Van borrelplank tot avocado-olie: dit zijn de foodtrends voor 2023

De borrelplank blijft een ster, avocado-olie wordt een must-have, robots nemen onze bestelling op en natuurwijn die niet lekker is, mag je voortaan gewoon laten staan. Ziedaar de foodtrends voor 2023, op ons bord en ernaast!

Planten aan de top

Nadat plantaardige producten de supermarktschappen hebben veroverd, zal plantaardig eten ook de keukens van toprestaurants overnemen, voorspelt foodwriter Johan Kafkot. Naar het voorbeeld van het Brusselse Hummus x Hortense (bekroond met een groene Michelinster) en De Nieuwe winkel in Nijmegen (bekroond met een tweede Michelinster) zullen steeds meer (sterren)chefs kiezen voor een volledig plantaardig menu.

No show

Steeds vaker hebben restaurants te kampen met gasten die zonder verwittigen niet komen opdagen. Terwijl dit in 2022 nog ongestraft passeerde, zullen dit jaar steeds meer restaurants een no-showbeleid introduceren, verklapt trendconsulent Saskia Neirinckx. Denk bijvoorbeeld aan een bedrag dat op je kredietkaart wordt geblokkeerd en alleen wordt afgehouden in het geval jij niet op het appel verschijnt. “Restaurants zijn nog niet opnieuw rechtgekrabbeld na de coronacrisis en worden nu alweer gevloerd door de hoge energieprijzen: ze trekken het niet als ze hun volledige bezetting niet halen door klanten die zonder verwittigen hun kat sturen. Het klinkt misschien hard, maar voor het overleven van de sector is het nodig de klanten opnieuw op te voeden”, aldus Neirinckx.

Bye bye nordic

De Nordic cuisine, die lange tijd de hogere gastronomische regionen domineerde (onder invloed van het succes van beste-restaurant-ter-wereld Noma in Kopenhagen), verdwijnt steeds meer naar de achtergrond, voorspelt foodondernemer Samuel Levie. Na het tijdperk van de subtiele smaken en lokale ingrediënten verschijnen er steeds meer invloeden uit Azië en Zuid-Amerika op het menu. Chefs maken hun eigen Mexicaanse mole’s of brouwen zelf oosterse vissaus. Dat resulteert in grote, krachtige smaken op het bord.

Chef in eigen keuken

Door de hoge energieprijzen gaan we volgend jaar hoogstwaarschijnlijk minder op restaurant. Wat we wel doen? Thuis onze kookkunsten botvieren. Etentjes in het weekend zullen steeds vaker aan de keukentafel plaatsvinden, maar daar doen we dan ook echt moeite om uit te pakken met restaurantwaardige creaties.

Verse melk zonder melk

In de zuivelrayon vind je al jaren een uitgebreid aanbod aan plantaardige melk. Naast deze lang houdbare brikken kijken we dit jaar uit naar verse plantaardige melkvarianten. In Nederland geven ze het goede voorbeeld: daar koop je nu al versgeperste noten- en sojamelk in de supermarkt.

Regeneratieve landbouw

Deze term zal je steeds meer horen vallen in 2023. Regeneratieve landbouw is een manier van voedsel kweken die ervoor zorgt dat de bodem verrijkt wordt en de biodiversiteit een boost krijgt in plaats van de natuur uit te putten. Deze duurzame manier van telen wint terrein en je zult de term zien opduiken op melkflessen of vleesverpakkingen.

Online supermarkten 2.0

Wie vorig jaar op zoek was naar zuurdesempizzadeeg of weidevlees kon dat vliegensvlug bestellen via de Crisp-app op zijn telefoon. Wie meer voelde voor 100% Belgische en biologische producten, vond zijn gading bij eFarmz. Deze spelers openden de deuren voor een golf nieuwe online nichesupermarkten in 2023.

Youpon

Whole Foods, de Amerikaanse supermarkt die jaarlijks een populair trendrapport de wereld in stuurt, voorspelt de opmars van Youpon, een heilige plant voor de oorspronkelijke inwoners van Amerika. De struik heeft donkergroene blaadjes die cafeïne bevatten en waarvan een aardse thee wordt gezet. Deze kruidenthee duikt dit jaar op als smaakmaker voor cocktails en kombucha’s.

Avocado-olie

Avocado-olie staat te trappelen om onze keuken te veroveren. Wat is er zo goed aan deze plantaardige vetstof? Avocado-olie heeft naast gezonde onverzadigde vetzuren ook een hoog brandpunt, wat het perfect maakt om in te bakken. Ook koud is de olie lekker om over een salade te druppen: de smaak is zacht en licht nootachtig. Whole Foods voorspelt dat de olie niet alleen zal opduiken in de thuiskeukens maar ook in mayonaise, dressings en chips.

Espresso Martini

De espresso martini was de voorbije jaren al aan een gestage opmars bezig, maar de populariteit van de cocktail zal in 2023 zijn absolute hoogtepunt kennen. Niet alleen het klassieke recept met vodka, koffielikeur en een shot espresso zal overal opduiken, er worden ook allerlei spannende twists op deze ultieme after dinner cocktail gemixt.

Natuurwijnhype gone wrong

‘Ik heb me altijd verzet tegen het idee dat natuurwijn een hype is,’ vertelt natuurwijnconsulent Daan Guelinckx, ‘maar toen ik onlangs het zoveelste glas slechte wijn kreeg ingeschonken onder het mom ‘dat hoort zo te smaken meneer, dat is natuurwijn’ moest ik toegeven dat er toch iets serieus is misgelopen.’ Daan heeft het over de wijnen met te hoge volatiele aciditeit (smaakt naar azijn) of mousyness (ruikt als de kooi van je cavia) die vaak als funky worden omschreven maar eigenlijk wijnen met fouten zijn die niet geserveerd zouden mogen worden. ‘Als je je begint te verdiepen in natuurwijn word je in het begin aangetrokken tot de extremen, maar als je interesse wat dieper gaat, weet je net de elegante wijnen zonder afwijkingen te appreciëren. Ik wens voor 2023 dat er meer mensen met de juiste expertise natuurwijn schenken, zodat niemand nog slechte wijn hoeft te drinken in het nieuwe jaar.’

Dadelsiroop

Vergeet agave- of esdoornsiroop, het nieuwe populaire zoetmiddel is dadelsiroop. De gezonde eigenschappen van dadels, samen met hun karamelachtige smaak, maken van dadelsiroop hét zoetje voor gezondheidsfreaks.

Shokupan

Shokupan is een Japans melkbrood dat zo zacht en luchtig is als een wolkje. Het houdt het midden tussen een brioche en een fluffy wit brood en is ook de basis van de trendy Japanse sando (de perfect geometrische en elegant belegde Japanse boterhammen: google het!). In Los Angeles is shokupan nu al een enorme hype: de Japanse bakkerij Ginza Nishikawa bakt er elke dag een gelimiteerd aantal broden die exact om 8u00 live gaan op hun webshop. Luttele seconden later zijn alle melkbroodjes uitverkocht (dat het brood 18 dollar per stuk kost, blijkt geen bezwaar). De bakkerij denkt erover om een filiaal in Europa te openen: de kans lijkt dus reëel dat wij binnenkort ook fortuinen neerleggen voor een sneetje shokupan.

Baiju

Wie on trend is bestelt dit jaar een shotje baiju aan de bar. De Chinese spirit is de meest gedronken sterke drank ter wereld, maar bleef in het Westen tot nu toe vrij onbekend. ‘In 2023 zal daar verandering in komen en zullen we baiju zien opduiken in cocktailbars’, voorspelt mixoloog en cocktailconsultant Jurgen Nobels. ‘De sterke drank wordt gebrouwen op basis van het oergraan sorghum, aangevuld met rijst, tarwe en gerst. Het smaakt best funky, met toetsen van rijp fruit en nootjes. Baiju wordt meestal puur gedronken, maar is ook een interessant ingrediënt in cocktails.’

Robot-obers

‘In de zeer nabije toekomst zullen er steeds meer robots opduiken in de horeca’, vertelt Jurgen Nobels. ‘Niet alleen schermen waarop je je bestelling ingeeft worden standaard, je zult ook robots die drankjes rondbrengen zien rijden tussen de tafeltjes. De personeelscrisis die de horecasector teistert, brengt dit soort creatieve oplossingen in een stroomversnelling.’

Snackification

De drie grote hoofdmaaltijden verliezen terrein. We evolueren steeds meer naar een patroon waar we de hele dag door snacken. Passen perfect binnen die foodtrend en zullen in 2023 boomen: borrelplankjes allerhande. Een plankje met dips, lekker brood, charcuterie, kaas en groenten vervangt een gewone maaltijd als vrienden op bezoek komen.

Wijn van de tap

Bij Osaka in Antwerpen, Le Calmos in Brussel en Publiek in Gent serveren ze het al: wijn van de tap. In steeds meer wijnbars zullen niet alleen pintjes maar ook wijnen van ’t vat worden getapt, meent natuurwijnconsultant Daan Guellinckx. ‘Wijn van de tap is perfect in deze tijden van personeelstekort. Schenk je wijn aan de fles, dan is er een minimum aan kennis nodig: de wijn moet ontkurkt en geproefd worden. Bij wijn op vat kun je dit omzeilen: de sommelier of wijnconsultant proeft één keer als het vat wordt aangesloten en vanaf dan serveer je telkens glazen met een constante kwaliteit. Ook op festivals en events is dit een makkelijke manier om goede wijn te schenken.’

Mochi

In Japan wordt het al eeuwenlang gegeten, bij ons is het een nieuwigheid: mochi is een plakkerig, elastisch gebakje gemaakt van gemalen kleefrijst, meestal in de vorm van een bolletje. Je kunt mochi zo eten, maar vaak wordt het gevuld met ander lekkers: denk aan een bolletje ijs, zoete ganache of luchtige cake. Let op onze woorden: volgend jaar vind je deze sticky rijstcakejes niet enkel meer in de Aziatische speciaalzaak, maar ook in de reguliere supermarkt.

De kaart komt terug

De aloude menukaart begint aan een heropleving. Steeds meer restaurants bieden weer de mogelijkheid aan om gerechten van de kaart uit te kiezen omdat klanten vragende partij zijn om zelf te beslissen wat er op hun bord belandt. Ook bij de dranken valt het op dat zelfs restaurants die met een menu werken, opteren om suggestiewijnen aan te bieden in plaats van een vast wijnarrangement. Dat geeft gasten de mogelijkheid om te zigzaggen tussen wijn en niet-alcoholische drankjes om zo helder de avond door te komen.

Nog meer oranje wijn

Waar we vroeger moesten kiezen uit wit, rood of rosé kunnen we nu steeds vaker ook een glaasje oranje wijn bestellen (eigenlijk witte wijn met een langer schilcontact). En dat zal niet snel stoppen. ‘Vooral bij jonge mensen slaat deze expressieve wijn aan’, weet Daan Guellinckx. ‘Je proeft er vaak mango of ander tropisch fruit in, het drinkt haast als een cocktail en is zo een makkelijke introductie in de wereld van de natuurwijnen.’ De populariteit van oranje wijn komt ook de wijnmakers goed uit: je hoeft namelijk geen topdruiven te hebben om een lekkere oranje wijn te maken. Door de klimaatopwarming – extreme hitte of onverwachte sneeuwval – hebben wijnmakers steeds meer moeite met hun oogst. Zeker natuurwijnmakers, die geen chemische toevoegingen doen aan hun wijn om de smaak op te peppen, zullen dus vaker terugvallen op oranje wijn om een matige oogst om te toveren tot een vlot drinkbaar sapje.

TikTok wat de pot schaft

Tiktok is en blijft ook volgend jaar hét medium voor nieuwe gimmicky recepten die viraal gaan. Zo dook er vorig jaar plots een tsunami aan butter boards op: plankjes met kunstig opengesmeerde boter die wordt getopt met fotogenieke kruiden en smaakmakers en geserveerd als borrelhap met krokant stokbrood. Foto’s van dit voorheen onbestaande borrelconcept sijpelden via TikTok massaal door naar Instagram en foodblogs. Ook dit jaar zullen de virale recepten eerst op TikTok circuleren voor ze de wereld veroveren.

Gochujang

De nieuwe smaakmakers komen de laatste jaren steevast uit het Oosten. Waar vorig jaar de Japanse citrusvrucht yuzu opdook in elk gerecht, zullen we dit jaar gochujang leren eten. Deze pittige gefermenteerde saus komt uit Korea en wordt gemaakt van sojabonen en chilipeper. Gochujang smaakt pittig en een tikje rokerig. Het is een vast ingrediënt in de pikante dressing die over Korean fried chicken wordt gelepeld en zal ook in de gastronomische restaurants zijn opwachting maken als verrassende smaakmaker.

Izakaya

Een izakaya is zowat het Japanse equivalent van een tapasbar: je eet er kleine gerechtjes en drinkt lekkers van de kaart in een informele setting. En dat begrip waait over naar onze contreien. Steeds meer restaurants omschrijven zichzelf als een izakaya en er zullen er nog vele volgen. Zo kun je al proeven van dit concept bij Lima Nikkei Izakaya, waar de Peruviaanse keuken gecombineerd wordt met de Japanse – wat ons naadloos bij de volgende trend brengt.

Fusion

Fusion was lange tijd een lelijk woord in de culinaire wereld, maar daar komt dit jaar verandering in. Was authenticiteit hét woord van 2022, fusion (al hebben we dringend een beter woord nodig) is dat van 2023. Chefs mixen zonder blikken of blozen invloeden uit Azië met smaken uit Zuid-Amerika. Een voorbeeld is het Hasseltse restaurant Ross, waar eend gekruid met Chinees five spice poeder wordt geserveerd naast een Mexicaanse taco en een oer-Belgische dame blanche.

Gezonde comfortfood

Nostalgie doet het altijd goed in tijden van crisis. Ook qua eten grijpen mensen terug naar troosteten zoals diepvriespizza of macaroni met ham en kaas. Maar omdat ook gezondheid hoog scoort bij consumenten vinden we in de supermarkt steeds meer gezonde versies van deze nostalgische klassiekers. Zo is Dr. Oetker al op de proppen gekomen met een gezonde versie van hun iconische diepvriespizza en zullen er nog veel merken volgen met variaties op healthy comfort food.

Slimme verpakking

Niet alleen verpakkingsvrije winkels, maar ook supermarkten zetten in op het verminderen van afval. Zo zul je opmerken dat bij Colruyt de yoghurt van het huismerk geen dekseltje meer heeft: de pot wordt enkel afgesloten door aluminiumfolie. Een andere, meer innovatieve manier om food waste aan te pakken zijn de coatings die vers fruit en groente omhullen. Zo vind je op dit moment al een natuurlijke coating rond de avocado’s: doordat er geen zuurstof aan de vrucht kan blijft ze langer vers. Volgend jaar rolt Colruyt dit verder uit voor andere groente en fruit. Ook bij de verse kruiden wordt er volop geëxperimenteerd met slimme verpakkingen: ze worden afgesloten met een ‘intelligente folie’ die telkens als je het doosje opent en weer sluit de hoeveelheid zuurstof in de verpakking vermindert om de munt- of peterselieblaadjes langer fris te houden.

Erwtengehakt

We kiezen steeds vaker voor een vegetarische versie van gehakt, balletjes of kipstukjes. Jarenlang was soja de ongekroonde koning van de vleesvervangers, maar volgend jaar zullen we steeds meer lokale peulvruchten zien opduiken als grondstof voor vleesvervangers. Zo vind je bij Bio-Planet nu al erwtengehakt. Ook bij de plantaardige melk zullen er meer peulvruchten aan de basis liggen: je kunt nu al spliterwtenmelk drinken van de Belgische start-up TipToh. Worden nog verwacht: melk op basis van mais en bonen.

Visvervangers

Na de piek in het aanbod vleesvervangers begint de visvervanger aan een gestage opmars. Bij Bio-Planet vind je nu al een vegan krabsalade op basis van jackfruit en sliertjes wortel (voor het visuele surimi-effect). Komen er in 2023 aan: kabeljauwfilet op basis van mycelium (dat is een netwerk van schimmeldraden – al klinkt dat een pak minder smakelijk).