‘Wij begrijpen het niet, alle verhalen over losgeslagen, oversekste jongeren’

Jong & Van Zin publiceert vandaag een onderzoek naar de attitudes, de subjectieve normen en de gedragingen van Vlaamse jongeren tussen 16 en 18 jaar over het aangaan van relaties, kussen en seks: ‘We moeten durven om het ongemakkelijke bespreken’

‘Jongeren sturen naaktfoto’s van zichzelf de wereld rond. Jongeren durven niet meer naakt douchen. Jongeren zijn oversekst en dat is de schuld van de media. Jongeren weten niet meer wat echt is en dat is de schuld van de porno.’

Als het gaat over seksualiteit zijn jongeren wandelende risico’s. Dat leren we. Van media en van de opinies van volwassenen rond ons. Bange volwassenen. Want waar gaat het met de jeugd van tegenwoordig toch naar toe?

Wij zien elke dag jongeren. En we praten met die jongeren over verliefdheid, liefdesverdriet, de eerste kus en de eerste keer seks. Over holebi’s en transgenders. Over condooms en soa’s, over onzekerheden en schaamhaar.

Wij begrijpen het niet, alle verhalen over losgeslagen, oversekste jongeren.

Over raar zijn of zich toch zo voelen. Over porno en flirten. Over alles waar jongeren mee bezig zijn. We zijn vormingsbegeleiders. We gaan naar groepen jongeren en laten hen praten. In eerste plaats met elkaar en ook met ons.

Losgeslagen en oversekst

Wij begrijpen het niet. Al die verhalen over ‘losgeslagen, oversekste jongeren die in een pornografische fictieve wereld leven’. We horen het niet in onze vormingen. Of toch zelden.

Af en toe zien we eens een jongere die denkt dat een gemiddelde vrijpartij een uur duurt en dat een vrouw daarbij zo fel ejaculeert dat het behang telkens moet vervangen worden. Maar dat is dan wel echt de uitzondering.

Hebben wij dan een naïef beeld van jongeren? Stellen we de foute vragen? Doen jongeren zich altijd wenselijk voor in onze vormingen? We gingen op onderzoek. 25 één-op-één interviews en 1152 afgenomen enquêtes bij 16-tot 18-jarigen later is het antwoord voor ons: ‘Nee, wij denken het niet’.

Vlaamse jongeren zijn conservatief

Over het algemeen blijken jongeren redelijk conservatief te zijn. Seks hoort voor de meeste jongeren in een relatie. Liefst in een serieuze relatie. De meeste jongeren geloven in de ware. Zelfs al krijgen ze van mensen rond hun een ander voorbeeld.

De meeste jongeren doen enkel de dingen die ze zelf oké vinden. Dingen die misschien niet altijd binnen ons waardenkader passen, maar ook niemand schaden.

Meer nieuwtijdse relatievormen zoals een onenightstand of ‘friends with benefits’ zijn minder weggelegd voor de jongeren. Maar als ze er toch voor kiezen, doen ze dat bewust. Relaties, kussen en seks – dat moet vooral leuk zijn.

Wij willen dat jongeren zelfbewuste keuzes kunnen maken. Ook op vlak van relaties en seksualiteit. En dat blijkt voor het merendeel van de jongeren wel te lukken.

De meeste jongeren doen enkel de dingen die ze zelf oké vinden. Dingen die misschien niet altijd binnen ons waardenkader passen, maar ook niemand schaden. Niet zichzelf en niet hun partners.

Bewuste keuzes leren maken

Maar we mogen niet naïef zijn: er zijn uiteraard jongeren voor wie dit niet geldt. Jongeren die niet weerbaar genoeg zijn om nee te durven zeggen. Jongeren die niet voldoende geïnformeerd zijn over de gevolgen van hun keuzes. Jongeren die niet geleerd hebben welk seksueel gedrag aanvaardbaar is.

En er zijn uiteraard situaties waarin keuzes minder bewust gemaakt worden. Feestjes bijvoorbeeld. Alcohol zorgt voor vage grenzen en vage herinneringen. Ook bij jongeren. Kussen met iemand die je nog maar pas kent? Nuchter: no way! Dronken: kan gebeuren. Herkenbaar?

We moeten met jongeren praten over hoe moeilijk het is om nee te zeggen, en soms nog moeilijker om volmondig ja te zeggen.

Het geeft ons een extra reden om met jongeren te spreken. Niet alleen om hen uit te leggen waar de kinderen vandaan komen maar vooral over de momenten waarop bewuste keuzes maken moeilijker is.

Over het moment dat je sekspartner geen condoom wil gebruiken, over het moment waarop dronken op een feest een aanbod krijgt dat je nuchter nog niet zou overwegen. We moeten met jongeren praten over hoe moeilijk het is om nee te zeggen, en soms nog moeilijker om volmondig ja te zeggen.

Taboe nog niet voorbij?

Want daar zijn we wel ongerust over. Ons onderzoek leert dat jongeren voor geen meter weten wat hun vrienden en hun ouders denken over seks en kussen. Dat is raar. Zijn we het taboe al niet voorbij?

Initiatieven als de jongerengids, allesoverseks.be en de Dokter Bea show geven een mooi aanknopingspunt om met kinderen en jongeren over intimiteit en seksualiteit te praten. Maar wat we horen zijn bange reacties. Dat we kinderen en jongeren aanzetten om seks te hebben. Dat we kinderen geen kinderen meer laten zijn.

We doen jongeren geen plezier door naar hen te kijken als wandelende risico’s. We moeten durven om het ongemakkelijke te bespreken.

Dat is zonde. Wij noemen ‘het penisprincipe’: wat je aandacht geeft, groeit. Vele mensen denken dat praten over seks ervoor zorgt dat jongeren seks hebben. Integendeel, praten over seks zorgt er voor dat jongeren leren praten over seks.

‘

We doen jongeren geen plezier door naar hen te kijken als wandelende risico’s. We doen hen geen plezier door intimiteit en seksualiteit te bannen uit hun leven. We doen hen geen plezier door onze angst te verspreiden in sociale en klassieke media.

We moeten durven om het ongemakkelijke bespreken en om onszelf kwetsbaar op te stellen. Jongeren wachten op volwassenen om de eerste stap te zetten. Wij zetten de angst en schaamte opzij. U ook?