Het ABC van het vegetarisme

Heb je besloten om wat minder vlees op je menu te zetten? Lees er dan zeker dit ABC vol basisbegrippen en nuttige tips op na. Laat het smaken!

Ook voor producten waarvan je het misschien niet meteen zou verwachten, kunnen dieren geslacht zijn. Zo zit er in heel wat snoepjes gelatine die gemaakt wordt van dierlijke botten. Gelukkig voor vegetariërs bestaat er ook een plantaardig geleermiddel: agar agar, ofwel E406.

Jij wilt wel minder vlees eten, maar hebt er geen idee van wat je dan op je boterhammen kan smeren? Zelfs de meest simpele supermarkt heeft tegenwoordig een groot arsenaal aan vegetarisch broodbeleg. Dat gaat van slaatjes over vegetarische ‘salami’, maar ook een zelfgemaakte hummus is niet te versmaden.

Als je vaker vegetarisch wilt koken, maar niet goed weet hoe je dat moet aanpakken, staat onder meer de Vegetarische Slager voor je klaar. Dat merk brengt allerlei vegetarische vleesvervangers op de markt die amper te onderscheiden zijn van hun vlezige voorbeeld. Het assortiment bevat onder andere ‘kippenblokjes’ (chick’pieces), tonijnstukken en gehakt. Wedden dat je tafelgenoten niet eens zullen merken dat je vegetarisch hebt gekookt?

Een vegetariër is niet te verwarren met een veganist, die geen dierlijk producten gebruikt. Die eerste eet nog wel alles waarvoor een dier niet geslacht moest worden, zoals eieren, honing en melkproducten. Een veganist schrapt ook die producten van zijn menu omdat hij vindt dat ook daarvoor dieren moesten sterven: haantjes worden als bijproduct van de eierindustrie gezien en worden vernietigd, kalfjes als bijproduct van de melkindustrie worden afgemest en als vlees verkocht,…

Het Ethisch Vegetarisch Alternatief – kortweg EVA – zet zich al sinds 2000 in om plantaardige voeding in de schijnwerpers te zetten. Hun erg toegankelijke website staat boordevol nuttige tips, adresjes en gemakkelijke recepten.

Steeds meer mensen kiezen er om verschillende reden voor hun vleesconsumptie te verminderen. Zo eten ze bijvoorbeeld elke donderdag vegetarisch, of eten ze overwegend vegetarisch maar stellen zich wel flexibel op wanneer ze buitenhuis eten.

Voor een carnivoor zijn granen tijdens de hoofdmaaltijd een zeldzaamheid, terwijl ze voor vegetariërs vaak een van de basiscomponenten zijn. Gierst, tarwe, spelt en gerst zijn maar enkele voorbeelden van de granen die op een veggie-bord belanden.

Vooral in de zomer krijgen vegetariërs het hard te verduren: de barbecue is niet bepaald de meest vegetariërvriendelijke eetgelegenheid. Gelukkig voor hen bedachten de Cyprioten lang geleden al een kaas die niet smelt bij verhitting, maar net een krokant korstje krijgt: ideaal om op de grill te leggen dus!

Hongerige vegetariërs die in een onbekende stad aangekomen zijn, trekken vaak naar een Indisch restaurant. Naast beroemde gerechten als kip massala, serveert een Indiër namelijk ook erg veel vegetarische schotels. Een andere goede optie is een Italiaan, waar klassiekers als cacio e pepe en penne arrabiata regelmatig de kaart sieren.

Het ledenaantal van de club internationale sterren die vlees afgezworen hebben, is nog steeds groeiend. Behalve Jared Letho zijn ook onder meer Paul McCartney, Madonna, Sinéad O’Connor, Ellen DeGeneres en Chris Martin in het bezit van een lidkaart.

Elke vegetariër heeft wel een blikje kokosmelk in de voorraadkast staan. Dat kan je namelijk gebruiken in smoothies, curry’s, desserten en tal van andere gerechten. Ook kokosschilfers hebben er hun vaste plekje, want ze zijn een welkom ingrediënt bij het ontbijt en je kan er zelfs ‘spek‘ van maken!

Omdat vegetariërs hun benodigde eiwitten niet uit vis of vlees kunnen halen, moeten ze die op een andere manier binnen krijgen. Bonen en peulvruchten zijn een natuurlijke bron van eiwitten en bovendien zijn ze nog eens erg veelzijdig: je maakt er gemakkelijk veggieburgers , soepen en curry’s mee.

Miso is een dikke, hartige pasta die gemaakt wordt van gefermenteerde sojabonen. Een gemakkelijke smaakmaker voor wie iets hartigs mist in bijvoorbeeld een marinade, soep of sudderpotje en geen vleesbouillon gebruikt.

Een vegetarische maaltijd is vaak niet compleet als er geen noten of zaden in verwerkt zitten. Die dienen een tweeledig doel: ten eerste zijn verschillende soorten rijk aan eiwitten en ten tweede zorgen enkele krokante stukjes voor een bite.

Er bestaat niet één soort vegetariër. De meest typische soort, waarvan jij misschien wel een exemplaar in de familie hebt zitten, is de ovo-lacto-vegetariër. Die eet geen vlees, maar wel andere dierlijke producten zoals eieren en zuivel. Als iemand ook dat van zijn menu schrapt en dus absoluut niets eet van dierlijke oorsprong, mag hij zich een veganist noemen. Een pescotariër eet wel nog vis en een pollotariër zet wel nog kip op het menu.

Paddenstoelen worden vaak beschouwd als vleesvervangers, maar dat is een fabeltje. Ze bevatten wel eiwitten en ijzer, maar lang niet zoveel als vlees. De zwammen zijn wel erg gezond (en lekker), dus laat dit vooral geen reden zijn om ze links te laten liggen.

Net als boekweit is quinoa een zaad, maar je kan ze bereiden als granen. Zo vormen ze , samen met allerlei lekkere groenten, de ideale basis zijn voor bijvoorbeeld (warme) salades.

Een geschikt restaurant zoeken met een vegetariër in het gezelschap is geen lachertje. Gelukkig zetten tegenwoordig steeds meer koks enkele vegetarische gerechten van topkwaliteit op hun menu. Waar dat nu al het geval is, kan je hier bekijken.

Deze boon is onmisbaar voor vegetariërs. Ze is het hoofdbestanddeel van vaak gebruikte eiwitrijke producten zoals tofu en tempeh, maar ook van veel vleesvervangers die erg lijken op hun vlezige voorbeeld, zoals vegetarische worstjes.

Vitamine B12 is een vitamine die enkel in vlees, vis, eieren en zuivel aangetroffen wordt. Zeker voor veganisten kan dit dus een probleem vormen, omdat een tekort aan B12 kan lijden tot bijvoorbeeld vermoeidheid. Ook de inname van vitamine D2, ijzer en calcium moet nauwgezet worden opgevolgd bij een vegetarisch menu, hoewel je grote problemen kan vermijden door gevarieerd en bewust te eten.

Vegetariërs eten meer dan ‘konijneneten’. Meer zelfs, doordat ze veel groenten eten en niet elke dag sla op hun bord willen hebben liggen, zorgen ze er zelfs mee voor dat vergeten groenten opnieuw in de winkelrekken liggen. Ook oeroude graansoorten als kamut en spelt worden steeds vaker gegeten, zelfs door carnivoren.

Dat vegetarisch voedsel lekker is, ligt voor een groot deel aan het uitgebreide gebruik van kruiden. Een patatje-groentje-vleesje-gerecht heeft vaak niet veel meer nodig dan peper en zout, een linzensalade kan gerust wat meer smaakmakers gebruiken. Dat zijn vaak handenvol (verse) kruiden, schrik dus niet als je het uitgebreide kruidenrek en kruidentuintje van een vegetariër ontdekt.

Omdat een maaltijd ook voor vegetariërs liefst een gezellig bedoening is en omdat ze door hun keuze geen vlees te eten nog steeds geen heiligen zijn. (Vegetariërs zijn dus niet te verwarren met straight edgers, zie X.)

Wie straight edge leeft, heeft uit zelfrespect besloten geen enkele vorm van drugs te gebruiken, ook geen alcohol. Vele straight edgers trekken dat respect door naar hun omgeving en zijn vegetarisch of veganist. Op festivals zijn ze te herkennen aan een grote X (of 24, verwijzend naar de 24^e letter van het alfabet) op hun hand of T-shirt.

Elke dag een boterham met choco of kaas bij het ontbijt gaat na een tijdje vervelen. Een kommetje yoghurt (of yofu, voor de veganisten) met wat vers fruit en een handjevol zaden is een perfecte manier om de dag te beginnen. Ook bij de hoofdmaaltijd komt yoghurt regelmatig van pas, zeker als het een curryschotel betreft.

Ja, ook jij hebt vermoedelijk al wel eens zeewier gegeten. Of ben jij die ene persoon aan wie de sushi-hype volledig voorbij is gegaan? Het goedje kent uiteraard veel meer toepassingen dan dat en dat is maar goed ook, want het geeft gerechten niet alleen die hartige smaak die vleeseters soms missen in vegetarisch eten, maar is ook nog eens erg gezond.