Kunst en folklore

De afgelopen eeuwen hebben verschillende volken op Aruba gewoond. Zij hebben allemaal hun sporen nagelaten op het eiland. Dit heeft uiteraard geresulteerd in een gevarieerde verzameling aan tradities en kunstuitingen.

Veel gewoontes van de oorspronkelijke bewoners van Aruba zijn helaas verloren gegaan en worden nu af en toe weer achterhaald door archeologen. Maar ook de moderne tijd heeft veel te bieden aan kunst en cultuur. Meestal met invloeden uit andere culturen, maar helemaal Arubaans!

Muziek en dans

Karakteristiek voor alle traditionele feesten van Aruba is het saamhorigheidsgevoel onder de mensen. Dat uit zich in dans, muziek en eten, van het traditionele oogstfeest ‘Dera Gai’ tot het moderne Carnaval.

Tijdens het kolonialisme kwam de eerste populaire muziek mee uit Europa met de wals. Dit bekende 1-2-3 ritme hoor je nog steeds veel op Aruba, niet alleen gespeeld op het traditionele orgeltje (caha di orgel) maar het is ook terug te horen in het volkslied.

Meer recent zijn de Latijns-Amerikaanse en Caribische invloeden met de Venezolaanse ‘gaita’ and ‘aguinaldo’ groepen. Zij zijn te horen tijdens het kerstseizoen en uiteraard tijdens het Carnaval met Calypso en het opzwepende ritme van steel pan and brass bands.

Tijdens het Carnaval is tevens de Tumba te horen. Hoewel deze muziek zijn oorsprong vindt in Afrika, is het alleen te horen op de ABC eilanden.

Aruba heeft ook de unieke ‘Roadmarch’, met goede teksten en een heerlijk ritme, waardoor de massa in de straten vaak als één man danst tijdens het Carnaval.

Ook in dans, net als in muziek, zijn koloniale invloeden terug te vinden zoals de mazurka en oogstdansen uit Europa. Tegenwoordig hebben de dansen ook meer moderne invloeden uit alle windstreken.

Arubaanse kunst

Rotstekeningen van de Indianen worden vaak gezien als de echte authentieke kunst van Aruba. Deze tekeningen zijn terug te vinden op het huidige (munt) geld van Aruba. Maar ook moderne invloeden zijn terug te vinden in de Arubaanse kunst.

In het eerste deel van de 20e eeuw werd de kunst op Aruba gedomineerd door hobbyisten uit de bovenste lagen van de bevolking, die hun kunstwoede uitten in realistische schilderijen van de Arubaanse natuur.

Namen die toen bekend waren zijn Gerard Englbert Alers, Johnny Pandellis, Piet Vervoord and Henry Patist. (Bronnen: Arte: Dutch Caribbean Art by Adi Martis and Jennifer Smit)

Ook Nederlandse amateur kunstenaars hebben invloed gehad, onder andere op Juan Chabaya ‘Padu’ Lampe’ and Leo Kuiperi.

De huidige kunstenaars op Aruba hebben vaak in het buitenland gestudeerd en brengen daardoor ook nieuwe, frisse inzichten mee. Zij maken postmoderne kunstwerken als multimedia werken en installaties en vaak is hier ook kritiek op de maatschappij in verwerkt. Bekende namen op dit vlak zijn Elvis Lopez, Osaira Muyale and Alida Martinez.

Maar de kunstenaars van vandaag vinden hun inspiratie weer in de werken van de oude Arubaanse meesters. Zij schilderen ook landschappen, maar geven er wel hun eigen visie op en draai aan. Voorbeelden zijn Stan Kuiperi en beeldhouwer Ciro Abath.

Architectuur: van boerderij tot herenhuis

De rijke geschiedenis en de vele culturele invloeden zijn ook verborgen in de architectuur op Aruba. Je sociale status was vroeger terug te zien in je huis.

Boeren woonden in de zogenaamde ‘Cunucu’, een boerderij die altijd zo gebouwd was dat de wind voor verkoeling kon zorgen. De sociale elite woonde in herenhuizen, mooi gemaakt met poortjes, portiekjes, zuilen en Europese ornamenten. Deze huizen zijn nog steeds te bewonderen in Oranjestad, bijvoorbeeld het gemeentehuis aan de Wilhelminastraat.