Deze versmarkt wil bio betaalbaar maken: ‘We willen dat het iets wordt voor iedereen’

Bio en betaalbaar zijn twee woorden die niet vanzelfsprekend samenhoren. Toch staat het verzoenen van die twee begrippen hoog op de to do-lijst van BE O. De versmarkt opent zijn derde vestiging.

Na Nevele en Gent opent BE O Versmarkt nu ook een vestiging in Antwerpen, meteen de grootste tot op heden. Het is de derde vestiging op drie jaar tijd, en vermoedelijk niet de laatste. Daarvoor is het duo achter de versmarkt te gedreven: ‘Wij willen absoluut zorgen dat bio iets wordt voor iedereen, dat het betaalbaar wordt’.

Aan het woord is Philippe Woitrin, die na een carrière van 25 jaar in de biologische sector en een mooie vriendschap met de eigenaars van de Brusselse Marché des Tanneurs steeds meer droomt van een gelijkaardig project. Zijn dromen maken zijn aangetrouwde schoonzoon Henri Vercruysse zo enthousiast dat hij abrupt zijn job in de filmproductie opzegt en mee in het project stapt.

Het basisidee: biologische producten van hoge kwaliteit aanbieden voor een aantrekkelijke prijs. Belangrijk daarbij is dat, ondanks die lagere prijs, ook de leveranciers eerlijk vergoed worden. ‘Alles in ons verhaal zit juist’, aldus Philippe. ‘Niet alleen onze goede en directe relatie met de teler, want die moet zijn brood verdienen, maar ook het geluk van de klant. Daar begint alles mee. Wij zijn geobsedeerd door kwaliteit en versheid en daar kan de klant van meegenieten.’

Geen tussenpersonen

In de eerste winkel in Gent vinden klanten vanaf augustus 2015 een basisassortiment aan verse seizoensproducten. Drie jaar later kunnen ze daarnaast in drie vestigingen een ruim aanbod aan biologische kazen, zuurdesembrood, noten, vlees, vis en sappen in hun mandje laden. En dat allemaal voor een redelijke prijs: BE O werkt rechtstreeks met de telers en kwekers, waardoor er geen tussenpersonen betaald moeten worden.

‘Consumenten zijn intelligent genoeg om te begrijpen dat je nu eenmaal niet altijd alles kan krijgen’

‘Door twee keer na te denken over het gangbare systeem, hebben we beseft dat het anders kan’, vertelt Henri. ‘We optimaliseren onze logistiek. Dat kunnen we alleen als we ons limiteren tot een basisassortiment. Andere biowinkels hebben drie- à vijfduizend producten, wij maar driehonderd. Wij maximaliseren de verkoop van ons sterk basisassortiment, waardoor we op een andere manier genieten van schaalvoordelen.’

Philippe benadrukt dan ook dat BE O geen supermarkt is. In vergelijking met de grote (bio)retailers is het aanbod van deze versmarkt namelijk beperkt. ‘Maar consumenten zijn intelligent genoeg om te begrijpen dat je nu eenmaal niet altijd alles kan krijgen. Zeker als we erover spreken met hen en hen het grotere verhaal vertellen. In 2017 was er bijvoorbeeld een maand waarin we geen appels konden aanbieden. Let op, er wáren appels, maar dan moesten we ze wel importeren uit Argentinië. Onze klant heeft er begrip voor dat we die dan liever in Argentinië laten. We hebben daar heel veel geluk mee.’

Menselijk kapitaal

Op momenten als een maand zonder appels is de rol van het personeel niet te onderschatten, aldus Philippe. Waar het takenpakket in andere winkels veelal bestaat uit rekken vullen, aan de kassa zitten en een occasionele verdwaalde klant op weg helpen, komt hier nog een belangrijke job bij: het verhaal van BE O en haar leveranciers vertellen. Een klant die begrijpt dat het niet aanbieden van appels in maart een bewuste keuze is, kan daar meer begrip voor opbrengen en leert iets over goede voeding. ‘Ons kapitaal is ons team’, looft Philippe. ‘Het is ons personeel dat de klant bij de hand moet nemen.’

Niet alleen voor klanten is het een fijn gegeven dat bio betaalbaar wordt, ook de boeren achter al dat lekkers genieten ervan mee als hun producten een breder publiek bereiken. Zo vertelt leverancier Cindy Declercq: ‘Eerst boden we onze bioproducten aan via de veiling, maar omdat bio een erg kleine markt blijft, waren we er geen belangrijke speler. De prijzen die we er kregen, waren regelmatig zo laag dat ze onze kosten niet dekten. Daarom besloten we weg te gaan van de veiling en de verkoop zelf te gaan regelen.’

Daardoor komt Cindy nu rechtstreeks in contact met de opkopers van grote spelers. Ze vertelt verbouwereerd over de prijzen die zij soms voor hun harde werk overhebben. ‘Daar kunnen wij onze producten niet voor telen. Als je als leverancier die prijzen niet wil volgen, val je af voor zo’n grote speler. Dan ben je een belangrijke klant en een enorme afzetmarkt kwijt. Retailers zeggen wel allemaal in samenspraak met de boeren te werken, maar de werkelijkheid is anders. Een keten als BE O werkt niet zo. Drie jaar geleden kwam Philippe zelf naar mij toe en vroeg hij mij wat mogelijk was. Een wereld van verschil.’

Kleine schaal

Het verhaal van BE O klinkt goed: het rechtstreeks werken met leveranciers als was het een markt laat inderdaad toe om heel wat kosten die grote spelers hebben te schrappen. Maar Henri en Philippe spreken enthousiast over uitbreidingsdromen. Wat als het concept ooit zo groeit dat hun logistieke cel moet uitbreiden? Als er tientallen winkels bevoorraad moeten worden, dreigt de keten dan niet in dezelfde val te lopen als de grote retailers? Het is namelijk door hun hogere logistieke kosten dat ze andere kosten zoals aankoopprijs proberen te drukken – tot grote onvrede van de boeren die dat moeten ondergaan.

Henri kijkt echter bijna beledigd als antwoord op de vraag of bio aan lage prijzen enkel mogelijk is op kleine schaal. ‘Als we uitbreiden, zal dat altijd met onze waarden in het achterhoofd zijn. De grootte van ons assortiment zal niet veranderen, waardoor we nooit met een groothandelaar zullen moeten samenwerken. Daarbij zullen wij nooit duizenden winkels openen.’

Een glazen bol staat niet in het assortiment, dus enkel de tijd zal ons leren of het model van BE O voor betaalbare bio ook op grote schaal zal werken. Als het hen lukt, hebben Henri en Philippe alvast de gouden graal in handen.