Hij was eigenzinnig en altijd voor op zijn tijd: de Italiaanse modeontwerper Giorgio Armani is vandaag op 91-jarige leeftijd overleden. Een pak van Armani was altijd comfortabel, zacht en los. Hij veranderde daarmee eigenhandig het modebeeld voor zowel mannen als vrouwen.
Il Signor Armani, zoals collega’s en ingewijden hem noemden, is niet meer. De ontwerper bracht zijn laatste dagen door in zijn geliefde Milaan, de stad die hij mee op de modekaart wist te zetten.
Hij bleef tot het einde doorwerken voor het bedrijf dat hij vijftig jaar geleden oprichtte. ‘In dit bedrijf hebben we ons altijd deel van een familie gevoeld. Vandaag voelen we, met diepe ontroering, de leegte die achterblijft na het verlies van degene die deze familie met visie, passie en toewijding heeft opgericht en grootgebracht. Maar precies zoals hij het zou willen, engageren wij ons om te beschermen wat hij heeft opgebouwd en zijn bedrijf in zijn nagedachtenis verder te dragen, met respect, verantwoordelijkheid en liefde’, aldus zijn medewerkers en familieleden in een persverklaring.
Dat Armani de rit letterlijk tot het einde heeft uitgezeten, schreef hij zelf toe aan zijn perfectionisme, eigengereidheid, inzet en onbetwist leiderschap. Meneer Armani – nooit Giorgio, zelfs niet voor vrienden of familie – stuurde immers niet alleen het creatieve aspect aan, maar beheerde ook de financiën en was de enige aandeelhouder van zijn imperium. Als alleenheerser kon hij snel van koers veranderen en in discussies had hij altijd het laatste woord. Geen enkel aspect van zijn bedrijf ontsnapte aan zijn arendsoog.
Backstage bij zijn shows gaf hij modellen instructies over hoe ze moesten lopen, elke advertentie moest door hem worden goedgekeurd, en Pauline Denyer, de vrouw van ontwerper Paul Smith, vertelde ooit hoe ze Armani eigenhandig de stoep voor zijn winkel in Milaan zag vegen. ‘Hoewel sommigen me misschien van dictatoriaal gedrag beschuldigen, heb ik het, gezien mijn prestaties, altijd bij het rechte eind gehad’, schreef hij daarover met een vleugje ironie in zijn memoires Per Amore.
Zachte kostuums
Giorgio Armani werd geboren op 11 juli 1934 in het Noord-Italiaanse Piacenza. Hij ging er naar school, maar verhuisde na de Tweede Wereldoorlog met zijn ouders naar Milaan. In 1953 begon hij aan een studie geneeskunde, die hij stopzette toen hij werd opgeroepen om zijn dienstplicht te vervullen. Na zijn vertrek uit het leger vond hij een baan als etalagist in het warenhuis Rinascente. Daar klom hij op tot inkoper van de mannenkleding, en in de jaren zestig werd hij assistent van Nino Cerruti. Hij bleef er een tijd, maar werkte ook freelance voor merken zoals Krizia, Loewe, Ungaro en Zegna.
In de jaren zeventig ontmoette hij Sergio Galeotti, zijn grote liefde en latere zakenpartner. Galeotti zag Armani’s potentieel en overtuigde hem om een eigen collectie te lanceren. Geld hadden de twee niet, dus verkochten ze hun Volkswagen Kever om aan startkapitaal te komen. Zijn eerste ontwerpen vielen vrijwel meteen in de smaak. Armani haalde het traditionele mannenpak – toen vaak strak en hoekig – uit elkaar en maakte het zachter. De schouderstukken en de voering verdwenen en de broek kreeg een ruimere snit. Alles werd lichter en losser. Niet veel later lanceerde hij ook een collectie ‘zachte kostuums’ voor vrouwen.
Imperium
Zijn grote doorbraak volgde in 1980, toen hij Richard Gere mocht kleden voor de film American Gigolo. Nog meer filmsterren begonnen zijn ontwerpen te dragen en er ontstond een typische Armani-stijl die de wereld veroverde. Met een omzet van meer dan 2,5 miljard euro in 2023 omvat Giorgio Armani S.p.A. vandaag mannen-, vrouwen- en kindercollecties, de Emporio Armani-diffusielijn, de Armani Privé-couturelijn, 2500 winkels, tientallen restaurants en hotels, cosmetica, een museum, chocolade, boeken en de Armani Casa-decocollectie. Sinds eind vorig jaar telt zijn imperium ook een Armani-gebouw van twaalf verdiepingen aan Madison Avenue in New York. Dat vierde hij met een spectaculaire catwalkshow op Park Avenue.
Hoewel Giorgio Armani altijd wars bleef van trends, wist hij generaties lang relevant te blijven. Zijn naam staat voor tijdloze elegantie, discipline en een visie die de modegeschiedenis blijvend heeft veranderd. In zijn pakken, jurken en ontwerpen leefde een ideaal: dat kleding tegelijk verfijnd en comfortabel kan zijn. En dat ze vrouwen en mannen mooier en sterker kunnen maken. Die nalatenschap blijft, ook nu hij er zelf niet meer is.