De Italiaanse Missoni-clan deelt zijn bonte familierecepten: ‘It’s a love thing’

Kleurrijk, grafisch tricot: je herkent een ontwerp van Missoni uit de duizend. De Italiaanse familie achter het merk, dat zijn niet alleen estheten, maar ook gourmands. In The Missoni Family Cookbook delen ze hun familierecepten.

‘We zijn nooit het soort familie geweest dat een sandwich ziet als lunch’, vertelt matriarch Rosita Missoni in The Missoni Family Cookbook. ‘We koken echt.’ Iets wat modejournalisten maar al te goed weten, want de diners na de Missoni-show in Milaan zijn legendarisch. Je eet er je jetlag weg met traditionele verse seizoensgerechten, opgediend op vintage Missoni-servies. En ja, wat ze aan inkopers en journalisten serveren, is wel degelijk wat er ook ten huize Missoni op tafel komt, legt de auteur van het boek, Francesco Maccapani Missoni, uit in Wallpaper. ‘De cateraar gebruikt onze familierecepten, om het authentiek te houden.’

Missoni is met zijn kleurrijke knitwear een van de herkenbaarste high fashion-merken. De voormalige olympische hordenloper Ottavio, ‘Tai’ genoemd, en zijn vrouw Rosita begonnen in 1953 een breifabriek in het noorden van Italië. Dankzij zijn unieke stijl en de samenwerking met interessante designers groeide het bedrijf uit tot een van de succesvolste Italiaanse merken van de jaren zeventig. Rosita en Tai kregen drie kinderen, die opgroeiden tussen de weefgetouwen, ritsen en patronen. Uiteindelijk gingen ze alle drie in het bedrijf aan de slag. Vittorio was CEO tot hij in 2013 omkwam in een vliegtuigongeluk, Luca runt het uitgebreide Missoniarchief en Angela is sinds 1996 creatief directeur.

Zeeën olijfolie, tonnen look

Het is Angela’s zoon Francesco die de recepten voor het boek verzamelde. ‘Ik vind mode boeiend, maar het is niet mijn grootste passie. Eten is dat wel.’ De man is, zoals ze in Italië zeggen, una buona forchetta. Hij studeerde architectuur en woont in Milaan, waar hij een start-up runt, maar rijdt nog elk weekend naar het huis van zijn moeder in Sumirago, waar bijna nooit voor minder dan tien mensen gekookt wordt. Het repertoire recepten is breed, en sommige dateren nog van vier generaties geleden. De kerstlunch is al sinds de tijd van Rosita’s grootmoeder hetzelfde: polpetta con besciamella, oftewel balletjes in bechamelsaus. ‘In mijn familie zit koken in de genen,’ vertelt nonna Rosita, ‘mijn moeder kon elk gerecht dat ze ergens proefde perfect namaken.’

Dat het Francesco is die de recepten verzamelde, is geen toeval, vertelt Angela. ‘Zijn passie voor eten heeft hij te danken aan een dubbele erfenis. Bij de Missoni’s zijn het de vrouwen – mijn moeder en ik – die de keuken regeren, maar aan zijn vaders kant zijn de mannen de koks. Hij zag zijn beide ouders vaak in de keuken.’ Ook al runt Angela sinds 1996 een succesvol mode- en interieurimperium, ze maakt altijd tijd om gasten te ontvangen, schrijft Francesco. ‘Toen ik klein was, waren er constant glamoureuze gasten uit de kunst- en muziekwereld die helemaal naar het noorden van Italië kwamen voor haar feesten. En als mijn moeder tijd wilde doorbrengen met mijn zussen en mij, was dat vaak in de keuken. Dat was haar idee van spelen met haar kinderen. Ik heb als kind vooral desserts gemaakt. Tiramisu, chocoladepudding, koekjes en fruittaartjes. Het was een soort spel, en ik genoot ervan om in de keuken rond te kijken. Zo heb ik veel geleerd.’

Dat zeeën olijfolie en tonnen look alles lekker maken bijvoorbeeld, leerde hij van zijn grootvader Tai, die vaak zijn legendarische gegrilde garnalen voor hem klaarmaakte. Nonna Rosita ging ook vaak met kinderen en kleinkinderen champignons plukken in de bergen. ‘Niemand van ons kon haar bijhouden. We vonden ooit een porcini ( eekhoorntjesbrood, red.) zo groot dat de familie dacht dat er een kip in de oven zat toen nonna hem klaarmaakte.’

Lever en linzen

Dit kookboek begon als een persoonlijk project, vertelt Francesco aan het Britse Grazia. ‘Zo’n zes jaar geleden begon ik onze familierecepten te verzamelen. Puur voor mezelf, familie en vrienden eigenlijk.’ Maar na twee jaar in New York was hij teleurgesteld in de Amerikaanse keuken. ‘Italianen zijn ontzettend goed in mensen het gevoel geven dat ze welkom zijn, maar New Yorkers nodigen amper mensen thuis uit. Dus dacht ik: misschien moet ik deze recepten toch met de hele wereld delen.’

Of de New Yorkers zich aan de Missoni-recepten gaan wagen is nog de vraag, want dit is de Italiaanse keuken voor gevorderden. Geen salade caprese of eenvoudige tomatensaus dus, maar gerechten met linzen, lever en kardoen. Hartige minestrones en stoofpotten, bollito misto en gebakken pastagerechten. Je merkt aan hun keuken dat de Missoni’s in Lombardije wonen, met zicht op de Alpen. Uiteraard serveren ze ook zomerse salades, sardines, octopus en sorbets, vooral in hun vakantiehuis in Sardinië, waar de hele clan zich elke zomer verzamelt en bekende vrienden als Quincy Jones op bezoek komen. ‘De keuken van de Missoni’s doet me glimlachen’, schrijft deze Amerikaanse muzikant in het voorwoord van het boek.

Nogal wat gerechten hebben een Kroatische invloed, want daar werd patriarch Tai geboren voor hij als kind naar Trieste en later Milaan verhuisde. Het boek bevat ook één Aziatisch gerecht. ‘Ligaya Mateo werkt al bijna veertig jaar als chef voor nonna Rosita, ze kent al onze familierecepten’, vertelt Francesco. ‘Een van mijn favoriete gerechten is haar eigen Filipijns noedelroerbakgerecht met kip en sojasaus. Daar kan ik oneindig veel van eten, dus dat mocht zeker niet ontbreken.’ Bij het schrijven van de familierecepten moest Francesco de hulp inroepen van de Filipijnse Ligaya, en van de Sri Lankaanse Nihal Nanayakkara, die al 29 jaar de keuken van zijn moeder Angela bestiert. ‘In zo’n boek kun je het niet hebben over een snuifje dit en een handjevol dat, het moest exact zijn.’

Luidruchtig familiefeest

‘Hoe meer kleur, hoe beter’, benadrukt Francesco. ‘Zowel in prints als in eten.’ Het boek en de gerechten zijn dan ook even kleurrijk als de kleding van Missoni. ‘Ik hou van de authentieke keuken waarmee we op het platteland zijn opgevoed. Mijn nonna Rosita groeide op op een boerderij, en gaf ons haar liefde door voor de pure smaak van eten dat recht uit de natuur komt. We eten zo vaak mogelijk verse lokale ingrediënten, maken alles zelf en veel kruiden en groenten komen uit onze eigen tuin.’ Hij verzamelde ook een lijst met producten die vaak op het menu staan of altijd in de voorraadkast staan. Barba di frate (monniksbaard) bijvoorbeeld, en vlierbloesem; de Lombardijse harde bittokaas en farro, het graan van de oude Romeinen; pane carasau, het Sardijnse platbrood, en pizzoccheri, korte, platte en geribbelde pasta van boekweit.

Al die gerechten worden geserveerd op heerlijk ouderwets servies in alle kleuren van de regenboog, Missoni-gestreepte tafellakens, slakommen in de vorm van een slakrop of een tomaat, en met tientallen postuurtjes als tafelversiering. ‘Mijn moeder is een dwangmatige verzamelaar’, schrijft Francesco. Subtiel is het niet, vrolijk des te meer. Dat je de Missoni’s ook een beetje leert kennen, zorgt ervoor dat je het boek met plezier ter hand neemt, zelfs als je er nooit een recept uit kookt. Het is simpelweg mooi en de nostalgische foto’s geven je even het gevoel dat je op een van hun luidruchtige familiefeesten bent. ‘De levensstijl van de Missoni’s gaat over geven’, schrijft fotograaf en vaste gast Mario Testino in het boek. ‘In onze familie helpt iedereen graag in de keuken’, bevestigt Francesco. ‘Samen recepten en ingrediënten uitzoeken en klaarmaken, dat is pure emotie. It’s a love thing.’