Koppels die werken: hoe je zowel je liefdesleven als je carrière laat bloeien

Een contract opstellen met je lief klinkt dan misschien weinig romantisch, volgens professor aan de internationale business school INSEAD Jennifer Petriglieri is het dé manier om alles gesmeerd te laten lopen.

Een contract opstellen met je lief klinkt dan misschien weinig romantisch, volgens professor aan de internationale business school INSEAD Jennifer Petriglieri is het dé manier om alles gesmeerd te laten lopen.

De ene doet de kinderen naar school, de andere gaat ze halen. Terwijl de partner van de ochtendshift ter compensatie ’s avonds nog een tandje bijsteekt op het werk, zet de andere de kinderen aan hun huiswerk, terwijl de potten op het vuur staan. Idealiter wordt er samen gegeten, geraken de kinderen zonder al te grote drama’s in bed en is er tussen het opruimen en het op de zetel in slaap vallen door nog een halfuurtje tijd om de dag te overlopen met elkaar. Herkenbaar? Dan ben je vermoedelijk deel van een gezin van tweeverdieners, net zoals Jennifer Petriglieri er honderden in kaart bracht.

Zij onderzocht jarenlang hoe succesvolle koppels werk en privéleven met elkaar weten te verzoenen. Haar bevindingen deelt ze in het boek ‘Couples that work‘ en op workshops, onlangs ook in België. Het is een boodschap waar heel wat mensen wel oren naar hebben. ‘De belangrijkste carrièrebeslissing die je kan maken, bestaat er immers uit met wie je trouwt’, aldus de beroemde quote van Facebook-baas Sheryl Sandberg. Geliefden hebben een grote invloed op elkaars leven, en dus ook op elkaars carrière. Dat kan negatief klinken, maar niet als je het vraagt aan Petriglieri: zij claimt hét model te hebben om beiden te laten floreren.

Succesvolle koppels en hun contract

Allebei een bloeiende en gelijkwaardige carrière uitbouwen is niet de enige manier om geld in het gezinslaatje te brengen, maar wel de manier die de meest succesvolle koppels volgen, stelt Petriglieri. Dat kan verbazen, want het is een formule die er bekend om staat veel geklungel en gegoochel met tijd met zich mee te brengen. En toch is het een goede manier om samen gelukkig te zijn, aldus Petriglieri, want ‘het dwingt koppels om duidelijkheid te scheppen over wat ze willen en wat ze best kunnen laten gaan.’

Daarmee bedoelt ze dat koppels een ‘contract’ moeten samenstellen, dat bestaat uit drie thema’s: waarden, grenzen en angsten. Dat klinkt formeler dan het is: Petriglieri bedoelt vooral dat twee leden van een koppel moeten blijven praten over fundamentele zaken die er echt toe doen. ‘De koppels die hun werk en privéleven succesvol weten te combineren,’ zegt ze, ‘zijn de koppels die op regelmatige basis de tijd nemen om na te denken over wat belangrijk is voor hen, wat de ambities zijn, hoe ze elkaar kunnen steunen en wat de beslissingen zijn die ze moeten nemen om in die richting te gaan.’ Het is immers makkelijker knopen van alle aard door te hakken wanneer je een sterke gedeelde grond hebt die bepaalde opties sowieso al uitsluit. Concrete vragen om het daar met elkaar over te hebben, vind je in het kaderstukje hier onder.

Heel wat koppels, zo vertelt Petriglieri, praten wel de hele tijd met elkaar, maar zeggen in essentie niet zoveel. ‘Ze hebben het dan over wie de kinderen zal oppikken, wanneer ze hun ouders gaan bezoeken, geldzorgen en andere logistieke zaken. Die zijn uiteraard ook belangrijk, maar ze bouwen niet aan je relatie, of dragen niet fundamenteel bij aan hoe jullie alles voor elkaar gaan krijgen.’

Nog meer dan goed communiceren, gaat het dus over wat je communiceert. Antwoorden zoeken op de vragen die hierboven staan, vergt enige zelfkennis, ‘maar je hoeft nog niet exact te weten wat je wil van het leven. Met een koppelcontract leg je niet je hele leven vast, maar wel al de algemene richting die je uit wil en de grenzen die je niet over wil.’ Dat laatste kan zelfs letterlijk, zegt Petriglieri. ‘In Europa is het erg gemakkelijk om in een ander land te gaan wonen, of toch voor een tijdje. Daar zou je ook eens over kunnen praten: waar is thuis? Zouden jullie tijdelijk apart kunnen wonen?’ Koppels die dit soort conversaties regelmatig voeren, weten waar ze aan toe zijn op het moment dat zich een carrièrekans in het buitenland zou voordoen.

Frustraties en wrok

Het klinkt als een weinig verrassende boodschap: communicatie is key. Dat concreet invullen, is vaak echter een ander paar mouwen. Daarvan getuigen heel wat koppels die kampen met frustraties doordat ze hun verwachtingen niet op dezelfde lijn krijgen.

Neem nu de vaak voorkomende klacht dat beide partners niet evenveel uitvoeren in het huishouden. ‘Maar gelijkheid binnen een relatie betekent niet dat iedereen evenveel huishoudelijk werk doet’, zegt Petriglieri. ‘Gelijkheid betekent dat elke partner gelijke kansen krijgt om zijn of haar ambities waar te maken, zowel op vlak van werk als op vlak van privéleven.’ Sommige mensen vinden het immers net leuker om veel tijd te spenderen met de kinderen, terwijl anderen zichzelf voelen opleven door veeleisende projecten op het werk. Om gelijkheid na te streven, moeten partners manieren vinden om te praten over wat ze belangrijk vinden en hoe ze dat in hun levens kunnen waarmaken.

‘De meest voorkomende fout die ik tegenkwam bij de koppels die ik volgde tijdens mijn onderzoek, is dat ze een onevenwicht in macht ontwikkelden. Dan zie je dat de ene partner zijn dromen najaagt en dat de andere enkel nog de persoon wordt die hem of haar daarin steunt. Wanneer dat plaatsvindt in een relatie, uit zich dat vaak in wrok en schuldgevoelens en krijg je een erg complexe en een moeilijke situatie om uit te raken. Ruzies gaan dan over die gevoelens of bepaalde gebeurtenissen, maar vaak ligt er een verstoorde machtsverhouding aan de grondslag.’

Petriglieri’s boek – de Nederlandstalige versie komt over enkele maanden – gaat vlot over de toonbanken en haar workshops raken snel volzet. Is het vandaag dan echt zoveel moeilijker om er als liefdevol koppel ook een zingevende carrière op na te houden? ‘Op sommige vlakken wel, op andere vlakken niet’, aldus Petriglieri. ‘Het is gemakkelijker geworden omdat koppels meer egalitair zijn dan vroeger en partners vaker allebei zorgtaken opnemen. Ik denk ook dat werkgevers iets meer rekening houden met gezinslevens en meer openstaan voor zaken als flexibel werken. Maar langs de andere kant kunnen we minder dan vroeger rekenen op vlakbij wonende familieleden om beroep op te doen. We moeten het vaker op ons eentje zien te klaren. In het algemeen geloof ik niet zozeer dat er vandaag méér moet gebeuren dan vroeger, maar wel dat wat moet gebeuren intenser wordt en meer energie vraagt. Mensen willen een mooie carrière én een bloeiend sociaal leven. Ik denk dat vooral onze verwachtingen veranderd zijn.’

Dat kwalitatieve tijd samen iets anders is dan Netflix (and chill), is geen nieuwe boodschap, maar Petriglieri reikt wel een erg concrete handleiding aan. Hoog tijd dus om aan de slag te gaan. Schatje, kunnen we eens praten?