De kerstkrans aan de voordeur, de kandelaars aan het raam, de boom met zijn takken zwaar van versiering, pakjes onder het groen en de kerststal op de schouw, die alleen nog op het kindeke Jezus wacht. De advent kondigt het al aan : dra komen families weer samen aan een lange dis, met een afgematte gastheer en -vrouw, onwennige nieuwe familieleden en een kindertafel vol jolijt. Neefjes en nichtjes hoeven elkaar niet recent gezien te hebben om vlotjes te kunnen ravotten langs benen en tafelpoten. Voor volwassenen is dat iets minder makkelijk. Na een half jaar veilig geweest te zijn – of een jaar, als u niet aan Pasen of offerfeesten doet – staat u daar nu met uw handen vol cava en bladerdeeghapjes, en de mond vol tanden. Geen paniek. Ik ga uw feest redden. Want vergis u niet, de olijke kerstsfeer zorgt vaak meer voor tranen en verdriet dan voor vredevolle momenten van familiaal geluk.
Ik ga u een lijstje geven met zaken die u beter niet zegt of vraagt. En dan heb ik het niet over economie, religie of politiek, die de gemoederen meer kunnen verhitten dan de gemiddelde fondue. Ik heb het over lompe, goedbedoelde ijsbrekers, die littekens nalaten en tranen doen opwellen. Vraag tussen het klinken en hapjes smikkelen niet nonchalant aan een koppel : “En wanneer beginnen jullie aan kindjes ?” Een dolk door het hart van wie een miskraam had, of vruchteloos probeert. Wie weet heeft het koppel er wel discussies over, twijfels of zelfs ruzie. Vraag niet aan een alleenstaande: “En, geen lief ?” Onnodig wreed voor een zoekend hart dat elk eindejaar met zijn eenzaamheid wordt geconfronteerd. Of een ronduit beledigende opmerking voor wie alleen gelukkig is maar nu weer als ‘onaf’ bestempeld wordt. Informeer eerst bij de ouders hoe de examens geweest zijn – of zullen zijn – voordat u de fijne feestdag van een scholier of student verpest. Suggereer niet goedbedoeld aan een jong paar om te trouwen. Zeg vooral niet te vaak tegen kersverse ouders hoezeer ze moeten genieten, wie weet hoe zwaar valt het ouderschap hen. Geef hen vooral geen ongevraagd advies. Vul geen voornemens in voor mensen die werk zoeken, moeten afvallen of andere katten te geselen hebben. Misschien willen ze daar op deze zorgeloze dag even niet aan herinnerd worden. Wees gerust, desgewenst beginnen ze er zelf over.
Maar wat zijn dan wel goede gespreksonderwerpen en vragen ? Hoe danst u charmant door het mijnenveld van het leven ? Vraag uw gesprekspartners naar fijne vooruitzichten, naar wat hen dat jaar gelukkig maakte. Welk boek of muziekstuk, welke game of comic ze je zouden aanraden. Wat ze zouden doen als ze de lotto wonnen. Waar ze het hardst om gelachen hebben, wat hen ontroerde. Waar ze trots op zijn. Zoek desnoods op sociale media op waar ze mee bezig zijn, en ga dieper in op wat ze zelf al in het openbaar deelden. En eens de sfeer gezet is, komen de vertrouwelijke en intieme gesprekken vanzelf. Maar net zoals de kostbaarste geschenken, moet u dat zorgvuldig uit- en aanpakken.
katrijn.van.bouwel@knack.be
KATRIJN VAN BOUWEL
“Vraag uw gesprekspartners naar wat hen dit jaar gelukkig maakte”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
