Greenwashingschandaal: gedoneerde sneakers verscheept naar Indonesië in plaats van gerecycleerd

Reuters brengt een recyclingschandaal aan het licht: journalisten ontdekken dat gedoneerde schoenen op tweedehandsmarkt in Indonesië terechtkomen in plaats van gerecycleerd worden tot speeltuinen, zoals beloofd.

‘Biep biep’: de locatietracker die een journalist in een paar afgedankte sneakers van Nike stopte, weerklinkt in een stapel schoenen op het Indonesische eiland Batam. Dit is niet de plaats waar de schoenen terecht moeten komen, integendeel.

Waar het schoentje knelt

De Amerikaanse petrochemische reus Dow Inc. en de regering van Singapore beloofden dat ze oude sneakers zouden omtoveren tot speeltuinen en atletiekpistes in Singapore. Onderzoeksjournalisten van Reuters vertrouwden het zaakje niet en verstopten een zendertje in een paar sneakers. De journalisten kregen gelijk: de schoenen gingen niet door de versnipperaar in Singapore, maar belandden op de tweedehandsmarkt in Indonesië.

In Indonesië zijn ze overigens niet tevreden met de grote stroom aan illegaal gedropte afdankertjes, aangezien het hun eigen economie en modesector verstoort. Bovendien is een groot deel van de tweededehandsproducten in slechte staat, waardoor de items uiteindelijk op afvalbergen in Indonesië belanden en zo bijdragen aan de vervuiling van het land.

Om na te gaan of het ‘verdwaalde’ paar om een toevalstreffer ging, doneerden de Reuters-journalisten nog tien paar sneakers met zendertjes. Wat bleek? Ook deze schoenen vertrokken op een verre reis over land en zee. Geen enkel paar kwam uiteindelijk terecht in een speeltuin of atletiekpiste in Singapore.

Groene leugens

Het onderzoek van Reuters leidde intussen tot een eigen onderzoek van de betrokken partijen, waaronder Dow. Ze hebben hun samenwerking met exportbedrijf Yok Impex naar eigen zeggen stopgezet. Wat ontbreekt is een verklaring waarom ze in zee zijn gegaan met een exportbedrijf om de schoenen op te halen als het nooit de bedoeling was om ze te verschepen naar een ander land.

Het onderzoek werpt heel wat vragen op over wat er moet gebeuren met afgedankte schoenen en kledij. Is het versnipperen van schoenen om er speeltuinen van te maken überhaupt de beste optie? En hoe kan het dat de bedrijven en sponsors die het project lanceerden geen idee hebben van waar de schoenen terechtkomen? Dow produceert zelf siliconenrubber en plastic dat wordt gebruikt in de zolen van sportschoenen. Critici noemen dit schandaal een klassiek voorbeeld van greenwashing, waarbij een bedrijf zichzelf groener wil voordoen dan het is.