Een mediterrane Nederlander

In L’Escala, een Catalaans vissersdorp, ontdekken we het vakantiehuis van de vermaarde Nederlandse ontwerper Willem Hendrik Gispen.

Natuurlijk kennen we Willem Hendrik Gispen, een van de pioniers van het Nieuwe Bouwen, de progressieve architectuurstroming uit het begin van de twintigste eeuw. Hij wordt vaak samen genoemd met de grote tenoren, Oud, Rietveld en Stam. We dachten hem te kennen tot we deze woning zagen: een vrij traditioneel landhuis op de top van een Catalaanse heuvel.

In de verte priemen de toppen van de Pyreneeën door de wolken en voor het huis ontrolt zich een arcadisch landschap.

Vijfendertig jaar geleden, dus lang na zijn modernistische escapade, bouwde de beroemde Nederlander hier een soort boerderij met een achthoekige toren. Van ver gezien, gelegen aan de rand van een dorp, zweer je dat het om een huis van een lokale architect gaat, vergroeid met de bouwtraditie. Niets verwijst naar het strakke Moderne Bouwen waar de jonge Gispen ooit bij zwoer. De proporties en de details zijn zoals het ginds hoort, met lage dakken waarop Romeinse pannen liggen, gekalkte muren, kleine vensters en rondom een schilderachtige beplanting met cactusstruiken en een paar cipressen. Toegegeven: dit is een romantische plek.

Deze landelijke vakantiewoning wordt nu bewoond door Charles en Jet Bergmans. Charles ontwerpt schoenen. Als freelance designer werkt hij geregeld voor Clarks in Groot-Brittannië en Wolky in Nederland. Hij heeft ook zijn eigen merk: Terra Plana, schoenen en lederwaren voor mannen. Anderhalf jaar geleden opende hij een eerste winkel in New York. Jet en Charles werken gedeeltelijk samen aan projecten, maar Jet is in de eerste plaats kunstschilder en illustrator. De blauwe toren van het gebouw herbergt hun atelier. Charles zit boven en geniet van een vergezicht tot aan de toppen van de bergen en Jet benut de gehele benedenverdieping als werkruimte.

“We wonen dus op twee plekken, een deel van het jaar in Nederland en zoveel mogelijk hier in L’Escala. Dat is wel een eind rijden, maar zodra je er bent, vergeet je die lange reis meteen”, merkt Jet op. De landelijke woning is voor hen geen vakantiehuis, maar veeleer een atelier waar wonen en werken helemaal met elkaar worden vermengd. “Het valt ons trouwens op dat we hier productiever zijn dan in Nederland”, vertrouwt Charles ons toe.

Bijgevolg is het interieur verrassend eenvoudig. Dat is ook logisch, omdat je hier toch buiten leeft. De woning heeft een ommuurde patio die ze als een extra grote woonkamer beschouwen. Nergens bespeur je een spoor van de modernistische Gispenstijl. Charles en Jet hebben de woning ook nauwelijks veranderd. Charles kent het huis al van in zijn kinderjaren, zijn vader was met Gispen bevriend en kocht vroeger ooit een deel van het gebouw dat oorspronkelijk uit twee woongelegenheden bestond. Later konden Charles en Jet het geheel verwerven, maar ze lieten alles ongeveer zoals het was, behalve het kleurenpalet.

Origineel was alles wit geschilderd zoals de meeste gebouwen in deze streek. “Maar wij kozen voor wat kleur”, bekent Jet, “omdat we daar gek op zijn.” Daar hebben ze een reden voor. Ze hebben immers een speciale band met Mexico waar de fabriek van Terra Plana staat. Dat is niet de enige reden waarom ze daar veel komen. Jet en Charles zijn ook bewonderaars van de Mexicaanse architect Luis Barragán die zijn gebouwen in gedurfde kleuren laat schilderen. Volgens hen bestaat er zo’n beetje een band tussen Barragán en Gispen: beiden houden van kloeke vormen en rechte lijnen.

Dat zonnige en kleurrijke palet is ook doorgedrongen in het dagelijkse leven van de bewoners. Kijk maar naar het bonte serviesgoed en de kleuren van sommige meubelen. Het zijn allemaal tinten die terugkomen in de omgeving: van sinaasappelgeel tot mediterraan blauw. L’Escala is een vissersdorp, wat goed uitkomt, want Jet en Charles hebben hun ziel verkocht aan de Middellandse-Zeekeuken. Die vinden ze niet alleen lekker, maar ook visueel aantrekkelijk.

Piet Swimberghe / Foto’s Mirjan Bleeker Taverne Agency / Productie Frank Visser