Kuifje in Jette: een huis als een safari langs vintage design en kunst

Dat Alexandre Delvaux 15 jaar in Afrika werkte, is eraan te zien. Zijn art-decohuis in Jette is een safari langs zijn persoonlijke Big Five: vintage design, Afrikaanse kunst, strips, Belgische abstracte kunst en wereldliteratuur.

Eindelijk kan Alexandre Delvaux van zijn huis in Jette genieten. Tien jaar geleden is het gerenoveerd door K2A, maar in al die tijd was hij amper thuis. Delvaux is net terug uit Afrika, waar hij sinds 2003 als mediaconsultant werkte in postconflictlanden of jonge democratieën. ‘Ik gaf vorming aan mediamensen, bijvoorbeeld over hoe je kleine, onafhankelijke magazines moet runnen. In 2005 volgde ik in opdracht van de Verenigde Naties de verkiezingen in Congo, het land waar ik tot mijn tiende woonde’, vertelt de voormalige journalist.

‘Ik werkte ook in Tunesië, net na de Jasmijnrevolutie in 2011, waar ik internationale mediaondersteuning heb gecoördineerd. En in de Centraal-Afrikaanse Republiek leidde ik een vredesradio in een oorlogsland.’

Journalist/wereldreiziger

Door zijn parcours heeft Delvaux iets van Kuifje: een journalist/wereldreiziger met een missie en een ontembare nieuwsgierigheid. Maar hij heeft evengoed trekjes van Hergé zelf: een Brusselse verhalenverteller met een zwak voor naoorlogse kunst en literatuur. Zijn boekenrek vat het goed samen: een mix van wereldliteratuur, poëzie én strips van onder meer Kuifje, Corto Maltese, XIII, Largo Winch en Blake & Mortimer. Hoge en lage cultuur, doodserieus en puur entertainment: ze staan hier rug aan rug.

‘Zie je die houten beeldjes daar in de kast? Dat zijn scènes uit het album Kuifje in Afrika. Afrikaanse houtbewerkers maakten die beeldjes voor de toeristenmarkt.’ Hij wijst naar een gesculpteerde boot met een blanke missionaris, Kuifje en enkele zwarte roeiers. Een beeld dat anno 2020 wat ongemakkelijk aanvoelt. ‘Provocerend? Dit beeldje werd gemaakt door Congolese ambachtslieden die erg trots op hun werk zijn. Hergés wereld helpt nog steeds tientallen ambachtslieden vooruit’, zegt hij. ‘In ons land is er discussie of Kuifje in Afrika racistisch is. Deze strip verbieden is volgens mij nutteloos. Het is een weerspiegeling van een verleden dat heeft bestaan. De strip moet ons helpen om van onze fouten te leren om vandaag een respectvolle interculturele dialoog te creëren. Het zou verstandiger zijn om aan het album een toelichting over de kolonisatie toe te voegen.’

Oud ijzer

Zijn jaren in Afrika hebben een impact. Dat merk je meteen aan de inrichting én architectuur van de woning. ‘Ik heb in veel tropische landen gewerkt, waar zonlicht in overvloed was. Om in Brussel dat Afrikaanse gevoel te benaderen, vroeg ik aan architectenbureau K2A om grote ramen, veel licht, zuivere volumes en witte muren te voorzien’, zegt hij. ‘Toen ik dit Brusselse art-decohuis uit 1932 kocht, was het somber en gesloten. Maar de architecten gaven het een gevoel van klaarte, openheid en fluïditeit, zonder dat mijn huis een rigide white box werd. Die opdracht was niet evident, want toen mijn huis verbouwd werd, was ik nog in Afrika. Ik heb alles vanop afstand moeten opvolgen. Bravo voor de architecten, die ruimtelijk vertaald hebben wat in mijn hoofd zat.’

Bijkomende lastigheid voor K2A: Delvaux is een verwoed verzamelaar. Hij wou open vitrines waarin hij kunstobjecten en souvenirs kon uitstallen zonder dat het geheel rommelig overkwam. Hoewel hij best vaak in de Brusselse Hoogstraat en Blaesstraat gaat snuisteren, ziet Delvaux’ huis er niet uit als een overvolle winkel met Afrikaanse kunstvoorwerpen. Hij doseert alles goed. En de combinaties zijn spannend. In hoge kasten bundelt hij keramiek en sculpturen uit Afrika. In glazen nissen maakt hij Wunderkammers met reissouvenirs en naturalia. Maar het opvallendst zijn misschien nog de hedendaagse creaties van Afrikaanse artiesten die van oud ijzer speelse sculpturen maken. ‘Met westerse ogen zie je er verwijzingen naar Calder in, maar die kunstenaars creëren zonder dat soort referenties. Dat maakt het zo fris’, zegt hij.

Vergeten namen

Alexandre Delvaux is geen namedropper. Ja, hij heeft enkele designklassiekers van Charlotte Perriand, Jules Wabbes en B&B Italia staan. En zijn keuken is een origineel model van Piet Zwart voor Bruynzeel. Maar hij houdt evengoed van anonieme designstukken, die door hun uitstraling of materialen hun tijd markeren. ‘Ook in de Belgische en Franse abstracte kunst aan de muren moet je niet naar grote namen zoeken. Ik koop werken van minder bekende artiesten, zoals Léopold Plomteux, Georges Collignon, Arthur Grosemans of René Guiette.

De zoektocht naar die vergeten kunstenaars boeit me. En hun werk is nog relatief betaalbaar.’ De abstracte schilderijen zijn zonder uitzondering expressieve uitspattingen van kleur, energie en vorm. En net daarom rijmen ze zo goed met de Afrikaanse vibes van de rijwoning. ‘Mijn huis is een zelfportret: ik heb een ludieke en een serieuze kant. En die twee komen hier mooi samen.’