Knack Weekend Mens van het Jaar: De Transgender, mannen en vrouwen in de mixer

2015 was een belangrijk jaar voor transgenders wereldwijd. De transgender werd dan ook verkozen tot Mens van het Jaar door Knack Weekend. Lees hier de intro van hoofdredactrice Lene Kemps.

Knack Weekend Mens van het Jaar: De Transgender, mannen en vrouwen in de mixer
© –

Toen Caitlyn Jenner de cover van Vanity Fair haalde, schreef Elinor Burkett – bejubelde feministe, documentairemaker en journalist – een artikel in de New York Times: ‘What makes a woman?‘ Ze zoomde in op een uitspraak van Jenner, die zei: “Mijn brein is altijd veeleer vrouwelijk dan mannelijk geweest” en ze reageerde: “Toen Lawrence H. Summers, econoom en hoofd van Harvard, durfde suggereren dat ons brein anders werkt dan dat van mannen (hij had gezegd dat meisjes slechter waren in wiskunde) was de reactie snel en genadeloos. Hij werd als holbewoner bestempeld. Dus waarom krijgt Jenner applaus?” Ze vond Caitlyn ook te cliché zoals ze op de cover stond. “Een korset met diep decolleté, een zwoele pose, dikke lagen mascara.”

Ze stelde dat ze Jenner nooit als een echte vrouw zou zien, omdat Caitlyn niet haar hele leven een vrouw was geweest. “Hun waarheid (die van transgenders) is niet mijn waarheid. Hun vrouwelijke identiteit is niet mijn identiteit. Zij hebben de wereld niet als vrouw beleefd en werden niet gevormd door alles wat dat met zich meebrengt. Zij hebben geen meetings meegemaakt waar mannen alleen naar hun borsten kijken. (…) Ze werden nooit ongesteld op een drukke metro, hebben nooit de vernedering gekend om te ontdekken dat hun mannelijke collega’s veel meer verdienden, hebben nooit de angst gevoeld te zwak te zijn om een verkrachter af te weren.”

Burkett kon rekenen op de steun van medefeministe Germaine Greer, maar kreeg ook bakken kritiek over zich heen. En hoezeer ik ook tegen haar argumenten ben, ze wijzen er alleen maar op wat een mijnenveld een discussie over gender kan zijn, hoe moeilijk het nog altijd is om niet in hokjes te denken, hoeveel vragen genderfluïditeit oproept en hoeveel gradaties van man-zijn en vrouw-zijn er bestaan. Wat maakt iemand een man of een vrouw?

Corinne van Tongerloo (p. 26) moest in de jaren zestig nog naar Casablanca voor een operatie, danste in chique nachtclubs en wilde vooral mooi wezen. “Dan wordt je veel vergeven.” Schrijfster Fran Bambust zegt dan weer: “Ik voel mij vrouw, maar ik ben ook transgender. (…) Ergens zit die man daar nog. Ik doe niet alsof hij nooit heeft bestaan.” Muzikante Hilke Ros: “Ik ben gewoon Hilke, wellicht ook transgender. Maar daarnaast van alles. Ik ben vrouw, lesbisch, Belg, zeer begaan met anderen en nog zoveel meer.” (p. 36) Onze covergirl Andreja Pejic, opgegroeid in een vluchtelingenkamp buiten Belgrado, herinnert zich de verwarring, toen ze jong en jongen was. “Ik was heel vrouwelijk. Ik werd veel gepest en wist niet wat er mis was, want niemand vertelt je dat je transgender zou kunnen zijn. Ik dacht dat ik homo was, maar dat klopte niet voor me.” Toen ze door het modellenbureau werd ontdekt, kon het niemand schelen ‘wat’ ze was. Wat telde, was dat ze eruitzag als een model. Zegt Andreja: “Tussen modellen voelde ik me voor de eerste keer ‘normaal’. Hun lichamen hadden dezelfde proporties als het mijne. Wat een opluchting.”

Voor ons is dit het jaar van de transgender (zie onze tijdlijn p. 22). Het jaar van Caitlyn op de cover, Franky/Kaat in Thuis, covergirl Andreja Pejic op affiches, het jaar van geslacht X. Het jaar waarin we misschien beginnen te aanvaarden dat iedereen gewoon mag zijn wat hij/zij wil. Een hij of een zij, of iets tussenin.

Lene Kemps

Het nummer over de Mens van het Jaar van Knack Weekend ligt nu in de rekken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content