Huizen kijken: 10 knappe architectuurwandelingen vlakbij

Mag het eens wat anders zijn dan een winterse boswandeling? Met deze 10 architectuurwandelingen strek je even goed de benen terwijl de mooiste dingen je pad kruisen.

Of je nu zin hebt in een flinke dosis jaren vijftig-nostalgie, de glamour van de belle epoque of gewoon een goede mix van alles: architectuurwandelingen genoeg in eigen land. Wij selecteerden deze tien aanraders, van Antwerpen tot de kust…

Grande Randonnée rond De Singel

Marie-José Van Hee en haar bureau bedachten een parcours door Kunstcampus De Singel als verlengstuk van de GR5A (Grande Randonnée 5A). Die Europese langeafstandsroute loopt langs de Desguinlei, met een bocht rond de kunstcampus richting Jan van Rijswijcklaan. Een omweg vanaf dit wandelpad leidt je langs kunstwerken die in dialoog gaan met gebouw en context. De wandeling sluit aan bij de expo over Van Hee bij De Singel, waarin ze haar visie toont op zorg. In haar eigen vormentaal en in relatie met de aanwezige kunst, verduidelijkt ze de ruimtelijke kwaliteiten van Léon Stynens kunstencampus. ‘Marie-José Van Hee architecten. Een wandeling’ loopt nog tot 21 mei 2023 in De Singel.

Architecturaal Gent

‘Walk Local met Wim Goes’ is een van de architectuurwandelingen van de Gentse toeristische dienst. Zij vroegen aan architect Wim Goes om de mooiste plekken en gevels aan te duiden op een plannetje. Je vertrekt bij het S.M.A.K. en stuit onderweg op onder meer de Boekentoren, Vooruit, De Krook en het huis van – jawel – architect Marie José Van Hee. Je kruist op de 5,5 km ook voldoende eet- en drinkadresjes en andere aanraders. ‘Wim Goes, Walk a mile in my shoes’ is online te downloaden of af te printen.

Fietsen met Klara

Oké, niet echt een wandeling (of je bent lang onderweg) maar té mooi om je te onthouden. VRT-zender Klara en Vlaanderen Fietsland stippelden namelijk vijf fietsroutes uit langs kunst en architectuur, één voor elke provincie. Je passeert topkunstwerken en verborgen parels op korte of langere trajecten (40 tot 70 kilometer), het ene al wat pittiger dan het andere… De fietsroutes van Kunst op de Kaart vind je online via de website van Klara en Vlaanderen Fietsland.

Fifties & sixties

Vilvoorde vormt een staalkaart van architectuur uit de jaren 50 en 60 en dit dankzij de ijver van architecten De Winter en Engels. De provincie Vlaams-Brabant en het stadsbestuur van Vilvoorde stelden er dan ook een wandelbrochure rond samen. Dat wordt je gids voor een architectuurwandeling van 5,6 km, inclusief uitleg, langs liefst 37 panden. Je kunt ook een wandeling met gids aanvragen.

Moderne architectuur

Ook in Ekeren zijn er heel wat moderne bouwstijlen te vinden. Die kan je per fiets of te voet ontdekken met de architectuurwandelingen ‘Moderne architectuur’ in Ekeren-Donk en Sint-Mariaburg. Of doe gewoon al een toertje door Ekeren-centrum. Je krijgt 5 km lang uitleg bij 18 panden, met de nadruk op moderne architectuur van 1920 tot 2010. De brochure ‘toerisme en erfgoed’ neem je mee voor een euro, bij verschillende stadsdiensten.

Van Tentoonstellingswijk tot Miljoenenkwartier

Immogalerij Immodôme handelt (én huist) niet alleen in iconische panden, ze fungeren ook als platform voor kunst en design. Zo organiseren ze regelmatig architectuurwandelingen met een erkende stadsgids door knappe wijken. Enkele van die tours, in Antwerpen en Gent, werden in een podcast gegoten waarmee je zelfstandig eropuit kan trekken. Kies uit de Gentse stationswijk of het Miljoenenkwartier, het Antwerpse Zurenborg of de tentoonstellingswijk. Je beluistert de podcasts gratis via de website.

Pritzker Prize-spotten in Antwerpen

Projectontwikkelaar Triple Living lanceerde met Archiwalks een nieuwe wandeling langs de architecturale hoogstandjes van de buurt Nieuw Zuid in Antwerpen. Enkele van die gebouwen werden ontworpen door bekende architecten uit binnen- en buitenland, waaronder verschillende Pritzker Prize-winnaars. Scan de QR-code voor het gebouw en je krijgt alle info over het ontwerp en z’n architect. Het Archiwalks-wandelplan kun je online downloaden of ter plaatse oppikken bij de lokale horeca en het kantoor van Triple Living.

Art-nouveauhoppen in Brussel

Toen Victor Horta eind 19^de eeuw brak met de traditionele architectuur, was dat de start van de Brusselse art nouveau. Sommige van die kunstwerken kun je binnenin verkennen, al moet je vaak vooraf reserveren. Het Tasselhuis of Musée Solvay aan de Louizalaan, bijvoorbeeld, die zelfs Unesco-werelderfgoed werden. Het Muziekinstrumentenmuseum loop je wél zo binnen tijdens de openingsuren. Tip: elke eerste zaterdag van de maand organiseert Explore.Brussels een bezoek aan twee art-nouveaupanden, mét gids. Met de Art Nouveau Pass kun je dan weer voordelig drie parels naar keuze bezoeken. En op Visit Brussels ontdek je alle evenementen en tal van architectuurwandelingen in het thema art nouveau.

Intussen wordt Maison Hannon, vlakbij het Hortamuseum, opgeknapt als ‘huismuseum’. Op 15 en 22 januari 2023 kun je met gids de vorderingen gaan bekijken. Onder meer een deel van de ticketprijs en een crowdgivingcampagne sponsoren de verdere renovatie.

Art deco in Oost-Vlaanderen

De Oost-Vlaamse textielbaronnen hadden tijdens hun hoogdagen een zwak voor de toen zo hippe art-decostijl. Laat je onderdompelen in het tijdvak met wandelroutes door Ronse en Sint-Niklaas. De route van 4 km door Ronse kun je downloaden of gratis bestellen. De art-decogevels van Sint-Niklaas rijg je aan elkaar met een wandeling van 5,3 km. Het plannetje kost een euro of kun je gratis downloaden.

Belle epoque aan zee

Aan de kust reis je met gemak terug naar de belle epoque. Zo heb je in Blankenberge het Casino Kursaal, de Pier en de wijk rond de Sint-Rochuskerk. De Haan kan uitpakken met het bekende tramstation, de witte villa’s van Van Vaerwyck, Grand Hotel Belle Vue en Villa Savoyarde waar Albert Einstein ooit verbleef. Villa Les Zéphyrs in Middelkerke (ingericht door Henry Van de Velde) kun je nu als museum ontdekken. En dan is er nog Oostende met de Belle Epoquewijk, Wellington Renbaan, de Koninklijke Gaanderijen en Brasserie Du Parc. In de Dumontwijk in De Panne vind je dan weer alle bouwstijlen naast elkaar, waaronder art deco. 

Bewandel zelfstandig de Erfgoedwandelroute door De Haan of sluit aan bij een tour met gids. In Oostende zijn er soms begeleide architectuurwandelingen. Bij het Belle Epoque Centrum in Blankenberge kun je gratis individueel aansluiten bij een tour of ga je op verkenning met de gratis erfgoedapp. Daarin vind je eveneens de Dumontwijk, die je ook met gids kan ontdekken.