Dagboek van een tapijthandelaar: over zoveel meer dan enkel tapijten

Omdat volgens Christian Vrouyr de tapijthandelaar een uitstervend ras is, schreef hij er een schitterend dagboekverhaal over dat zich afspeelt inde talrijke bazaars van Iran. Op die manier begrijp je misschien ook beter waarom Oost en West zo van elkaar verschillen, aldus de auteur.

Op stap met een tapijthandelaar, wandelend door de bazaars van Teheran, Tabriz of Isfahan, theedrinkend en palaverend over koetjes en kalfjes. Dat is heerlijk voor wie houdt van wat Oosters exotisme, maar dit verhaal graaft dieper.

Zelfs de oorsprong van het boek van Christian Vrouyr spreekt tot de verbeelding. Terwijl hij de tentoonstelling over het honderd jarige bestaan van de bekende Antwerpse tapijthandel Vrouyr voorbereidde – die je in de kelder van de winkel kunt zien – botste hij op een dagboekje. Dat tekende hij op in1999 tijdens een van zijn reizen naar Iran, waar hij dikwijls komt op zoek naar tapijten en andere textiel. Het bracht hem op het idee er een vlot leesbaar boek van te maken.

Op voorstel van Jef Lambrecht gaf hij er destijds ook een voordracht over en zo werd het verhaal steeds levendiger. Christian Vrouyr studeerde ooit filosofie in Leuven en Brussel en is de derde generatie van een familiebedrijf dat tot op heden gespecialiseerd is in handgeknoopte tapijten. De zaak werd in 1917 opgestart in Den Haag en verhuisde in 1920 naar Antwerpen, waar nu ook de vierde generatie aan de slag is, met de dochter Naïry Vrouyr.

Verloren gegane tradities

“We reizen dus dikwijls het Oosten af. Vroeger deed mijn vader dit ook. Ik heb het samen met hem gedaan. We merken dus ook de evolutie goed op van deze wereld, en uiteraard van de tapijthandel. En het is precies omdat die hele cultuur zo snel veranderd dat ik die dagboeknotities wilde publiceren,” legt Christian Vrouyr uit. Want de wereld die hij erin beschrijft, toch maar van amper 18 jaar geleden, bestaat niet meer.

Ook in het Oosten gaan heel wat eeuwenoude tradities en gewoontes verloren. De handel wordt tegenwoordig anders gestructureerd. Het is net is alsof er een vliegend tapijt is komen doorheen vliegen; de orale communicatie die zo levendig was, gaat verloren.

En ook de heerlijke traagheid, want als je, anno 1999, met Christian Vrouyr en zijn handelskompaan Hadji Goli -de bemiddelaar- door de bazaar struint, dan gaat er een wereld voor je open. Al slenterend en pratend wordt de koopwaar gezocht, zoals tapijthandelaren dit al eeuwen geleden deden. Zeker ook de Armeense tapijthandelaren die als christenen zich vlotter konden bewegen tussen de grote mogendheden. Want ook destijds kwamen Perzië en het Ottomaanse rijk niet zo goed overeen. Om directe confrontaties tussen Soennieten en Sjiieten te vermijden, fungeerden de Armeniërs of andere christenen als tussenpersonen.

Spiegel van de maatschappij

In deze context hoort ook het huis Vrouyr thuis dat door zijn Armeense wortels extra voeling heeft met de Perzische cultuur. Het boek is ook voor wie tuk is op Oosterse tapijten heel interessant, omdat de auteur er en passant heel wat deskundige informatie in verwerkt over de technieken en de origines van de tapijten, alsook van de cultuur. “Want de Oosterse cultuur met zijn specifieke omgangsvormen is hier niet altijd even bekend en we hebben daar soms ook te starre ideeën over, die je beter aanvoelt als je daar jarenlang naartoe reist. Dan accepteer je dat de gewoonten anders zijn en verdwijnen ook vele vooroordelen,” aldus de auteur.

Het boek biedt dus evenzo een sociale spiegel van de Oosterse maatschappij. Het is bovendien een tijdsdocument want sinds 1999 is er veel veranderd. Toen trok Christian Vrouyr ook nog de bergen in op zoek naar bijzondere stukken. Hij neemt je in het boek mee naar onwaarschijnlijke plekken waar de tijd bleef stilstaan.

Het is natuurlijk ook zo dat zelfs het huis Vrouyr veranderd is. “In tegenstelling tot vroeger zoeken wij niet alleen traditionele tapijten en we reizen ook naar andere landen en culturen waar er prachtige creaties worden gerealiseerd. Onze collecties zijn deels ook modern of hedendaags, want we werken zelfs met hedendaagse ontwerpers. Dus ook qua aanbod en collectie evolueren we allemaal. Maar wat ik in ’99 heb genoteerd valt ongeveer samen met het einde van die eeuwenoude traditie. En dit kostbare moment wilde ik even vastleggen.”

Voor deze Oosterse beleving raden we dus het “Dagboek van een tapijthandelaar” of “Journal d’un marchand de tapis” aan van Christian Vrouyr, uitgeverij de Vries-Brouwers. Het boek is te verkrijgen in tal van boekhandels, alsook in het huis Vrouyr, Komedieplaats 6 te Antwerpen of via info@vrouyr.com. www.vrouyr.com.