Zodra het lente wordt en vogels zich opmaken om nesten te bouwen, is hun uitbundige gefluit overal te horen. Maar het volume en de variatie van het gezang is de afgelopen 25 jaar voortdurend afgenomen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek onder leiding van de University of East Anglia.
Wandelen in de natuur is gezond. Niet alleen heeft het een positief effect op ons lichaam, maar het is ook goed voor ons mentaal welbevinden. Uit onderzoek van de California Polytechnic State University blijkt dat het gezang van vogels daar een belangrijke rol in speelt. Wie het zingen van vogels tijdens een wandeling hoort, voelt zich daardoor mentaal beter. En juist daar gaat het de laatste jaren bergafwaarts.
Uit een groot onderzoek dat werd uitgevoerd onder leiding van de University of East Anglia op 200.000 plaatsen in Noord-Amerika en Europa blijkt dat het vogelgezang de afgelopen 25 jaar niet alleen qua volume, maar ook in kwaliteit is achteruitgegaan. De gevolgen van het verlies aan biodiversiteit op het vogelgezang is niet simpelweg vast te stellen door het aantal vogels te tellen. Wanneer er bijvoorbeeld minder nachtegalen en veldleeuweriken zijn, heeft het ontbreken van hun ingewikkelde en melodieuze gezang meer invloed op de natuurbeleving dan wanneer er minder kraaien, gaaien of meeuwen te horen zijn. Niet alleen het volume, maar ook de diversiteit aan vogels is belangrijk.
Het was niet eenvoudig om vogelgeluiden die in het verleden te horen waren te vergelijken met de geluiden van nu. Toch zijn de wetenschappers daarin geslaagd. ‘Ze hebben de gegevens van vogeltellingen van de afgelopen 25 jaar gecombineerd met geluidsopnames van individuele soorten in het wild’, schrijft de Nederlandse organisatie Sovon die meewerkte aan het onderzoek. Op die manier werden zogenaamde ‘soundscapes’ samengesteld en die klinken zo.
‘De diversiteit wordt bepaald door te meten hoeveel verschillende geluidsfrequenties in de opnames voorkomen. Hoe groter de soortenrijkdom, hoe meer dit er zijn. Frequenties die onevenredig veel aanwezig zijn, wijzen juist weer op de dominantie van een beperkt aantal soorten. Het opgetelde volume binnen verschillende frequenties is gerelateerd aan de hoeveelheid vogels’, schrijft Sovon.
De wetenschappers gebruikten in Amerika de gegevens van de North American Breeding Bird Survey en in Europe van het Pan-European Common Bird Monitoring Scheme waarin duizenden vrijwilligers hun waarnemingen invoeren. De vogelgeluiden zijn afkomstig van de online databank met vogelgeluiden Xeno-canto. Het artikel werd gepubliceerd in Nature Communications.
