EEN HUIS MET EEN ZACHTE ZIEL

Ikea gaat in zee met Ilse Crawford, een van de bekendste vrouwelijke designers van het moment. Warmte en zinnelijkheid zijn de sleutelwoorden in haar collectie. Of hoe een huis een thuis wordt.

Knalrood en zijdezacht. Als je het ziet, wil je het aanraken. Het boek dat tien jaar geleden op mijn bureau belandde, heeft een textielcover en er staat in witte letters en in diepdruk een vraag op : Home Is Where the Heart Is ? En onderaan een naam : Ilse Crawford. Ik begon net over wonen te schrijven en ik kende haar niet. De Britse bleek een ontwerpstudio in Londen te leiden waarmee ze hotels, winkels en woningen inricht. En objecten ontwerpt. Ze bleek de hoofdredacteur van de allereerste Britse Elle Decoration-magazines. En ze bleek de afdeling man & well-being in de Design Academy opgericht te hebben. Maar dat wist ik allemaal niet toen ik dat boek voor het eerst uitlas. Niet de beelden bleven hangen, maar haar woorden over hoe een huis een thuis wordt.

Het boek van Crawford heb ik altijd bij de hand gehouden en mee verhuisd : tussen woningen en tussen kantoren. Toen ik eind deze zomer dus in de nieuwe catalogus van Ikea op pagina 9 kwam, rinkelde er meteen een belletje. “Nu ons leven steeds digitaler wordt, snakken we meer naar het fysieke”, staat er te lezen. Woorden uit het boek. Met daarboven een foto van Ilse Crawford. En met beeld van de gloednieuwe collectie die ze tekende voor de meubelgigant: Sinnerlig. Die werd in april in Milaan voorgesteld en kreeg flink wat aandacht. “We gebruiken natuurlijke materialen die je zintuigen stimuleren, je weer in contact brengen met jezelf en je gevoelens, en die de band met je woning versterken”, zo verklaart ze haar tactiele mantra. “De objecten en meubelen beantwoorden aan onze primitieve menselijke instincten. Ze zien er niet alleen goed uit, ze voelen goed aan. Ze ruiken goed, en ze klinken goed.”

Mooie woorden, maar werkt het ook ? Begin oktober vatten we in de Ikeawinkel post aan de kurken eettafel. En ja hoor, gevoeld dat er wordt. “Ik vind kurk niet mooi”, klinkt het bij een moeder. “Ja, maar het voelt zo fijn”, zegt haar dochter. Een andere bezoekster blijft staan, voelt, gaat zitten en besluit. “Dit is een zeer mooie tafel. Ik zou ze zo als bureau gebruiken. Het is veel fijner om aan te zitten dan een witgelakte tafel.” Dat was de bedoeling. Ilse Crawford: “We hebben de collectie losjes opgedeeld in drie categorieën : werken, eten en loungen. En elk van die drie heeft een meubelstuk in de hoofdrol. Respectievelijk een schraagtafel, een eettafel en een dagbed. Als inspiratie, niet als voorschrift. De schraagtafel kan bijvoorbeeld overdag een bureau zijn, maar ’s avonds eettafel. Een bank kan een console worden en krukjes kunnen bijzettafeltjes worden. Het is aan de gebruiker om te beslissen hoe die met deze dingen wil leven en hoe ze passen in zijn of haar leven.”

SCANDINAVISCHE INSPIRATIE

Sinnerlig telt dertig verschillende stuks. Concreet gaat het om die drie grotere meubelen – het dagbed met jute is het duurste stuk uit de collectie, voor 345 euro – en verder kleinere stuks : krukjes met gewone en verbrande kurk, keramiekservies, lampen, glazen en karaffen, en banken. Het goedkoopste is een bloempot voor 4,99 euro.

Nochtans heeft Ilse Crawford geen opleiding als architect of ontwerper. Ze studeerde architectuurgeschiedenis en werd als 27-jarige de eerste hoofdredacteur voor de Britse Elle Decoration. “Voor magazines werken was een prima opleiding. Het zette me met beide benen op de grond, gaf inzicht in wat echt werkt. Ik zag zoveel nieuws dat ik begon te selecteren op wat zou blijven duren en waar mensen een connectie mee voelen.” De meeste interieurs die ze voorgeschoteld kreeg, gingen eerder over het spectaculaire dan om het normale, legde ze in The Wall Street Journal uit. “Maar ik ben net geïnteresseerd in hoe je het normale een up- grade kunt geven. Het interessante is precies om te weten waar je ruimte kunt laten voor mensen. Als mensen het object dat je maakt of de ruimte die je ontwerpt niet kunnen aanpassen, dan zijn we mislukt.”

Waar ze haar menselijke focus vandaan haalde ? Thuis, bij haar Deense moeder en Britse vader. “Mijn interesse in de manier waarop ruimtes mensen beïnvloeden, dateert van toen ik erg jong was. De grote familie en het idee dat er rond onze tafel altijd plek was, trok mensen aan. De informaliteit en de warmte waren als een magneet. Wanneer ik andere woningen bezocht, die veel meer gecontroleerd waren, was ik me altijd zeer bewust van de temperatuur die meteen een aantal graden zakte.”

Ilse Crawford omschrijft zichzelf als “een designer, academicus en creatief directeur”. Die combinatie van denken en doen leverde haar de jongste jaren niet alleen opdrachten op voor zowel de rich and famous als voor de grote massa, maar ook een eredoctoraat aan de University of Arts in Londen. Haar interieurs en objecten zijn niet alleen bedoeld om ons functionele brein te prikkelen of het oog te strelen, maar ook de rest van ons lijf. Onze handen en mond als het om een kopje gaat waar we dagelijks uit drinken. Ons zitvlak, benen, dijen en rug als het stoelen of sofa’s betreft. Warm design. Laat de winter maar komen.

Door Leen Creve & Portret Winter Vandenbrink