Kruidenthee uit je eigen tuin: zo begin je eraan
Het drankje dat je kan serveren bij alle gelegenheden, temperaturen en stemmingen: kruidenthee. Volgens sommigen garandeert het een goede nachtrust, anderen zetten het in als alternatief voor koffie of serveren het als troostdrankje. Maar hoe kweek je eigenlijk je eigen kruiden voor een kruideninfusie? Wij spraken met experten Lieve Galle, Kim Bell en Paula Grainger.
Dat (kruiden)thee een helende werking heeft, is al meerdere keren bewezen. Het bevat antioxidanten, die ons lichaam beschermen tegen allerlei ziektes. Daarnaast zijn thees en tisanes natuurlijk ook gewoon gezonde en lekkere dorstlessers. Reden te meer om te leren hoe je zelf kruiden kan kweken. Kim Bell, Lieve Galle en Paula Grainger geven zeven tips.
Zeg niet zomaar ’thee’ tegen een kruideninfusie
De term ‘thee’ verwijst naar een aftreksel van de Camellia sinensis (de theeplant). Dat kan witte thee, groene thee, zwarte thee, oolong, bancha, matcha, gunpowder, enzovoort zijn, afhankelijk van in welk stadium er geoogst wordt en hoe de thee bewerkt wordt. Voor aftreksels van kruiden gebruik je de termen ‘kruidenthee’, ‘tisane’ of ‘infusie’.
Tip 1: Ken je tuin
Kim Bell: “Als je veel plaats hebt in je tuin, kun je goudsbloem- en kamillebedjes maken. Je hoeft ook niet alle kruiden binnen te halen in de winter om ze te beschermen tegen de vrieskou. Munt kan er bijvoorbeeld goed tegen; citroenverbena niet. Die zet je best binnen of bescherm je met bubbelplastic.”
Lieve Galle: “Je kunt ook perfect kruiden kweken op een vensterbank of een balkon, bijvoorbeeld munt, basilicum, tijm en rozemarijn.”
Paula Grainger: “Als je weinig plaats hebt, werken rozen en lavendel ook erg goed, omdat die een sterke smaak hebben. Ze verliezen ook niet veel volume als je ze droogt. Voor mensen die enkel binnenshuis plaats hebben, is het belangrijk dat de kruiden voldoende licht krijgen. Als dat niet mogelijk is, schaf je best een kweeklamp aan.”
Tip 2: Gebruik wat je al hebt
Bell: “Waarschijnlijk heb je wel ergens brandnetels in de tuin staan. Dat is niet alleen een lekker kruid, het is ook voedzaam. Houd de plant wel kort, zodat je telkens verse blaadjes kunt oogsten. Ook zwarte bessen en frambozen zijn vaak populair in de moestuin. Daarvan kun je zowel de vruchten als het blad gebruiken voor kruidenthee, al dan niet gedroogd.”
Tip 3: Maak een plan
Bell: “Maak een teeltplan, zodat je een ander kruid in de plaats kan zetten van het kruid dat is uitgebloeid. Op die manier kun je het hele jaar door oogsten. Van munt, rozemarijn, salie en tijm heb je doorgaans het langst plezier, terwijl kamille en goudsbloem echte zomerbloeiers zijn. Als je anijs en venkel voor het zaad wilt, moet je wachten tot het einde van de zomer om die te oogsten.”
Wist je dat …
… sommige kruiden elkaars werking neutraliseren? Munt en kaneel zijn bijvoorbeeld heel lekker samen, maar niet zo efficiënt. Munt koelt af, terwijl kaneel de bloedcirculatie bevordert, waardoor je het net warmer krijgt.
Tip 4: Houd het simpel
Bell: “Begin met een thema, zoals beter slapen of een betere vertering, en kies een vijftal kruiden die daarbij passen. Zeer toegankelijk en makkelijk te onderhouden zijn kruiden uit de muntfamilie, zoals ananasmunt, saliemunt en chocolademunt. Het verse blad of het gedroogde zaad van anijs of venkel is ook lekker en gemakkelijk te kweken.”
Grainger: “Als je besluit om kruiden te drogen, raad ik aan om een dehydrator aan te schaffen, zeker voor goudsbloem. Sommige ovens hebben zelfs een dehydratatiestand speciaal voor kruiden. Heb je dat niet, dan kun je je oven ook op de laagste temperatuur zetten voor een paar minuten, ‘m weer uitschakelen en daarna je kruiden erin laten drogen. Lange stengels hang ik vaak te drogen in een papieren zak, zodat de bloemetjes niet op de grond vallen wanneer ze droog zijn. Dat houdt ze ook proper. Zorg er wel voor dat er voldoende lucht in kan, anders worden je kruiden slecht.”
Tip 5: Kies je combo’s
Galle: “Wanneer je kruiden combineert, krijg je eigenlijk meer dan de som van de individuele kruiden. Ze werken in op elkaars inhoud, waardoor het effect soms sterker is dan je denkt.”
Bell: “Voor het slapengaan kan je een klein beetje lavendel met kamille, anijs en eventueel wat venkel of citroenmelisse combineren. Heb je wat te lang getafeld, dan kun je tisane maken van anijs, goudsbloem en pepermunt voor een betere vertering. Brandnetelthee met tijm, zwarte bes en rozenblaadjes is dan weer geschikt voor wanneer je je niet zo fit voelt. Er bestaan ook kruidenthees die kunnen helpen bij menstruatiepijn, zoals gember en frambozen. Vrouwen met opvliegers kunnen dan weer baat hebben bij een salie-infusie ’s avonds.”
Galle: “Voor menstruatiepijn is frambozenblad inderdaad een goede keuze, omdat dat de spieren in de baarmoeder versterkt. Gember zorgt dan weer voor een goede bloedcirculatie en werkt bloedverdunnend. Heb je echt nood aan een pijnstiller, dan kun je wilgenbast gebruiken. Die wordt niet voor niets ‘de aspirine van de natuur’ genoemd. Ik raad vooral een combinatie van die twee laatste aan.”
Grainger: “Een goed cafeïnevrij alternatief voor koffie is paardenbloemwortel. Die kun je, nadat je ze gewassen hebt, laten drogen, roosteren in de oven en door een koffiemolen draaien. Het ziet eruit en smaakt echt zoals koffie, en is ook nog eens goed voor je lever. Je kunt er wat cichorei aan toevoegen voor een bittere smaak.”
Tisanerecept voor menstruatiepijn
1. Doe wat (verse) gember en wilgenbast in een kookpot.
2. Voeg er koud water aan toe en breng dat aan de kook.
3. Laat tien minuutjes doorkoken, laat wat afkoelen en serveer.
Tip 6: Kies de juiste smaak
Grainger: “Een lekkere combinatie is één theelepel zoethout, drie theelepels pepermunt en één theelepel moerasspirea – daar heb je al wat kopjes van. Ook een combinatie van twee theelepels lindebloesem, twee theelepels citroenmelisse, een paar rozenblaadjes, lavendel en eventueel wat zoethout of kaneel doet het meestal goed.”
Galle: “Voor ijsthee raad ik een tisane van vlierbloesem en hibiscus aan. Die maak je best door koud water op de kruiden te gieten en die een uurtje te laten trekken. Het zoete van de vlierbloesem en het zure van de hibiscus heffen elkaar goed op, waardoor je een heel frisse thee krijgt. Ik raad wel aan Egyptische hibiscus te kopen in de winkel; die kun je hier niet zelf kweken. Basilicum en munt zijn ook heel geschikt voor de zomer. Om daar ice tea van te maken, giet je best heet water op de kruiden en laat je het mengsel afkoelen. Een schijfje citroen erbij maakt het helemaal af.”
Tip 7: Draag zorg voor je oogst
Grainger: “Begin niet zomaar te plukken. Snijd de delen van je kruiden af boven een vertakking, zodat ze opnieuw kunnen groeien. Oogst ze ook nét voordat ze in bloei komen te staan. Je oogst best niet te vroeg in de ochtend, wanneer de planten nog te vochtig zijn, zeker als je ze wilt drogen. Wat ik vaak doe, is mijn kruiden eerst laten verwelken in een mandje. Leg er wel een stuk keukenpapier in, zodat het vocht eruit kan. Zorg er ook voor dat je het mandje niet in de volle zon zet, want dan verdampen de essentiële oliën.”
Eens je kruiden geoogst zijn en je op het punt staat er een tisane van te zetten, is het volgens Kim Bell belangrijk te onthouden dat je best voldoende afwisselt. “Heel veel mensen weten dat kamille en lavendel rustgevende kruiden zijn, maar wat veel mensen niet weten, is dat je van kamille ook het tegenovergestelde effect kan krijgen. Drink geen vijf kopjes kamille-infusie vlak voordat je gaat slapen.” Ook voor kruidenthee geldt dus: drink met mate.
Over Lieve Galle
Lieve Galle is herborist en natuurgids. Ze behaalde haar diploma’s aan de Europese Academie voor natuurlijke gezondheidszorg en aan de Natuuracademie (voorheen Natuurpunt CVN). Galle is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in wildplukken, waarvoor ze sinds 2012 jaaropleidingen organiseert. Ze besteedt bijzondere aandacht aan duurzaamheidsaspecten, veiligheidsvoorschriften, nutritionele voordelen, bijzondere inhoudsstoffen, ecologie en cultuurhistorisch gebruik. Vorig jaar verscheen haar boek ‘In het wild geplukt’.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Over Kim Bell
Kim Bell, a.k.a. de Aardvrouw, is natuurgeneeskundig therapeut en gespecialiseerd in hormonen. In 2019 studeerde ze af als herborist aan Kruidencentrum de Sprenk, waar ze nu ook lesgeeft. Daarna volgde ze nog een bijkomende opleiding Medische basisvakken, Natuurvoedingsadviseur en Hormoontherapie. Ze doceert ook bij Hormoon Community Nederland en geeft kruidencursussen. Daarnaast heeft Bell haar eigen praktijk, waar ze mensen begeleidt en advies geeft voor een gezondere levensstijl.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Over Paula Grainger
Paula Grainger is afgestudeerd als klinisch kruidengeneeskundige aan de universiteit van Westminster, in Engeland. Op internet vind je haar terug als ‘The English Herbalist in Santa Cruz’. Samen met Karen Sullivan schreef ze het boek ‘Infuse’ (in het Nederlands: ‘Kruidenthee’), dat in 2016 verscheen. Graingers tweede boek, ‘Adaptogens’, gaat meer specifiek in op kruiden die inspelen op stress en adrenaline. Ze woont en werkt momenteel in Santa Cruz, Californië.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier