Vakbonden en ngo’s hebben in Brussel de instorting herdacht van de Rana Plaza, een grote textielfabriek in Bangladesh. Daarbij stierven in 2013 meer dan 1.130 mensen. Een zeventigtal manifestanten kwam samen om aan Belgische en Europese regeringsleiders te vragen dat de massale mensenrechtenschendingen in internationale toeleveringsketens van de mode- en textielsector definitief worden aangepakt.
Het is nu negen jaar geleden dat er bij de instorting van Rana Plaza meer dan 1.000 mensen omkwamen en 2.000 mensen gewond raakten. De ramp is tijdens de samenkomst herdacht met een muurschildering in graffiti, kaarsen en een lied.
Een jaar geleden werd in het federaal parlement een wetsvoorstel ingediend dat bedrijven verplicht om de mensenrechten te respecteren in hun toeleveringsketen. Twee maanden geleden keurde de Europese Commissie een voorstel van richtlijn goed over hetzelfde onderwerp.
Keerpunt
Voor de vakbonden ACLVB, ACV, en ABVV en de ngo’s achACT, Schone Kleren Campagne, Oxfam, 11.11.11, Broederlijk Delen of Amnesty International is dit het moment om werk te maken van een zorgplichtwetgeving voor bedrijven. ‘Een label is niet genoeg. Je moet een wettelijk kader hebben om te verzekeren dat de producten worden gemaakt onder goede arbeidsomstandigheden’, Sanna Abdessalem van achACT. ‘Er zijn projecten die op tafel liggen. Maar het gaat traag. Voor ons moet het sneller gaan, want elke minuut die we treuzelen kan het zijn dat eenzelfde ramp zich afspeelt’, vervolgt ze.
Sara Ceustermans, coördinator van de Schone Kleren Campagne, de coalitie die zich inzet voor de rechten van arbeid(st)ers in de mondiale kledingsector, stelt dat we ons op een keerpunt bevinden: ‘Wetteksten kondigen beloftes aan maar de zwakte van het Europese voorstel getuigt al van een intensieve lobby van bedrijven om de zorgplicht te verzwakken. Het is tijd om politiek te handelen, om snel te handelen, om ambitieus te handelen.’
6000 doden per dag
‘Elke dag zonder sterke zorgplichtwetgeving lopen werknemers het gevaar dat hun rechten geschonden worden’, voegen het ABVV, het ACV en het ACLVB in gemeenschappelijk vakbondsfront daaraan toe. ‘De Internationale Arbeidsorganisatie schat dat wereldwijd 2,3 miljoen werknemers per jaar bezwijken aan arbeidsongevallen of werkgerelateerde ziektes. Dit zijn 6000 doden per dag. Velen daarvan werken in internationale toeleveringsketens waar zij nauwelijks bescherming genieten. En dan hebben we het nog niet over hongerlonen, schending van de vakbondsvrijheid en andere schendingen van de grondrechten in geglobaliseerde waardeketens. Sterke zorgplichtwetgeving kan een echte doorbraak betekenen in het garanderen van het respect voor de rechten van werknemers.’
Te weinig transparantie
Simon November van Test Aankoop vult aan: ‘Het blijft erg moeilijk, zo niet onmogelijk, om te weten waar en onder welke omstandigheden producten worden gemaakt. Wanneer bedrijven wel informatie openbaar maken, is die vaak onvolledig, bijna ontoegankelijk of terug te vinden in formats die dusdanig verschillen van bedrijf tot bedrijf dat de info voor de consument zeer moeilijk te begrijpen is. Er moet zo snel mogelijk ambitieuze wetgeving komen om bedrijven te dwingen concrete vooruitgang te boeken bij de uitvoering van hun zorgplicht. Consumenten hebben echte garanties nodig.’
De samenkomst was meteen ook de lancering van de nationale campagne “MadeWithRespect” van 11.11.11 en haar Franstalige tegenhanger CNCD. De campagne wil de aadacht vestigen op mensenrechten- en milieuschendingen en beleidsmakers overtuigen om een ambitieuze zorgplichtwet goed te keuren. (Belga/LP)
