Van IJsland tot de Highlands: waar kan je nog wildkamperen in Europa?

Kamperen maakt een comeback, zeker in tijden van ‘bubbelreizen’. Zomaar ergens je camper of tent neerpoten geeft nog een extra gevoel van vrijheid, maar kan het nog? Jawel, zo blijkt, al verschillen de geplogenheden van land tot land binnen Europa.

Rond een paaltje bij de buren

Nederlanders mogen dan wel gekend staan om hun liefde voor de sleurhut, wildkamperen is bij onze Noorderburen zonder uitzondering verboden. Wel heeft het Staatsbosbeheer een twintigtal palen geplaatst waar je gratis mag ‘paalkamperen’, met niet meer dan drie tenten, binnen een straal van tien meter om de paal. Je mag er 72 uur blijven staan, langer dan doorgaans het geval is bij wildkamperen in Europa. De paalcampings zijn enkel te voet of per fiets bereikbaar, dus niet met de camper. Ook in België, Denemarken, Polen, Duitsland en Luxemburg mag het niet, tenzij met toestemming van de eigenaar van het terrein. Er wordt echt gecontroleerd en er worden boetes uitgedeeld. In België zijn er wel enkele bivakzones, vergelijkbaar met het paalkamperen. Ook het Duitse Pfälzerwald heeft er, maar omdat je per tent tien euro moet neertellen, geldt het niet echt als wildkamperen.

Le camping sauvage in Frankrijk

Frankrijk maakt onderscheid gemaakt tussen le bivouac en wildkamperen. Le camping sauvage is altijd verboden, maar bivakkeren in het wild kan eenmalig, van 19 tot 9 uur, als je op minstens een uur lopen van een weg zit. In nationale parken is het allebei verboden. Je kan in Frankrijk trouwens wel 24 uur op een parkeerplaats blijven staan en slapen, tenzij het uitdrukkelijk verboden wordt.

Allemansrecht in Scandinavië

Het Allemansrecht is de basis voor toerisme en recreatie in Scandinavië en laat iedereen toe om het land van iemand anders te betreden om er te zwemmen en varen of om bloemen, bessen en paddenstoelen te plukken. Op die manier kan je ook legaal wildkamperen in Noorwegen en Zweden. Je moet wel minstens 150 meter afstand van gebouwen blijven en er geldt een maximum van twee nachten per locatie. Je mag niet op privéterrein en openbare parkeerplaatsen of in openlucht slapen. Het Allemansrecht geldt niet in natuurreservaten en andere beschermde natuurgebieden. Daar kan je informatie vinden over vaste kampeerplekken via de website of bezoekerscentra. In veel Finse natuurparken zijn er zelfs speciale faciliteiten om het de wildkampeerder zo makkelijk mogelijk te maken, zoals openbare barbecues, legale vuurplaatsen en al dan niet gratis trekkershutten, vaak met sauna.

Into the wild in IJsland

Pas in 2017 voerde IJsland enkele regels in om de natuur te beschermen, maar wildkamperen kan er nog steeds. In bewoond gebied mag je alleen op campings overnachten. Op onbewoonde plaatsen mag je wildkamperen met maximum drie tenten of campers en nooit langer dan een nacht. Is er in de omgeving een camperplaats dan ben je verplicht om daar te gaan staan als je met een camper reist.

Het Schotse ‘Right to Roam’

In Engeland beperkt wildkamperen zich tot Dartmoor national park. In Ierland en Wales mag je alleen overnachten op officiële campings, maar in dunbevolkt gebied heerst er een gedoogbeleid. In Schotland echter, geldt sinds 2003 het ‘Right to Roam’: letterlijk het recht om van paden af te wijken en rond te dwalen in de natuur én er te overnachten. Met respect voor de omgeving uiteraard. Enkele regels, zoals het gebied achterlaten zoals je het aantrof, vind je terug in de Scottish Outdoor Access code.

Welkom in de Baltische Staten

Estland, Letland en Litouwen zijn wel eveneens fan van wildkamperen en bivakkeren mits het nodige respect voor de natuur. Op privéterrein moet je het natuurlijk wel eerst even vragen. Daarnaast zijn er tal van natuurkampeerplaatsen met basic faciliteiten waar je gratis mag staan.

Verdeeld ex-Joegoslavië

In Bosnië en Herzegovina, Slowakije en Kosovo is wildkamperen toegestaan. In Kroatïe is het officieel verboden en, vooral in de meer toeristische gebieden, wordt dat bekrachtigd met verbodsborden. In Servië, Hongarije, Macedonië, Albanië, Roemenië, Montenegro en Bulgarije zijn er dan weer gewoon geen regels voor of is het illegaal, maar wordt het overal getolereerd.

Grijze zone in Zuid-Europa

In Zuid-Europa zijn de regels vaag. In Spanje verschillen ze per regio. Voor korte duur kan het bijvoorbeeld wel in Baskenland, Catalonië, Madrid, Castilla y León en Castilla la Mancha, maar in Andalusië, Aragón, Asturias, Extremadura, Galicië, Navarra en Valencia is het verboden. In Portugal en Griekenland is het sowieso verboden maar in de minder toeristische gebieden wordt het oogluikend toegelaten. Ook in Italië is wildkamperen verboden, behalve in Parco Nazionale di Alpi Maritimi (tussen 19 en 9 uur) of eens boven de 2000 meter in de Dolomieten.

Boven de boomgrens in Zwitserland en Oostenrijk

Ook in de berggebieden is de regelgeving vaag. Kampeer je met maximum vier personen één nacht in verlaten of hoger gelegen (dat is: boven de boomgrens) gebied, is het toegelaten mits er in de omgeving geen berghut of kampeerplaats te bespeuren valt. In het Zwitserse kanton Obwalden is het echter volledig verboden en je kan er her en der in het land nog verbodsborden tegenkomen. In Oostenrijk verschillen de regels per deelstaat.