Vijf vragen over Menstrual Hygiene Day

Op 28 mei vragen verschillende organisaties aandacht voor menstruele hygiëne, en dat blijkt zeker in coronatijd hoognodig. Vijf vragen die nu misschien wel al in je opkomen.

Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen en vrouwen en meisjes menstrueren gemiddeld zo’n vijf dagen per maand. 28/05 is dus de datum bij uitstek om meer aandacht te vragen voor menstruele hygiëne. Vijf vragen en antwoorden over de themadag.

Is zo’n Menstrual Hygiene Day wel nodig?

Ja. Overal ter wereld bestaan er nog taboes over menstruatie en menstruele hygiëne. Dat neemt niet altijd en overal even extreme vormen aan, maar het heeft wel overal gevolgen. In Oeganda gaan meisjes bijvoorbeeld minder naar school wanneer ze geen toegang hebben tot zaken als maandverband, maar ook in België zorgt het stilzwijgen rond het thema voor problemen. Belgische vrouwen geven immers behoorlijk wat geld uit aan producten die bovendien niet erg milieuvriendelijk zijn. Er is een alternatief voorhanden, maar ook dat is gehuld in een mist van stilzwijgen. (Hierover later meer.)

Daarnaast brengt covid-19 ook op dit vlak voor problemen met zich mee. Verschillende verdeelprogramma’s van hygiënische producten (zoals in scholen) zijn door het virus tijdelijk stilgelegd. Vrouwen stoppen echter niet met menstrueren tijdens de uitbraak van een epidemie. Daarnaast zorgt de economische impact van de crisis ervoor dat sommige meisjes en vrouwen ze zich niet meer kunnen veroorloven. Wasbare stukken textiel kunnen een oplossing bieden, maar daarvoor moeten de gebruiksters wel toegang hebben tot voldoende schoon water, en ook dat blijft vandaag soms een probleem.

Wat kunnen we in België nog leren over menstruele producten?

Bijvoorbeeld dat er heus nog iets anders bestaat om je bloedingen in op te vangen dan de standaard maandverbanden en tampons uit de supermarkt. Die zitten vaak individueel verpakt in plastic, bevatten soms chemische stoffen die je misschien liever niet in de buurt ziet komen van een gevoelige zone als je vulva en kosten je uiteindelijk een stevige duit. Dat kan anders. Vandaag maken duurzame merken als Yoni steeds meer hun opmars in gewone supermarkten, zijn er menstruatiecups in alle maten en doen ook ‘period pantys‘ (een soort ultra-absorberend onderbroek dat eruitziet als een gewoon slipje) hun werk. Zelfs uitwasbaar maandverband in moderne snit is gemakkelijk te vinden. Kortom: voor ieder wat wils.

Zijn hygiëneproducten nu echt het grootste probleem als het gaat over menstruatie?

De term Menstrual Hygiene Management wordt door de WHO en Unicef gedefinieerd als ‘de nood van vrouwen en meisjes om hun maandstonden veilig, hygiënisch, met vertrouwen en zonder schaamte te beleven’. De hygiëneproducten komen dus samen met een enorme lading. Tegemoetkomen aan de problemen die vandaag bestaan rond menstruatie begint met het hygiënisch opvangen van die menstruatie.

Toch kan er op een dag als vandaag zeker ook gepraat worden over bredere menstruele gezondheid. Want ook die wordt soms bedreigd door het bestaan van mythes. Zo denken meisjes nog al te vaak dat pijn er nu eenmaal bijhoort wanneer je ongesteld bent. Dat idee kan aandoeningen als endometriose onontdekt laten, waardoor een behandeling uitblijft en de aandoening alleen maar erger wordt. Ook PCOS wordt vaak genoemd als voorbeeld van ziekten die onder de radar blijven door het stilzwijgen rond menstruatie.

Wat veroorzaakt de problemen rond menstruatie?

We haalden het hierboven al aan: de oorzaak van heel wat problemen die vandaag aan de kaak worden gesteld, zijn taboes en mythes. De ideeën dat meisjes en vrouwen onrein zijn of geen mayonaise kunnen maken wanneer ze menstrueren, zijn gestoeld op culturele kronkels, niet op wetenschap. Overal ter wereld worden vrouwen en meisjes tegengehouden om ten volle te ontplooien. Bovendien zorgen taboes ook voor minder juiste informatie. Die zaken wil de beweging achter Menstrual Hygiene Day de wereld uit helpen tegen 2030.

Daarnaast zijn er ook verschillende praktische problemen, zoals de toegang tot veilig water, de kostprijs van (wegwerp)producten en de toegankelijkheid ervan.

Wat valt er te doen op Menstrual Hygiene Day?

Je kan verschillende (vanwege het coronavirus online) events bijwonen. Zo vertelt Unicef alles over het centrale thema ‘Putting Girls at the Center’ of kan je alles leren over de link tussen de covid-19 pandemie en menstruele gezondheid in Afrika.

Is luisteren naar lezingen niets voor jou? Dan kan je misschien beginnen met praten. Het doel van Menstrual Hygiene Day is om het gesprek over menstruatie op gang te brengen. Daarmee kan je helpen door simpelweg jouw ervaringen en zoektochten te delen. Dat kan op sociale media, met hashtags als #MHDay, #ItsTimeForAction en #MenstrualHygieneDay, maar ook tijdens een coronaproof offline bezoek.

Wie een gespreksstarter nodig heeft om het onderwerp aan te snijden, kan het armbandje maken dat bij de themadag hoort. Dat bestaat uit 28 witte pareltjes en vijf rode. Vraagt er iemand naar wat je aanhebt? Dan is dàt het sleutelmoment om te beginnen praten over iets waarover zowel mannen als vrouwen vaak nog niet alles weten.