden is moeilijk, maar het zou ons wel dichter bij de oplossing brengen. Ook onze kinderen moeten en zullen aan onze verwachtingen tegemoetkomen. We hebben hun hele toekomst al in ons hoofd uitgestippeld. Van zodra ze daarvan afwijken, is er gedonder. Ik erger me blauw aan de ongekamde haren van mijn zoon. Zijn vader gaat daar veel gemakkelijker over. Voor hem komt alles vroeg of laat wel in orde. Maar ik kan het niet hebben dat de buitenwereld denkt dat ik een slechte moeder ben. We krijgen graag complimentjes over onze kinderen. Want dat zijn complimentjes voor ons. Helaas laten we daardoor vaak niet toe dat onze man en kinderen gewoon zichzelf zijn, maar zagen we om de perfectie te bereiken.?

Relatietherapeut Nand Cuvelier ( Relatie-studio Gent) bevestigt dat. ?Vrouwen breiden hun moederlijke neigingen uit naar hun hele gezin, echtgenoot incluis. Ze dwepen graag met hun man, en willen dan ook dat hij er steeds verzorgd uitziet. Tegen beter weten in zeuren ze de oren van zijn hoofd. Mannen zijn toleranter voor de (on)hebbelijkheden van hun vrouwelijke partner, omdat ze meer geneigd zijn om conflict te vermijden.? Er is volgens Cuvelier nog een tweede reden waarom vrouwen vaker zagen dan mannen. Zij zijn het meestal die in het huishouden de normen stellen en de verantwoordelijkheid nemen. Er zijn ook mannen die de spelregels bepalen, maar die zagen niet, die hebben andere methoden om hun wil op te leggen. Die doen het met verbaal geweld, of met een strenge houding tegenover de kinderen.

Marleen Van Achter : ?De helft van de gesprekken die ik met vriendinnen voer, gaan over problemen met de kinderen en de respectievelijke echtgenoten, over de dingen die ‘niet gaan’. Ik geloof niet dat mannen dit doen, toch niet in die mate. Die zijn afstandelijker, wellicht omdat ze ervan uitgaan dat alles wel in de plooi zal vallen. Ze kunnen dan wel weer doordrammen over problemen op het werk, en ik noem dat ook zagen. Wij zijn de spil, zelfs als we er nog een fulltime job bij hebben. En als het anders loopt dan wij dromen, grijpen we meteen in, meestal met gezaag. Dit rollenpatroon is ons letterlijk ingelepeld. Alle feminisme ten spijt en tegen beter weten in, geven we het bovendien nog steeds aan onze kinderen door.?

Mensen die zagen, mogen het dan verschrikkelijk goed bedoelen, ze zijn ongenietbaar. Een van de redenen is dat het voorwerp van hun kritiek vaak helemaal niet onder de indruk is. Neem weer ons voorbeeld van de vittende vrouw. Ze helpt haar partner al jaren vuilzakken dichtbinden of overhemden aantrekken, maar zonder enig tastbaar resultaat. Erger nog, als het doelwit een van de kinderen is, loopt zij zelfs het risico dat het bekritiseerde gedrag nog frequenter voorkomt. Welke puber ergert z’n moeder niet met opzet met een ruige haardos of een slome, volstrekt onelegante gang ?

John Gray noteerde na jarenlange ervaring dat het meest gehoorde verwijt van vrouwen aan mannen is dat ze nooit luisteren. En als ze dat wel doen, ze toch weer verkeerd reageren. Dat komt volgens hem opnieuw doordat beiden van verschillende planeten komen. Samen te vatten met een modern woord : communicatiestoornissen.

Nand Cuvelier : ?Veel mannen doen alsof ze hun vrouw niet horen, proberen de opmerkingen over zich heen te laten gaan. Maar daardoor wekken ze alleen nog meer irritatie. Dan wordt het helemaal ongezellig. Mannen zouden kunnen leren oog te hebben voor de wensen van hun vrouw, en zo al heel wat zogenaamd gezaag vermijden. Als er elke ochtend narigheid is over de vuile was naast zijn bed, is het toch een kleintje om dat in de wasmand te deponeren ? Conflicten vermijden is niet moeilijk, het volstaat dingen door te praten en afspraken te maken. Maar helaas hebben mannen de neiging om confrontaties te ontwijken en hebben vrouwen niet de vaardigheid om te onderhandelen over deze zaken.?

Zaniken, zeuren, zagen is eigenlijk complex gedrag. In het zagen zit enerzijds de vraag om iets te bekomen, maar anderzijds is ook al het gevoel van de verliezer aanwezig. De verliezer die weet dat de vraag waarschijnlijk toch weer zonder gevolg blijft. Haal die componenten uit elkaar, en je kunt beginnen communiceren, en nog iets bereiken ook. Kunnen we het zagen niet gewoon achterwege laten ?

Nand Cuvelier : ?Ik beweer niet dat we het moeten afleren, maar we kunnen wel proberen er een constructieve vorm voor te vinden. Vrouwen bijvoorbeeld, kunnen hun man onbewust ergeren met hun kritiek of advies. Daarom moeten ze leren die kritiek te formuleren als verlangens, als wensen. Neem een man die een niet meer zo fris overhemd aantrekt, terwijl zijn vrouw wil dat hij alle dagen als uit een doosje komt. Zij kan zeggen : ?Maar zie jij dan niet dat dat hemd vuil is ?? Dat is zagen. Of zij kan zeggen : ?Ik zie jou nog zo graag met een vers hemd hoor, ze liggen klaar in je kast.? Dat is een positieve formulering.?

De Franse schrijver Georges Courteline schreef ooit : ?De vrouw ziet nooit wat men voor haar doet, enkel wat men niet voor haar doet.? Willy Van Elslander, pr-adviseur en vader van twee bijna volwassen kinderen, denkt bij dit citaat meteen aan het volgende voorbeeld.

?Als een vrouw op een feestje van de eerste de beste kerel een roos krijgt, loopt ze met haar hoofd in de wolken. Dan is dat plots de charmantste man ter wereld. Tegelijkertijd doet die man misschien overuren om een huis af te betalen, een inspanning die door zijn eigen vrouw als de normaalste zaak van de wereld wordt beschouwd. Het probleem is dat we elkaar zo vanzelfsprekend vinden. Ook onze kinderen vinden alles gewoon, de hele maatschappij is zo ingesteld. Alleen maar rechten, weinig plichten. Mensen verdienen elkaar niet meer. Pas op, iedereen helpt die patronen instandhouden. Ik vraag ook weinig inbreng van mijn kinderen in het huishouden, want ik ben ook niet zo opgevoed. Ik kom nog uit het kostwinnersmodel. Maar ik heb door de vrouwenbeweging ingezien dat ik best wat in het huishouden mag meehelpen. Maar het blijft helpen, want mijn vrouw merkt nog wel eens op dat er ook een onderkant aan de borden zit. Dan doe ik het nog niet goed !?

Toch vindt Van Elslander niet dat alleen vrouwen zagen. ?Ik beweeg me professioneel hoofdzakelijk in een mannenwereld, en geloof me, ik ontmoet veel zageventen. Mannen zagen ook, al doen ze dat misschien wel op een andere manier. Kijk eens naar de editorialisten, is dat soms geen gezaag ? Met het opgeheven vingertje komen vertellen wat hoort en niet hoort ? Zagen is aandacht vragen, met in het achterhoofd misschien wel de vrees dat het niet zal lukken. In tegenstelling tot die andere vorm van aandacht vragen waarbij het resultaat wel positief is, namelijk bevelen. Het komt in relaties in beide gevallen neer op het beheersen van situaties, thuis zowel als op het werk. Dat vraagt energie, daarom stappen heel wat mensen gewoon op. Mannen die niet wensen beheerst te worden, doen alsof ze doof zijn. Er zijn waarschijnlijk heel wat meesterwerken totstandgekomen nadat schrijvers en schilders hun zagende partner ontvluchtten. Het zagen speelde ook mee in het ontstaan van stamkroegen, voetbalkringen en herenclubs.?

J oke Van Elslander steigert. Ze is huisvrouw, erevoorzitster van de Europese Federatie van Actieve Huisvrouwen en beheerder van Thuiswerkende Ouder, Gezin en Samenleving.

?Uiteraard zagen mannen ook. Maar ze zagen betaald. Editorialisten, managers, dat zijn mooie voorbeelden, maar die worden hier niet terechtgewezen. Uw vraag gaat veel dieper dan dat ! Het moeilijke, ja zelfs akelige onderwerp van dit artikel is terug te brengen tot het absoluut ontbreken van respect van mannen in het algemeen er zijn uitzonderingen voor wat vrouwen in het gezin doen. Dat is zeer ernstig, want juist op dit gebrek aan waardering stranden relaties. Er is bij veel mannen bovendien een absolute onwil om de meest eenvoudige zaken in het huishouden te leren. En dat gaat van eieren bakken zonder spatten, tot het uit zichzelf aantrekken van een schoon hemd. Een gezin runnen is verdraaid moeilijk, en zeer arbeidsintensief. En toch wordt het niet gewaardeerd, het wordt ook niet beloond. Als een huisvrouw valt en maandenlang in bed ligt, wordt zij niet vergoed, niet vervangen. Die strijd om respect voor onze rol in gezin en samenleving voeren we al jaren, en we zullen er nog lang mee moeten doorgaan ook. Als je daar iets durft over te zeggen, gaan ze wel degelijk op café, ja, of naar de voetbal. Ik zaag er niet meer over, ik schipper, ik heb geleerd dat ik zelfs de zogenaamd typische mannentaken in het huishouden, de klusjes, beter zelf kan doen. Het gevaar is dat je een man krijgt die niets meer uitricht.

Weet je wat zo erg is ? Terwijl al die mannen zich gezellig zitten te ontplooien, lopen de vrouwen zich de benen van het lijf om het werk gedaan te krijgen. Zelfs mannen van vrouwen met een gezin en een fulltime job vertikken het om de helft van de taken op zich te nemen, dus wat doen wij ? We zagen en jagen ze de deur uit of we zwijgen en ruimen zelf de boel op. Dat tweede is het verstandigst, want anders loop je het risico om alleen achter te blijven. Maar het is zeker geen oplossing. Het heeft ook geen zin om mannen te dwingen zoals sommige feministen dat willen doen. Ik zie maar één manier om eruit te komen, en dat is het werk van de vrouwen in gezin en huishouden honoreren. Dan staan we op gelijke voet.?

Ook Rita Sas, directiesecretaresse, gescheiden en moeder van een inmiddels gehuwde zoon, leerde snel dat zagen en kritiek op het gedrag van haar partner weinig zin hadden.

?Ik heb het vitten op mijn ex-man meteen opgegeven. In dat soort zagen steek ik geen energie. Dat helpt geen moer. Ik kon zijn spoor volgen zodra hij binnenkwam : van voordeur tot douche lagen er kleren. Als ik daar iets over zei, was het antwoord dat hij de volgende dag dezelfde weg in omgekeerde richting zou lopen, waarna alles weer weg zou zijn. Ik heb dus 20 jaar zelf opgeruimd.?

Maar dat betekent niet dat zij nooit meer zaagt. Want zagen, zo meent zij, is eigenlijk ook een amateuristische manier van sympathie en erkenning vragen. Rita Sas : ?Er zijn zaken waarover ik graag zou praten, maar waarvoor ik de juiste woorden niet vind. Ik weet niet hoe ik aandacht voor mijn probleem kan wekken. Dus begin ik maar te zeuren dat het niet gaat, dat ik me niet goed voel, terwijl ik wacht op de reactie : ?Wat scheelt er met je ?? Ik doe dit onbewust, maar met de hoop dat ik zal kunnen spreken over wat me werkelijk dwarszit. Diezelfde manier van zagen, gebruik ik ook om anderen, opnieuw via omwegen, dingen te doen zeggen die ik toch zo graag wil horen. Ik zeur dat ik te dik ben, of dat er niets aan te vangen is met mijn haar, of dat ik nu toch echt wel rimpels krijg. Ik wil alleen maar dat de andere dat allemaal voor mij ontkent. Stel je voor dat iemand antwoordt : ?Ja, nu je het zegt, je wordt ook al een dagje ouder?, dan val ik dood ! Dit soort zagen doen veel mensen op hun werk, als ze bijvoorbeeld vinden dat ze niet gewaardeerd worden door hun baas of collega’s. Maar het is ook typisch voor vrouwen die nooit een reactie krijgen van hun man voor wat ze thuis voor mekaar krijgen. Ik wilde vroeger zo graag een complimentje van mijn partner voor het schone huis. Maar het leek wel alsof hij dat nooit zag. Hij zegde er in elk geval niets over. Dus zaagde ik om die aandacht. Het is misschien niet typisch vrouwelijk, maar bij vrouwen zitten toch meer gevoelige types. Ik vind mannen kordater, die zeggen sneller wat hen dwarszit. Wij draaien meer rond de pot. Het heeft te maken met emoties, misschien zelfs met hormonen. Op sommige dagen van de maand kan ik het niet opbrengen om assertief te zijn. Dan voel ik mij verlaten en verstoten, opgeblazen en lelijk. En dan zaag ik waarschijnlijk ook meer. Terwijl ik alleen maar getroost wil worden.?

Relatietherapeut Nand Cuvelier : ?Mannen hebben weinig oor naar de meer emotionele en affectieve betekenis van wat hun vrouw zegt. Het confronteert hen namelijk met hun onbekwaamheid om hun eigen emotionele leven onder woorden te brengen. Mannen komen meteen met oplossingen aandraven, terwijl hun vrouw alleen maar iemand wil die even luistert en sympathie toont. Er zijn eenvoudige manieren om zagen te vermijden, maar ja, eenvoudige zaken zijn moeilijk in praktijk om te zetten.?