Wat als je de Lotto wint? Ann Lammens begeleidt winnaars en geeft advies

© Naomi Kolsteren

Iedereen doet het. Misschien elke week, misschien maar één keer per jaar. Op de Lotto spelen. De belofte van geld dat je zomaar in de schoot valt, is te mooi om te laten liggen. Wie wint, mag langs bij An Lammens, verantwoordelijke Winners Advice bij de Nationale Loterij.

Een huis aan het Comomeer, een fuif met 2manydjs, een super-de-luxe boomhut, een jaar in Japan, een studie filosofie, zes maanden nietsdoen, een donatie aan een universiteit voor wetenschappelijk onderzoek, een Ford Mustang, een privé-kok of een chauffeur … dat alles zouden vrienden en collega’s doen als ze de Lotto winnen. Denken ze. Maar An Lammens, die al twaalf jaar de winnaars van de Nationale Loterij begeleidt, weet wel beter. “Iedereen fantaseert over wat hij gaat doen als hij wint, maar bijna niemand verandert zijn leven drastisch. Tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren. Stel dat je verlangt naar een leven in het zuiden, omdat je de regen beu bent. Dan ontdek je snel dat je niet alleen het slechte weer maar ook je vrienden moet achterlaten of dat je kinderen zo’n verhuis niet zien zitten. We zijn realistisch, wij Vlamingen. Winnaars betalen hun huis af, kopen een nieuwe auto, en ook het traditionele appartement aan zee is populair. Dat wil nu eenmaal elke Belg.”

Als mensen weten dat je gewonnen hebt, gaan ze je onvermijdelijk anders behandelen

Stoppen met werken, ook dat is een veelgehoord refrein in het Lotto-winstlied. “Niet iedereen wint genoeg om nooit meer te moeten werken. Er zijn mensen die van job veranderen, dat wel, en jonge mensen met kinderen gaan deeltijds werken. Ik vind het mooi als iemand een professionele droom kan waarmaken. Voor wie altijd al droomde van een eigen schoenenzaak, is de winst een mooie aanzet. Ik herinner me ook een koppel dat bezig was met opleidingen voor een eigen restaurant, dat kwam er sneller dankzij hun Lotto-winst. Als een winnaar stopt met werken, is dat waarschijnlijk iemand die bijna op pensioen is. De meeste mensen weten dat hun werk structuur en nut geeft aan hun leven.”

ALLE WEGEN LEIDEN NAAR AN

Stel: je hebt op de Lotto gespeeld. Misschien ben je iemand die elke trekking live volgt en meteen zijn biljet controleert. Dan spurt je bij winst prompt naar je computer en vind je het nummer van An Lammens. Misschien heb je online gespeeld, en dan krijg je telefoon van – alweer – An Lammens. Misschien laat je bij aankoop van een nieuw biljet, dat van vorige week controleren in de krantenwinkel. Dan krijg je ofwel dat teleurstellende biepje, ofwel de mededeling dat je gewonnen hebt. Tot een paar duizend euro ziet de man of vrouw van de krantenwinkel het bedrag. Heb je meer gewonnen, dan krijg je alleen sterretjes te zien, en een strookje met – je raadt het al – het telefoonnummer van An Lammens. Een vrouw met een unieke job.

“Ik doe de opvang van de winnaars. Letterlijk. Ik zie iedereen die meer dan 25.000 euro wint hier op kantoor, en uitzonderlijk zoek ik hen zelf op, als ze bijvoorbeeld te oud of ziek zijn. De meeste winnaars bellen meteen, ja. Soms hebben ze de tijd niet genomen om het bedrag op te zoeken en dan vertel ik dat aan de telefoon. Ik vraag wel altijd of ze alleen zijn, en of ze bijvoorbeeld niet in de auto zitten. Want het nieuws dat je drie miljoen euro gewonnen hebt, hoor je beter niet midden op een snelweg.” Lammens doet deze job nu twaalf jaar en is de eerste in die functie. “Voordien hoorde je nog wel eens verhalen van winnaars met wie het helemaal mis liep, maar die zijn vandaag echt zeldzaam.”

Wie al eens een Britse tabloid leest, ziet regelmatig kersverse winnaars met een fles champagne op de voorpagina. Zo werkt het in Vlaanderen niet. “Voor de Loterij zou het geweldig zijn om uit te pakken met winnaars, maar dat doen we niet, want het is niet in het voordeel van de winnaars. En dat is mijn eerste zorg: ik wil hen gelukkig houden.” Dat lijkt te lukken, want sommige winnaars houden lang contact. “Er zijn mensen die ik al twaalf jaar een keer per jaar hoor, en een man belt altijd op de verjaardag van zijn winst. Ik heb ondertussen honderden winnaars gezien, maar ik onthoud vooral hoe mensen reageren. Soms zijn mensen veel blijer met een kleiner bedrag dan wanneer ze een fortuin winnen. Dat blijft bij. Net als mensen die huilen. Wat altijd tranen oplevert, zijn mensen die al lang spelen met de cijfercombinatie van bijvoorbeeld hun overleden ouders.”

Wat als je de Lotto wint? Ann Lammens begeleidt winnaars en geeft advies
© iStock

HOU HET STIL

‘Ik wil anoniem blijven’, dat is het eerste wat de meeste winnaars zeggen als ze An Lammens aan de lijn hebben. Gelukkig is ze volledig opgetrokken uit discretie. “Er zijn mensen die het zelfs niet aan hun kinderen vertellen en ik begrijp dat. Kinderen zijn om te beginnen niet erg goed in het houden van geheimen. Ze gaan het niet verder vertellen, zeggen de ouders dan. Natuurlijk doen ze dat wel, hun juf weet het meestal binnen de kortste keren. Ook bij tieners ligt het moeilijk, om verschillende redenen. Ze schatten de winst soms verkeerd in en denken dat ze niet meer moeten studeren, want er is toch geld genoeg. Of stel dat je puber een lief heeft. Wil je dan dat dat lief weet wat er gebeurd is? Of neem een knul van 18 die al eens wat pintjes drinkt op café? Zal die zijn mond houden? Je geheim delen en je kinderen opleggen dat zij het niet verder mogen vertellen, dat is immense druk op hun schouders. Mijn eigen dochter is 22 en vroeg onlangs of ik het zou vertellen als ik de Lotto gewonnen had. Ik weet het niet. Misschien over een paar jaar.”

Of Lammens dan aanraadt dat winnaars tegen hun omgeving liegen. “Natuurlijk niet. Maar ik adviseer mensen wel om voorzichtig te zijn. Natuurlijk verandert het leven van de meeste winnaars, maar dat kan ook traag. Zo krijgen ze de kans om zelf aan hun nieuwe situatie te wennen en hun omgeving rustig te laten weten wat er aan de hand is.”

Financieel advies behoort niet tot haar jobomschrijving. “Ik raad mensen systematisch aan om een private bank in de arm te nemen. Pas als ze bij een goede adviseur terechtkomen, ben ik opgelucht.”

LEVENSLANG TRAKTEREN

Vanwaar toch die geheimdoenerij? “Winnaars willen niet dat hun relatie met anderen verandert”, stelt Lammens. “En jaloezie is onvermijdelijk. Ik heb in Amerika gewoond, en daar is dat anders. Als jij daar de Lotto wint, is iedereen blij voor jou, want dat wil zeggen dat zij die ook kunnen winnen. Hier ligt het anders. Wij zijn meer privé ingesteld, op onszelf, en misschien ook jaloerser van aard. Als het op geld aankomt, toch.”

Winnaars beseffen heel goed dat Lotto-geld speciaal is. “Je krijgt het gewoon,” vertelt Lammens, “zonder dat je er iets voor gedaan hebt. Mensen zijn jaloers op dat geluk en je omgeving wil er ook graag in delen. Stel dat mijn zus drie miljoen wint. Dan verwacht ze van mij dat ik heel enthousiast voor haar ben. Dat verwachten alle winnaars. Maar als ze mij niets van haar winst geeft, dan weet ik niet of ik honderd procent blij zou zijn. Dat is bijvoorbeeld anders als ze op haar werk een flinke bonus krijgt, want daar heeft ze hard voor gewerkt. Maar geld van de Lotto is onverwacht, je hebt er niet voor gewerkt, daarom verwacht de omgeving dat ze gaan delen in de winst. Ik vind dat niet abnormaal.”

Iedereen fantaseert over wat hij gaat doen als hij wint, maar bijna niemand verandert zijn leven drastisch

Een ander opvallend fenomeen is dat je omgeving verwacht dat je nu levenslang gaat trakteren. “We hebben hier al winnaars gehad van wie de collega’s wisten dat ze gewonnen hadden, bijvoorbeeld omdat ze het nieuws op het werk ontdekten. Een man vertelde dat hij niet meer meeging als zijn collega’s iets gingen drinken op vrijdagavond, want er werd van hem verwacht dat hij – miljonair zijnde – altijd rondjes zou geven. Niet leuk, natuurlijk. Een andere winnaar werd geplaagd omdat hij nog altijd Test-Aankoop kocht om voor alles de beste koop te vinden. ‘Want dat had hij toch niet meer nodig.’ Als mensen weten dat je gewonnen hebt, gaan ze je onvermijdelijk anders behandelen. En dat is niet leuk. Ik hoorde van een man dat hij overwoog om van job te veranderen, naar ergens waar zijn collega’s van niets zouden weten.”

Op An Lammens bureau staat een doos vol brieven en verzoeken. “Voor de winnaars, ja. We vragen hen of zij die willen lezen, maar dringen niet aan; we kunnen die vragen namelijk niet op echtheid controleren. We zijn als Vlamingen dan wel discreet over geld, maar hebben geen schroom om het te vragen aan Lotto-winnaars. Toen een man onlangs 168 miljoen won en liet weten dat hij geld aan goede doelen wilde schenken, werden we overspoeld. En dan vraag ik me af: zouden mensen als Albert Frère of Marc Coucke, die misschien wel meer hebben dan die winnaar, ook zo veel vragen krijgen? Of is het toch vooral omdat dit geld mensen in de schoot geworpen is?”

RUST DANKZIJ WINST

Als echt iedereen, van kansarm tot stinkend rijk, met de Lotto speelt dan kun je je afvragen of mensen anders reageren naargelang hun financiële situatie. Toch wel, vertelt Lammens. “Als er een notaris of bankier belt, dan weet ik dat die mijn advies niet nodig heeft. Zij weten al hoe ze goed met hun winst omgaan. Maar zelfs wie een comfortabel leven leidt, heeft vandaag geen zekerheid. Iedereen kan zijn baan kwijtraken of ziek worden. Alle winnaars worden een stuk rustiger omdat ze genoeg geld op de bank hebben staan.”

Dat geldt dubbel voor mensen die het financieel niet makkelijk hebben, zo blijkt. “Je zou denken dat iemand die niet veel heeft en dan een grote som wint, het geld door deuren en vensters gooit, maar dat is niet zo. Integendeel. Vaak geven ze helemaal niets uit en wordt dat geld op de bank gezet. Voor later. Die spaarrekening is gemoedsrust, en dat is onbetaalbaar. Soms vind ik het jammer dat ze niet méér van hun winst genieten, maar ik begrijp het ook wel. Die winst geeft hun het gevoel dat hun niets meer kan overkomen en dat is een gevoel van puur geluk.”

Wat als je de Lotto wint? Ann Lammens begeleidt winnaars en geeft advies
© iStock

Rijk of arm, alle winnaars die kinderen hebben, zijn vooral daarmee bezig. “Huizen, grond, verbouwingen: mensen zijn voor hun eigen gezin en familie heel genereus. Ouders en schoonouders, broers en zussen, vaak deelt iedereen mee in de winst.”

MAAKT GELD GELUKKIG?

Geld maakt niet gelukkig, dat was de conclusie van een onderzoek dat de Nederlandse Nationale Postcode Loterij in 2016 liet doen bij 1800 winnaars. Onderzoek dat helemaal overeenkomt met eerdere wetenschappelijke bevindingen. Wie het moeilijk heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, wordt aanzienlijk gelukkiger van meer geld op de bankrekening. Maar wie een comfortabel leven leidt, ziet bijna niets veranderen aan zijn geluksniveau.

“Dat onderschrijf ik helemaal”, stelt Lammens. “Zoals ik daarnet al zei: als je te weinig hebt, is die winst puur geluk. Maar als je het al vrij goed had, zie ik geen drastische veranderingen. Was je voor je winst een tevreden mens, dan ben je dat daarna nog. En als je niet gelukkig was, zul je het daarna ook niet worden. Er was een winnaar waar ik echt niet goed van was. Met een speelpot van 2,5 miljoen wonnen drie winnaars elk 840.000 euro. Een van hen was kwaad dat hij zijn winst moest delen. Ik vroeg of hij niet blij was dat er naast hem nog twee andere gezinnen zo’n mooi bedrag gewonnen hadden. ‘U ziet dat verkeerd, ‘ zei hij, ‘ik heb 1,6 miljoen euro verloren.’ Dat was schrikken. Blijkbaar iemand die geen talent heeft voor geluk, en zelfs 1,6 miljoen euro zou daar niets aan veranderen. Gelukkig is dat heel uitzonderlijk. Al bij al is bijna iedereen oprecht blij met zijn winst.”

Dat zou An Lammens trouwens ook zijn, want ze speelt elke week, samen met collega’s. “We hebben al eens gewonnen. Elk 330 euro. En nee, zelfs als ik veel meer zou winnen, zou ik geen ontslag nemen. Ik kom nooit tegen mijn zin werken. Soms ben ik al eens slechtgezind als ik thuis vertrek, maar wanneer ik een winnaar zie, die helemaal blij is met zijn winst, word ik altijd vrolijk. Waar ik ook van geniet, is de openhartigheid. Ik deel hun geheim, misschien daarom dat winnaars tijdens dat eerste uur dat we elkaar ontmoeten, vaak veel over hun leven vertellen. Soms zelfs geheimen. Want ze weten ook dat ik mijn mond houd. Zelfs thuis praat ik niet over mijn job.”

Grappig detail is dat An Lammens niet alleen winnaars adviseert, maar ook klachtenmanager is. “Mijn baas vond dat een goede balans”, lacht ze. “En ook daar haal ik voldoening uit. Als je mensen kunt helpen met hun vraag of probleem, zijn ze ook dankbaar. Maar niet zo dankbaar als met een mooie winst, uiteraard.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content